Παιδί που νοσεί και πως επηρεάζονται τα αδέρφια του μέσα στην οικογένεια

Επαινώντας το θετικό
Η Dr. Emanuele συνιστά οι γονείς να είναι σε εγρήγορση για ν’αντιληφθούν τυχόν συμπεριφορές μίμησης και να θέσουν ένα πρόγραμμα μέσα στο οποίο τα παιδιά θα επαινούνται και θα λαμβάνουν προσοχή για την καλή συμπεριφορά τους, ώστε αυτό να δράσει σαν αντίβαρο σε αυτά που μαθαίνουν από το παράδειγμα του ασθενούς παιδιού. Μπορεί επίσης να βοηθήσει αν τα παιδιά έχουν κάποιες δραστηριότητες εκτός οικογένειας. “Είναι καλό να κάνουν ένα διάλειμμα,”λέει η Dr. Silverman.

Η Michaela, αναφέρει ότι προσπαθεί να οργανώσει περιστάσεις όπου η κόρη της μπορεί να παίξει με άλλα παιδιά χωρίς να πρέπει ν’ ανησυχεί για τον αδελφό της. “Με αυτό τον τρόπο κάνει ένα διάλειμμα όταν πάει για ρυθμική, μπαλέτο ή κολύμβηση. Έχει λοιπόν χρόνο που περνά με άλλα παιδιά και βρίσκεται και εκτός σπιτιού χωρίς τον αδελφό της”.

Η Michaela επισημαίνει επίσης ότι η κόρη της είναι φιλική με όλους. “Είναι πολύ κοινωνική! Πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έπρεπε να μάθει να διαχειρίζεται κάποιες δύσκολες προσωπικότητες μέσα στην οικογένεια μας”.

Στρες και έλλειψη οικονομικής στήριξης των άλλων παιδιών
Ένα ακόμα πράγμα με το οποίο έρχονται αντιμέτωπα τ’ αδέλφια ενός παιδιού με ψυχικά προβλήματα, είναι η ανησυχία τους για εκείνο. Η Laura θυμάται την έκφραση στα πρόσωπα των δυο άλλων παιδιών της όταν μάθανε ότι η αδελφή τους, που έπασχε από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, θα πήγαινε για θεραπεία σε μια κλινική στην άλλη άκρη της χώρας. “Ήταν παραπάνω από επώδυνο. Στο μυαλό τους φανταζόντουσαν ένα νοσοκομείο για ψυχικά ασθενείς και αυτό ήταν τρομακτικό”.

Κάποιες φορές, τα υγιή παιδιά στρέφουν το άγχος τους προς τον εαυτό τους και βγάζουν διαγνώσεις. “Τα παιδιά αρχίζουν να εντοπίζουν συμπτώματα που δεν έχουν ή αρχίζουν να συμπεριφέρονται με τρόπους που δεν έκαναν πριν,”είπε η Dr. Emanuele. “Μπορεί για παράδειγμα να πουν, ‘Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ, πρέπει να έχω ΔΕΠΥ!'”.

Η Liza Long, μητέρα τεσσάρων παιδιών, συμπεριλαμβανομένου και ενός γιου που πάσχει από διπολική διαταραχή, λέει ότι η κόρη της νομίζει ότι και εκείνη πάσχει από την ίδια ασθένεια όταν την βλέπει θυμωμένη. “Της εξηγώ ότι είναι φυσιολογικό να θυμώνουμε”. Η Lisa επίσης, ανησυχεί έντονα, επειδή όλοι οι οικονομικοί πόροι της οικογένειας πηγαίνουν στην θεραπεία του ενός παιδιού. Ο μεγαλύτερος γιος της, 18 ετών, μπήκε στο Πανεπιστήμιο αλλά η οικογένεια δεν μπορεί να τον στηρίξει. “Είναι δύσκολο για ‘μένα να του πω ότι δεν μπορώ να τον στείλω στο Πανεπιστήμιο”.

Μεγαλύτερα από την ηλικία τους 
Μερικές φορές τα προβλήματα ενός παιδιού απαιτούν από τα υπόλοιπα παιδιά της οικογένειας να συμπεριφερθούν σαν να είναι μεγαλύτερης ηλικίας. Μπορεί να βοηθάνε τους γονείς τους στην φροντίδα του παιδιού με τα προβλήματα. Ή μπορεί απλά να νιώθουν ότι πρέπει να είναι τέλεια, καθώς οι γονείς τους έχουν τόσα πράγματα ν’ αντιμετωπίσουν.

Ο γιος της Lisa, μέχρι να διαγνωστεί και να λάβει την θεραπεία του, για την διπολική διαταραχή, είχε ξεσπάσματα θυμού κατά τα οποία είχε βγάλει και μαχαίρι στα μέλη της οικογένειας του. Τ’ αδέλφια του ήξεραν ότι σε τέτοιες περιστάσεις, έπρεπε να πάνε σ’ ένα ασφαλές σημείο, όπως το αμάξι, να κλειδωθούν μέσα και να περιμένουν μέχρι η κρίση του αδελφού τους να περάσει. Αυτό ήταν ιδιαίτερα δύσκολο για τον μεγάλο της γιο.“Αναγκάστηκε να μεγαλώσει πολύ γρηγορότερα απ’ ότι θα είχε ωριμάσει, υπό άλλες συνθήκες. Έπρεπε να είναι πιο υπεύθυνος, να είναι αυτός που θα διασφαλίσει ότι τα μικρότερα αδέλφια του ήταν ασφαλή—ή εκείνος που θα καλούσε την αστυνομία” λέει.

Πρόληψη
Οι γονείς θα πρέπει ν’ ανησυχήσουν αν δουν δραματικές αλλαγές στην συμπεριφορά του παιδιού τους. Αν ένα παιδί που συνήθως κοιμάται καλά, αρχίζει να ξυπνά επανειλημμένα μέσα στη νύχτα, εάν αλλάξει η όρεξη του, αν ένα παιδί που π.χ. λατρεύει τη κολύμβηση ξαφνικά σταματήσει ν’ ασχολείται μαζί της, εάν ένα παιδί που είναι συνήθως πολύ ομιλητικό, ξαφνικά αποτραβηχθεί – όλοι αυτοί είναι λόγοι ανησυχίας.

“Επειδή τ’ αδέλφια των παιδιών με ψυχικές ασθένειες είναι ήδη ευάλωτα, οι γονείς τους θα πρέπει να ξέρουν ποια σημάδια αποτελούν λόγους ανησυχίας” εξηγεί η Dr. Emanuele.

Αποτελεσματικοί τρόποι για την πρόληψη είναι να παρακολουθείται η πορεία του παιδιού στο σχολειό και η συμπεριφορά του. Η επικοινωνία με τον δάσκαλο και τους συμβούλους, μπορεί να συνδράμει σημαντικά στον εντοπισμό αλλαγής της συμπεριφοράς ενός παιδιού. Οι γονείς επίσης θα πρέπει να είναι ανοιχτοί για διάλογο με τα παιδιά τους, ειδικά μ’ εκείνα που μπορεί να νιώθουν τύψεις για να μιλήσουν για τις δικές τους ανάγκες.

“Ίσως το πιο σημαντικό πράγμα που μπορεί να κάνει ένας γονέας είναι να κάνει αυτό που του λέει το ένστικτο του,” προτείνει η Dr. Silverman. “Έχε τα μάτια και τ’ αυτιά σου ανοιχτά και αν αντιληφθείς κάτι ιδιαίτερα ανησυχητικό, θα ήταν καλό να συμβουλευτείς έναν ειδικό ψυχικής υγείας για επιπλέον εξετάσεις και υποστήριξη”.

Φρόντισε τον εαυτό σου
Το πιο σημαντικό είναι ότι οι γονείς πρέπει να φροντίσουν τον εαυτό τους. Αυτό σημαίνει να βρουν χρόνο για τις βασικές τους ανάγκες: άσκηση, ύπνος, καλό φαγητό και ξεκούραση. “Αν φτάσεις σε σημείο που δεν μπορείς πια να φροντίσεις τον εαυτό σου επειδή το παιδί σου απορροφά όλο τον χρόνο και την ενέργεια σου, τότε μπορεί να χρειάζεται μεγαλύτερη βοήθεια από αυτή που μπορείς να του παρέχεις” λέει η Dr. Emanuele.

Οι γονείς υποφέρουν επειδή ανησυχούν για τα παιδιά τους ή αγχώνονται επειδή πιστεύουν ότι δεν κάνουν κάτι σωστά. Το άγχος αυτό τους κυριεύει. Αυτό μπορεί ν’ απαλυνθεί αν επικεντρωθούν στο παρόν. “Την ώρα που σκέφτεσαι κάτι τέτοιο, προσπάθησε να στρέψεις το μυαλό σου στο παρόν. Αναρωτήσου τι μπορείς να κάνεις τώρα. Μπορείς να ετοιμάσεις το αγαπημένο φαγητό της κόρης σου για να την κάνεις να νιώσει καλύτερα; Μπορείς να δεις μια ταινία με τα παιδιά σου και να χαλαρώσετε μαζί;”

Η Lisa λέει ότι το καλύτερο πράγμα που έχει κάνει για τον εαυτό της , ήταν που έκανε κι εκείνη θεραπεία μαζί με τα παιδιά της. “Έκανα θεραπεία πηγαίνοντας σε μαθήματα για γονείς και μέχρι σήμερα, συμμετέχω σε ομάδες υποστήριξης,” λέει.

Το συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να φροντίσεις τον εαυτό σου για να μπορείς να φροντίσεις τόσο το παιδί που αντιμετωπίζει πρόβλημα υγείας-ψυχικής και σωματικής- και να στηρίξεις τα αδέρφια του που πολλές φορές αισθάνονται στο περιθώριο.

Alyson Krueger 
Πηγή: http://www.childmind.org/