Δικαιούμαι μερίδιο από την περιουσία της συζύγου μετά το διαζύγιο;

“Είμαστε σε διάσταση με την σύζυγο μου και έχουμε έρθει δικαστικά σε συμφωνία για την επιμέλεια του παιδιού, όχι όμως αυτή του διαζυγίου. Η σύζυγος μου απέκτησε σαν κληρονομιά ένα σπίτι (μονοκατοικία) στην παλιά πόλη των Χανίων από την γιαγιά της το οποίο το ανακαινίσαμε και επιπλώσαμε πλήρως με τα χρήματα που λάβαμε σαν δώρα την ημέρα του γάμου μας, αλλά και με προσωπικά χρήματα των δυο μας. Kοινά ήταν και τα έξοδα για την άδειες μεταβίβασης του σπιτιού στο όνομα της γυναίκας μου. Στο σπίτι μπήκαμε τρεις μήνες μετά την τελετή του γάμου, αφού μέχρι τότε διαμέναμε σε ενοικιαζόμενη κατοικία. Τις εργασίες ανακαίνισης είχε αναλάβει τότε ο πεθερός μου σαν εργολάβος που ήταν, όμως και αυτός έχει ξαναπαντρευτεί και δεν διατηρεί πλέον σχέσεις με την σύζυγο μου. Την δεκάτη μέρα που έφυγα από το σπίτι μας η σύζυγος μου μετακόμισε στο σπίτι της πεθεράς μου μαζί με το παιδί και προχώρησε σε ενοικίαση του σπιτιού, λαμβάνει μηνιαίως 450 ευρώ. Πήρε όσα έπιπλα και οικιακά σκευή μπορούσε στο σπίτι της μητέρας της και τα υπόλοιπα τα άφησε στο παλιό σπίτι για να μπορεί να το νοικιάσει σε καλύτερη τιμή. Κράτησε όλα όσα αποκτήσαμε κατά τη διάρκεια του γάμου μας, δεν μου έδωσε ούτε ένα πιρούνι και απαιτεί και υψηλή διατροφή. Θα μπορέσω να ζητήσω μερίδιο από την περιουσία (το σπίτι είναι γραμμένο στ’ όνομά της); Δεν έχω αποδείξεις από τις αγορές όλων των οικοσκευών αλλά και ότι άλλο είχαμε αγοράσει, καθώς η πρώην τις εξαφάνισε. Μπορώ να δεσμεύσω το σπίτι μέχρι το δικαστήριο; Έχουμε προσφέρει και οι δύο οικονομικά και προσωπικά στο σπίτι. Τι πιθανότητες έχω να πάρω ένα μέρος της αξίας του σπιτιού;”.

Απαντάει η δικηγόρος κυρία Κωνσταντίνα Αθανασίου

Το άρθρο 1400 ΑΚ ορίζει ότι αν ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου, αφότου τελέστηκε ο γάμος, έχει αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε με οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης, το οποίο προέρχεται από δική του συμβολή. Kαι οι δύο σύζυγοι έχουν δικαίωμα στα αποκτήματα.
Προϋπόθεση για τη γένεση της αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα είναι η, με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, λύση ή ακύρωση του γάμου, ή έστω η τριετής διάσταση των συζύγων. Παραδείγματος χάριν, για ένα ζευγάρι που βρίσκεται σε οριστική διάσταση μεν αλλά για χρονικό διάστημα κάτω από τρία χρόνια (χωρίς να έχει λυθεί ο γάμος) δε μπορεί ακόμα να γίνει λόγος για αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα.

Από τη διάταξη του άρθρου 1400 ΑΚ συνάγεται ότι η απαίτηση του κάθε συζύγου προς συμμετοχή στα αποκτήματα του άλλου είναι χρηματική, αντικείμενο της οποίας αποτελεί η χρηματική αποτίμηση της περιουσιακής αύξησης του υπόχρεου συζύγου, που προέρχεται από τη συμβολή, άμεση ή έμμεση του δικαιούχου (Ολ.ΑΠ 28/1996). Ως αύξηση νοείται όχι μια συγκεκριμένη κτήση, αλλ` η διαφορά που υπάρχει στην περιουσιακή κατάσταση του υποχρέου συζύγου σε δύο διαφορετικά χρονικά σημεία, ήτοι κατά την τέλεση του γάμου και κατά το χρόνο που γεννιέται η αξίωση για συμμετοχή στα αποκτήματα με βάση τις παρ. 1 και 2 του ίδιου άρθρου 1400 του Α.Κ. Από τη σύγκριση της αξίας αυτών, αναγόμενης σε τιμές του χρόνου γέννησης της αξίωσης, θα κριθεί αν υπάρχει περιουσιακή αύξηση του ενός συζύγου, που να δικαιολογεί την αξίωση του άλλου για συμμετοχή στα αποκτήματα.

Εκ του νόμου καθιερώνεται τεκμήριο συμβολής του ενός συζύγου στην επαύξηση της περιουσίας του άλλου σε ποσοστό ενός τρίτου. Το τεκμήριο αυτό δεν είναι αμάχητο. Κάθε σύζυγος μπορεί να αποδείξει μικρότερη, μεγαλύτερη ή και μηδενική συμβολή.

Ως συμβολή νοείται κάθε βοήθεια προς τον άλλο σύζυγο, που μπορεί να επιφέρει την επαύξηση της περιουσίας του. Μπορεί να έχει τη μορφή της άμεσης χρηματοδότησης του ενός συζύγου προς τον άλλον με χρήματα από εργασία ή και αυτή της καθημερινής συμβολής.
Αν το περιουσιακό αντικείμενο στην απόκτηση του οποίου συνέβαλε και ο άλλος σύζυγος έχει εκποιηθεί και στη θέση του έχει υποκατασταθεί κάποιο άλλο, η σχετική αξίωση του δικαιούχου συζύγου μετατίθεται σ’ αυτό (ΑΠ 1652/2003 ΕλλΔνη 2005, 1662).

Δεν υπολογίζονται όμως στην τελική περιουσία του συζύγου αποκτήματα από χαριστική αιτία (δωρεές, κληρονομία, κληροδοσία) ή από τύχη (π.χ. κέρδη λαχείου) ή από τον πληθωρισμό, αφού σε αυτές τις περιπτώσεις η μεταβολή στην περιουσία δεν έχει επέλθει λόγω της συμβολής του άλλου συζύγου.

Μπορείτε να καταθέσετε ασφαλιστικά μέτρα (διότι βοηθήσατε οικονομικά στη μεταβίβαση, στην ανακαίνιση, στην αγορά επίπλων κ.α), ώστε η σύζυγός σας να μην προβεί στην εκποίηση της περιουσία της, έως ότου εσείς ικανοποιηθείτε οικονομικά και ταυτόχρονα να καταθέσετε και αγωγή.

Εφόσον δεν έχετε αποδεικτικά έγγραφα στην κατοχή σας, καλό θα ήταν να έχετε κάποιους μάρτυρες, που να βεβαιώσουν τη συμβολή σας (π. χ μέσω της εργασίας σας) στην αύξηση της περιουσίας της συζύγου σας.

Κωνσταντίνα Αθανασίου
Δικηγόρος
Πατησίων 154, Αθήνα
Τ.Κ 11257
Τηλ: 210 – 8675160
Κινητό: 6944 620176
Fax: 210 – 8676521
Email: konathanasiou00@gmail.com

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!