Η ανατροφή των παιδιών όταν ο γονιός χηρεύει

Όταν οι γονείς αναρωτιούνται πώς να μεγαλώσουν ένα παιδί που πενθεί, εμείς οι ψυχολόγοι ρωτάμε πάντα τι συμβαίνει στη ζωή του γονέα εκείνη τη στιγμή γιατί και οι γονείς πενθούν. Για να βοηθήσει λοιπόν ο χήρος γονιός το παιδί του, πρέπει προηγουμένως να καταλάβει τι ακριβώς σημαίνει για εκείνον το όλο γεγονός. Τι πρέπει να αντιμετωπίσει όταν ο άλλος γονέας φεύγει από τη ζωή; Συνήθως με αυτούς τους γονείς, μιλάμε για τα συναισθήματά τους, για το πόσο χαμένοι νιώθουν, για τη θλίψη τους, για το πόσο ανασφαλείς αισθάνονται μπροστά στο αύριο. Τη στιγμή λοιπόν που ο γονιός αρχίζει να αποκτά ξανά επίγνωση των πράξεών του, τότε είναι που πρέπει να σκεφτεί τον τρόπο που πρέπει να ανταποκριθεί στις ανάγκες των παιδιών του. Τι θα βοηθούσε τον επιζών γονιό να αντιμετωπίσει τις αντιφατικές ανάγκες των παιδιών του, ειδικά όταν εκείνα βρίσκονται σε ηλικία που η φροντίδα τους, εξαρτάται άμεσα από εκείνον;

Έχω γράψει στο παρελθόν πως όταν κοιτάμε το πένθος, πρέπει να αναγνωρίζουμε όχι μόνο τα συναισθήματα πόνου αλλά και όλα όσα έρχονται μετά τον θάνατο, δηλαδή τις αλλαγές στις ζωές όλων όσων αφορά αυτή η απώλεια. Πρέπει δηλαδή ο γονιός, να κοιτάξει πέρα από το κοινωνικό πλαίσιο που ζεί και για να το αντιληφθεί αυτό, είναι να ρωτήσει τον εαυτό του τι ακριβώς έχασε. Η απάντηση βοηθάει τον γονιό να καταλάβει τη φύση της αλλαγής στη ζωή του. Όταν ένα σημαντικό πρόσωπο μέσα στην οικογένεια φεύγει και η οικογένεια γίνεται μονογονεϊκή από το πουθενά, χωρίς κανείς να το επιδιώξει, είναι ένας ολοκαίνουριος κόσμος που δεν είναι πια δεδομένος.

Μια μητέρα ασθενής μου, είχε πεί το εξής: «Ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι έπαιρνα όλες τις αποφάσεις μόνη μου. Ότι δεν ήταν κανείς δίπλα μου να του μιλήσω ή να με συμβουλέψει τι να κάνω, δεν υπήρχε κάποιος που αγαπούσε τα παιδιά όπως εγώ για να μπορεί να με καταλάβει». Επίσης, σε πολλές οικογένειες, το θέμα της άδειας καρέκλας είναι πολύ σημαντικό «Στην αρχή τρώγαμε στη τραπεζαρία για να μην βλέπουμε την άδεια καρέκλα στο τραπέζι της κουζίνας. Μέχρι που αποφασίσαμε να κάθεται κάθε μέρα ένας από εμάς σε αυτή τη καρέκλα για να μην νιώθουμε άσχημα» μου είχε πεί μια άλλη χήρα μαμά. Ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα που αλλάζει μετά τον θάνατο του ενός γονέα, είναι ποιος περιμένει τα παιδιά να γυρίσουν από το σχολείο ή ποιος τα παραλαμβάνει. Ένας χήρος μπαμπάς, μου είχε πεί κάποτε «Προσέλαβα μια μπέιμπι σίτερ να παίρνει α παιδιά από το σχολείο και να τα πηγαίνει στο σπίτι. Έμαθα να μαγειρεύω όσο η γυναίκα μου ήταν άρρωστη και όταν πέθανε, έκανα τις δουλειές μου και τα ψώνια του σπιτιού όσο η μπέιμπι σίτερ ήταν στο σπίτι».

Οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα μέσα σε μια οικογένεια, μετά τον θάνατο του ενός γονέα, έχουν να κάνουν με τον τρόπο που αυτή η οικογένεια στηρίζει τα μέλη της. Στο σπίτι δεν μπαίνουν πια δύο μισθοί αλλά ένας κι αυτό μπορεί να δημιουργήσει ανασφάλεια σε ένα παιδί που κοντεύει να αποφοιτήσει και ανησυχεί για τις σπουδές του ή σε ένα έφηβο παιδί που μπορεί να εκδηλώσει την επιθυμία να αφήσει το σχολείο και να εργαστεί, για να βοηθήσει την οικογένεια. Όταν πέθανε ο άντρας της Λουκίας και ο έφηβος γιός της, δήλωσε ότι ήθελε να παρατήσει το σχολείο για να πιάσει δουλειά, η Λουκία του είπε «Ο μπαμπάς δεν μας άφησε πολλά λεφτά αλλά έχουμε να πληρώσουμε το ενοίκιο και αν είμαστε προσεκτικοί, θα μπορέσουμε να ζήσουμε. Μπορείς αν θέλεις να πιάσεις part time δουλειά μετά το σχολείο ή τα Σαββατοκύριακα να βγάζεις το χαρτζιλίκι σου. Ο μπαμπάς ήθελε να τελειώσεις το σχολείο και αυτό είναι πολύ σημαντικό».

Μία άλλη χήρα μαμά, μας είχε μιλήσει για τον πανικό της όταν έχασε τον άντρα της και ταυτόχρονα την περίθαλψη που είχαν, ως έμμεσα ασφαλισμένα μέλη της οικογένειας του συζύγου. Επομένως για να μπορέσει να εξασφαλίσει τα παιδιά και να αποκτήσει βιβλιάριο υγείας και υγειονομική κάλυψη, έπιασε part time δουλειά ενώ το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας, έπαιρνε τα μικρότερα από το σχολείο. Αυτές οι αλλαγές είναι καίριες μέσα στην οικογένεια και αλλάζει τη καθημερινότητά τους αλλά και τον τρόπο που βλέπει ο κάθε ένας τον εαυτό του.

Μία ερώτηση κλειδί, είναι πόσο προετοιμασμένοι είναι οι χήροι γονείς με μικρά παιδιά, να αντιμετωπίσουν την αλλαγή που φέρνει ο θάνατος του πατέρα ή της μητέρας. Ο τρόπος που βλέπουμε τον κόσμο αλλά και ο κάθε ένας τον εαυτό του αλλάζει. Μερικές φορές αυτή η αλλαγή γίνεται σταδιακά μερικές άλλες όχι. Όταν ο γονιός φεύγει από τη ζωή, ακόμη κι αν ο θάνατός του ήταν αναμενόμενος, για την οικογένεια θα είναι πάντα «ξαφνικός» και είναι επιτακτική ανάγκη ο επιζών γονιός να αντιληφθεί τις νέες ανάγκες τις οικογένειας και να φροντίσει να τις καλύψει, ειδικά όταν τα παιδιά εξαρτώνται άμεσα από εκείνον.

Πηγή: Hellogrief.org