Τί θα γίνει το παιδί μου αν πάθω κάτι εγώ; Η λύση λέγεται “διορισμός επιτρόπου”!

“Σε απάντηση σας στο ερώτημα μου προ ολίγων ημερών σχετικά με το διορισμό επιτρόπου σε περίπτωση απώλειας του γονέα μονογονεικής οικογένειας με παραπέμψατε σε ένα άρθρο (https://singleparent.gr/enimerosi/nomika-themata/nomikes-dynatotites-gia-to-paidi-se-periptosi-apoleias-to-gonea/) που λέει ότι γίνεται είτε με διαθήκη, είτε σε συμβολαιογράφο για πιο σίγουρα, είτε στον ειρηνοδίκη του τόπου κατοικίας. Ρώτησα λοιπόν και δεν την κάνει ούτε ο συμβολαιογράφος ούτε ο ειρηνοδίκης. Τελικά τι ισχύει;”

Απαντάει η δικηγόρος κυρία Ευγενία Φωτοπούλου

Η απάντηση που δόθηκε την προηγούμενη φορά είναι σωστή και βασίζεται στα άρθρα 1589 επόμενα του Αστικού Κώδικα. Ειδικότερα το άρθρο 1591ΑΚ ορίζει: “Το δικαστήριο διατάσσει, ύστερα από αίτηση ή και αυτεπαγγέλτως, την επιτροπεία, διορίζει τον επίτροπο και ορίζει τα σχετικά με την οργάνωση και τη λειτουργία της, σύμφωνα με το νόμο. Οι δημόσιοι ή οι δημοτικοί υπάλληλοι, οι εισαγγελείς και τα όργανα των αρμόδιων κοινωνικών υπηρεσιών οφείλουν να γνωστοποιούν στο δικαστήριο κάθε περίπτωση που συνεπάγεται το διορισμό επιτρόπου αμέσως μόλις την πληροφορούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Την ίδια υποχρέωση έχουν και οι συγγενείς εξ αίματος του ανηλίκου έως τον τρίτο βαθμό“.

Ταυτόχρονα το 1592ΑΚ ορίζει: “Ο επίτροπος διορίζεται πάντοτε από το δικαστήριο (δοτή επιτροπεία). Επίτροπος διορίζεται κατά προτίμηση ένα από τα ακόλουθα πρόσωπα, με τη σειρά που αναφέρονται: 1. Ο ενήλικος σύζυγος του ανηλίκου. 2. Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ορίστηκε με διαθήκη ή με δήλωση στον ειρηνοδίκη ή σε συμβολαιογράφο από όποιον ασκούσε τη γονική μέριμνα κατά το χρόνο της δήλωσης και κατά το θάνατό του. 3. Το κατά την κρίση του δικαστηρίου καταλληλότερο πρόσωπο με προτίμηση προς τους πλησιέστερους συγγενείς του ανηλίκου. Δεν διορίζεται επίτροπος αυτός που πρέπει να προτιμηθεί κατά το προηγούμενο εδάφιο, αν συντρέχει ένας από τους λόγους του άρθρου 1595, αν ο ίδιος αποποιείται την επιτροπεία ή αν αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του ανηλίκου. Έως το διορισμό του επιτρόπου έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 1601 και 1602“.

Προσπαθώντας να αντιληφθώ που έχει γίνει η παρανόηση, θεωρώ ότι ίσως έχετε μπερδέψει κάπως τη διαδικασία. Ο συμβολαιογράφος δεν θα ορίσει κάποιον επίτροπο. Ο μονογονέας αυτό που μπορεί να κάνει είναι να προσφύγει στο συμβολαιογράφο για να συντάξει δήλωση για το ποιον θα επιθυμούσε ως επίτροπο του τέκνου του σε περίπτωση θανάτου του. Μετά το θάνατο του μονογονέα το αποφασίζον δικαστήριο εξετάζοντας το ποιον θα ορίσει επίτροπο, θα λάβει υπόψη την εν λόγω δήλωση του μονογονέα, χωρίς ωστόσο να δεσμεύεται από αυτή.

Επίσης, ίσως να έχει γίνει παρανόηση αναφορικά με τη λέξη αυτεπάγγελτα στο άρθρο 1591ΑΚ. Αυτεπάγγελτη ενέργεια του δικαστηρίου (εν προκειμένω του ειρηνοδικείου που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκουσίας 739, 740 και 796ΚΠολΔ) προκαλείται από τη γνωστοποίηση προ αυτό περιπτώσεων, για τις οποίες θα πρέπει να διαταχθεί επιτροπεία και να διορισθεί επίτροπος. Ο νόμος, μάλιστα, καθιερώνει την υποχρέωση για ορισμένα πρόσωπα (συγγενείς του ανηλίκου εξ αίματος έως και τον τρίτο βαθμό, εισαγγελείς, δημόσιοι ή κοινοτικοί υπάλληλοι, όργανα των αρμοδίων κοινωνικών υπηρεσιών) να γνωστοποιούν στο δικαστήριο περιπτώσεις επιτροπείας (Θανάσης Παπαχρίστου, Εγχειρίδιο Οικογενειακού Δικαίου, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, σελ. 391).

Αφού γνωστοποιηθεί στο δικαστήριο η ανάγκη διορισμού επιτρόπου, στη συνέχεια για την κίνηση της διαδικασίας ορισμού επιτρόπου από το δικαστήριο, πρέπει να συνταχθεί η προβλεπόμενη στην ΚΠολΔ 747 πράξη η οποία υπογράφεται από το δικαστή, σημειώνεται στα ειδικά βιβλία της 776ΚΠολΔ  και κοινοποιείται στον εισαγγελέα και την κοινωνική υπηρεσία για την υποβολή σχετικής έκθεσης, που είναι απαραίτητη για τον διορισμό επιτρόπου, και σε όλους τους ενδιαφερομένους (Βαθρακοκοίλης, Κατ’ άρθρον Ερμηνεία ΚΠολΔ, τόμος Ε, σελ. 1222).  

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!