Όσο κι αν πενθείς, η γη δεν παύει να γυρνά

Η σκέψη ότι η γη γυρίζει ακόμη κι αν αυτός που αγαπάς πεθάνει, ακούγεται τρελή. Μέχρι που   το πρωί της κηδείας, κοιτάζεις έξω από το παράθυρο του αυτοκινήτου και διαπιστώνεις κι εσύ ότι ως συνήθως, η ζωή συνεχίζεται. Ίσως προς το παρόν έξω από σένα αλλά συνεχίζεται.

Μπερδεμένος βλέπεις αγνώστους να τρέχουν βιαστικά, να επιδίδονται σε παράξενα ή άσκοπα τελετουργικά και λές στον εαυτό σου «Γιατί αυτός ο άντρας έχει βγεί για τρέξιμο» ή «Για ποιό λόγο γελάει αυτή η γυναίκα;». Πώς μπορούν τόσοι άνθρωποι να κάνουν τόσα πράγματα χωρίς νόημα ενώ ο κόσμος σου έχει γυρίσει ανάποδα;

Όταν συμβαίνει κάτι τόσο ανατρεπτικό, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου σου προσώπου, φαίνεται «δίκαιο» ότι η γή θα έπρεπε να σταματήσει να γυρνά ώστε να μπορέσεις να βρείς την ισορροπία σου. Αλλά γρήγορα μαθαίνεις οτι τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει την αδράνεια της ζωής, ούτε και η θλίψη.

Η θλίψη είναι σαν να το ξύπνημα σε μια χιονοθύελλα από την οποία φαίνεται πως δεν θα μπορέσεις ποτέ να βγείς, ωστόσο, όταν με τον καιρό το χιόνι λιώνει και απεγκλωβίζεσαι, βλέπεις πως τίποτα δεν έχει αλλάξει.

Μετά τον θάνατο, οι περισσότεροι πενθούντες αναγκάζονται να γυρίσουν στις παλιές τους συνήθειες διότι οι λογαριασμοί μαζεύονται, η άδεια από τη δουλειά τελειώνει, τα παιδιά τους γυρνάνε στο σχολείο, οι ίδιοι πρέπει να φάνε και οι φίλοι τους αρχίζουν να αναρωτιούνται, πότε θα επιστρέψουν στον παλιό καλό εαυτό τους.

Θυμάσαι άραγε τον παλιό σου εαυτό; Αυτός που ήταν διασκεδαστικός και δεν έκλαιγε ξαφνικά την ώρα που ψώνιζε στο σούπερ μάρκετ; Που αντί για πιτζάμες, φορούσε και ρούχα; Ε, λοιπόν, ήρθε η ώρα να τον φέρεις πίσω. Αντιμετώπισε την θλίψη σου στον δικό σου χρόνο ή τουλάχιστον ότι έχει μείνει από αυτόν, αφού έχεις πακετάρει τα υπάρχοντα του δικού σου ανθρώπου, έχεις ευχαριστήσει όλους όσοι σου έστειλαν λουλούδια και φαγητό, έχεις καλέσει την ασφαλιστική εταιρία και τον δικηγόρο και έχεις κλείσει τους τραπεζικούς του λογαριασμούς. Διάλειμμα; Δεν υπάρχει χρόνος για διάλειμμα.

Όταν σκέφτομαι τα παραπάνω και ύστερα το τι θεωρείται ως «σωστός» τρόπος να πενθήσεις,  συνειδητοποιώ γρήγορα, πόσο ιδεαλιστές μπορούμε να γίνουμε σε σχέση με τις προσδοκίες μας από το πένθος. Ιδανικά, το «σωστό»πένθος, θα σήμαινε να έχεις ένα συνδυασμό χρόνου, πόρων και υποστήριξης που ειλικρινά δεν πιστεύω ότι έχει ο μέσος άνθρωπος.

Αυτό θα σήμαινε να έχεις:

• Τον χρόνο, τον χώρο και την ευελιξία να καταλάβεις, να επεξεργαστείς και να εκφράσεις περίπλοκα συναισθήματα πένθους με τέτοιο τρόπο που να είναι βολικός για σένα.
• Την δυνατότητα να ορίσεις τον δικό σου ρυθμό όταν προσαρμόζεσαι στη ζωή χωρίς το αγαπημένο σου πρόσωπο.
• Εμψύχωση και υποστήριξη στο ν’ανακαλύψεις τον ρόλο που το αγαπημένο σου πρόσωπο θα συνεχίσει να έχει στην ζωή σου.
• Ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον.
• Πρόσβαση σε εργαλεία αντιμετώπισης της θλίψης όπως, ψυχολογική θεραπεία, βιβλία, ομάδες ψυχολογικής στήριξης και διέξοδοι για να μπορείς να εκφράζεσαι.
• Χρόνο για να βρείς τις ισορροπίες σου, πρίν τα ντόμινο της δευτερεύουσας απώλειας αρχίσουν να πέφτουν.
• Χρόνο για να βρείς την ανάσα σου πρίν σε παρασύρει μπροστά το αδυσώπητο κύμα της ζωής και της επιβίωσης.

Αυτό το είδος θλίψης είναι πολυτέλεια. Διότι εκείνοι που έχουν χρόνο μπορεί να μην έχουν πόρους, αυτοί που έχουν πόρους μπορεί να μην έχουν υποστήριξη, αυτοί που έχουν υποστήριξη μπορεί να μην έχουν χρόνο. Είναι σπάνιο να έχει κάποιος όλο τον χρόνο και τα εργαλεία που χρειάζεται.

Έκανα τις δύο μου κόρες με διαφορά 2,5 χρονών τη μία απο την άλλη. Και στις δύο περιπτώσεις μου έδωσαν οδηγίες όταν πήρα εξιτήριο, πρίν μου επέτρεψουν να φύγω απο το νοσοκομείο.

• Να μην σηκώνω βάρος.
• Να τρώω ισορροπημένα γεύματα.
• Να κοιμάμαι αρκετά.
• Να αποφύγω να οδηγήσω για 1-2 βδομάδες.
• Να περιορίσω τις δουλειές του σπιτιού
• Να έχω το τηλέφωνο κοντά μου, ώστε να μπορέσεις να με ειδοποιήσεις όταν η στοίβα με τα άπλυτα στο υπόγειο, πιάσουν φωτιά.

Με το πρώτο μου παιδί οι οδηγίες φαίνονταν σαν ένα ολοκληρωμένο σύνολο προσδοκιών, με το δεύτερο παιδί, μου φαίνονταν αστείες. Για εμένα, αυτές οι οδηγίες είχαν γραφεί από κάποιον που είχε πολύ περισσότερη βοήθεια απ’ότι είχα εγώ ή πολύ λιγότερες ευθύνες.

Σ’ έναν τέλειο κόσμο θα μπορούσαμε όλοι να κάνουμε διάλειμμα όταν το αγαπημένο μας πρόσωπο, έχει πεθάνει. Θα μπορούσαμε επίσης να χαλαρώσουμε και να επεξεργαστούμε τα συναισθήματα μας, να νιώσουμε την υποστήριξη των φίλων μας και της οικογένειας μας, να έχουμε τον χρόνο μας για ν’ασχοληθούμε με τα περιουσιακά μας και άλλα πρακτικά ζητήματα, το ασφαλιστικό ταμείο να καλύπτει τις συνεδρίες σε ψυχολόγο και να κοιμόμαστε καλά την νύχτα ξέροντας οτι κανένα άλλο κακό δεν θα συμβεί. Στη πραγματικότητα όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι πρέπει να αντιμετωπίσουν το πένθος τους ενώ παράλληλα ζούν την ζωή τους και η ζωή είναι απρόβλεπτη και γεμάτη προκλήσεις.

Κάποιοι θ’ αντιμετωπίσουν περισσότερες αντιξοότητες απο άλλους, κάποιοι θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο και κάποιοι θα βρούν μπροστά τους τόσο μεγάλα εμπόδια που δεν θα μπορέσουν ποτέ να αντιμετωπίσουν εντελώς την απώλεια τους. Σε όλους μας έχουν μοιραστεί διαφορετικά χαρτιά απο διαφορετικές τράπουλες στην ζωή και δεν είναι όλες οι προκλήσεις και όλες οι καταστάσεις, ίδιες.

Υπάρχει μια θεωρία στο πένθος που λέει πως όταν αντιμετωπίζουμε την θλίψη μας, εναλλασόμαστε μεταξύ τριών πραγμάτων:

• Αντιμετώπιση του στρες που είναι άμεσα συνδεδεμένο με την απώλεια
• Αντιμετώπιση τουνστρες που είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ζωή και την δευτερεύουσα απώλεια
• Αναζήτηση ολοκληρωτικής ανάπαυλας απο την θλίψη μας

Θα ήθελα λοιπόν να προτείνω μια νέα ιδέα «ενδεδειγμένου» πένθους. Μια ιδέα που λέει ότι το μόνο που χρειάζεσαι είναι υπομονή και επιμονή.

Χρειάζεσαι επιμονή:
Να σηκωθείς από το κρεβάτι
Να δοκιμάσεις νέους τρόπους αντιμετώπισης του πένθους, μέχρι να βρείς τους κατάλληλους για σένα
Να πιστεύεις ότι τα πας μια χαρά ακόμη κι όταν κάνεις δύο βήματα πίσω.
Να σιγουρεύεσαι ότι οι άνθρωποι γύρω σου δεν σε πιέζοουν να νιώσεις οικεία, γρηγορότερα απ΄όσο αντέχεις.

Χρειάζεσαι υπομονή να καταλάβεις:
ότι θα σου πάρει χρόνο να νιώσεις καλύτερα
ότι μερικές φορές δεν έχεις άλλη επιλογή από το να εστιάσεις στη ζωή
ότι μερικές φορές δεν θα μπορέσεις να αποφύγεις να εστιάσεις στην απώλεια του αγαπημένου ή της αγαπημένης σου.

…και να επιτρέψεις
… στον εαυτό σου να έχει κακές μέρες, να πέφτει να σηκώνεται και να ωριμάζει. Να είσαι παρών ή παρούσα στη ζωή και να βιώνεις τα επώδυνα συναισθήματα του πένθους μέρες, μήνες ίσως και χρόνια μετά την απώλεια.

Τέλος, μην αναστατωθείς αν ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τη θλίψη, είναι σύμφωνος με το «πρωτόκολλο» του πένθους. Υπάρχουν άνθρωποι που πενθούν με το δικό τους τρόπο, έναν τρόπο που δεν συμβαδίζει με τα τελετουργικά και τις παραδόσεις χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως όσοι συμβαδίζουν με τις παραδόσεις το κάνουν επειδή πρέπει. Υπάρχουν αρκετοί πενθούντες ανάμεσά μας, που οι παραδόσεις (τα μαύρα ρούχα, τα μνημόσυνα, η απουσία από εκδηλώσεις τον πρώτο χρόνο μετά το πένθος κλπ.) ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία τους και τους ανακουφίζουν. Αν θέλεις να πενθήσεις με το δικό σου τρόπο, θα πρέπει να αλλάξεις τον τρόπο που βλέπεις τη ζωή όχι μόνο τη δική σου, αλλά και των άλλων. Κάνε ό,τι σε κάνει να νιώθεις καλύτερα. Η γη όμως δεν θα σταματήσει να γυρνά!

Πηγή: whatsyourgrief.com