Πώς μιλάμε στο παιδί για την αποβολή

Είναι μία πολύ δύσκολη ερώτηση που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες για το πώς θα απαντηθεί. Εάν έχει προηγηθεί πολλή συζήτηση για το καινούργιο μωρό που θα έρθει και το παιδί σου ανυπομονεί να γνωρίσει το νέο του αδελφάκι ίσως να είναι καλύτερο να του το ανακοινώσεις νωρίς παρά αργά. Στην πορεία θα δυσκολευτείς περισσότερο και εσύ και το παιδί αν δεν είσαι εξαρχής ειλικρινής για το τι συνέβη.

Πριν ξεκινήσεις τη δύσκολη αυτή συζήτηση σιγουρέψου ότι είσαι καλά προετοιμασμένη ψυχολογικά και έχεις φουλ υποστήριξη. Μην το καθυστερήσεις μέχρι να σιγουρευτείς ότι δεν θα λυγίσεις μπροστά στο παιδί σου γιατί αυτό μπορεί να μη συμβεί ποτέ. Πρέπει να είσαι σαφής, ήρεμη και ξεκάθαρη και αν πιστεύεις ότι χρειάζεσαι βοήθεια δεν είναι κακό να έχεις κοντά σου κάποιον δικό σου άνθρωπο που θα μπει στη συζήτηση όταν εσύ νιώσεις πιο «έντονα» απ’ ότι περιμένεις.

Πώς εξηγώ την αποβολή σε ένα παιδί; Τι πρέπει να πω; Πώς να το κάνω;

Αυτό που πρέπει πρώτα να λάβεις σοβαρά υπόψιν σου είναι η ηλικία του παιδιού. Σήμερα θα εστιάσουμε περισσότερο στα μικρότερα παιδιά που λόγω ηλικίας ίσως να μην κατανοούν πλήρως σημαντικές έννοιες, όπως ο θάνατος ή η αποβολή.

Συμβουλή 1: Μην υποτιμήσεις τη σοβαρότητα του γεγονότος δείχνοντας χαρά ή ενθουσιασμό για να μην στεναχωρήσεις ή τρομάξεις το παιδί σου. Να θυμάσαι ότι ο «ευφημισμός» συγχέει τα παιδιά οπότε στόχος είναι να βρεις μία εξήγηση που θα σε κάνει μεν να νιώθεις άνετα αλλά θα είναι και άμεση και εύκολη το παιδί να την κατανοήσει.

Συμβουλή 2: Είναι καλύτερο να παρέχεις λίγες πληροφορίες τη φορά. Σιγουρέψου ότι καταλαβαίνει πριν δώσεις κι άλλες και αφού τις επεξεργαστεί να ελέγξεις αν έχει τυχόν απορίες.

Συμβουλή 3: Κάτι που κάνει τη συζήτηση δύσκολη είναι το γεγονός ότι μία νέα εγκυμοσύνη μπερδεύει τα παιδιά και αρχικά τουλάχιστον δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι πραγματικά συμβαίνει επομένως θα ήταν χρήσιμο να ξεκινήσεις με μία ανασκόπηση όσων του έχεις ήδη πει όπως για παράδειγμα «Η μαμά θέλει να σου μιλήσει για το μωρό. Θυμάσαι που σου είπα για το μωράκι που μεγαλώνει στην κοιλιά της μαμάς; Σου είχα πει επίσης ότι το μωράκι σύντομα θα μεγαλώσει κι άλλο και θα μπορεί να ζήσει έξω από την κοιλιά της μαμάς όπως εσύ».

Συμβουλή 4: Ίσως φοβάσαι πως αν του πεις όλη την αλήθεια θα πρέπει να του πεις και όλες τις λεπτομέρειες κάτι που θες να αποφύγεις. Εάν τα παιδιά δεν ζητήσουν περαιτέρω πληροφορίες πες μόνο τα απαραίτητα και μέχρι εκεί. Δεν χρειάζεται να ξέρουν τίποτα περισσότερο.

Αντ’ αυτού μία απλή «δήλωση» που να τους εξηγεί ότι το μωρό δεν ήταν αρκετά δυνατό για να ζήσει έξω από την κοιλιά της μαμάς του είναι ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσεις. Μπορείς να πεις το εξής: «Όταν η γιατρός έλεγξε για να δει αν το μωρό μεγαλώνει, διαπίστωσε ότι δεν μεγαλώνει σωστά και δεν μπορεί να ζήσει έξω από την κοιλιά της μαμάς του. Αυτό σημαίνει ότι το μωρό πέθανε».

Το αν θα τελειώσει η συζήτηση εδώ ή όχι εξαρτάται από το εάν το παιδί καταλαβαίνει την έννοια του θανάτου οπότε καλό είναι να αξιολογήσεις από την αρχή τι γνωρίζει για να ξέρεις πού θα σταματήσεις. Μπορείς αν θες να το ρωτήσεις «Ξέρεις τι σημαίνει όταν κάποιος πεθαίνει;». Εξήγησέ του ότι όταν κάποιος ή κάτι πεθαίνει το σώμα του σταματά να λειτουργεί και αυτό ακριβώς συνέβη και στο μωρό.

Συμβουλή 5: Εξήγησε στο παιδί ότι δεν είναι δικό του λάθος που το μωρό πέθανε, ειδικά σε περίπτωση που δεν ήταν και πολύ ενθουσιασμένο που θα αποκτούσε έναν αδερφό ή μία αδερφή. Τα παιδιά είναι αφελή και πιστεύουν ότι οι σκέψεις τους καθορίζουν και την πραγματικότητα. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί ασφαλισμένα να πιστέψουν ότι ήταν δικό τους λάθος που το μωρό πέθανε επειδή δεν ήθελαν έναν αδερφό ή μία αδερφή.

Συμβουλή 6: Εξήγησε στο παιδί σου ότι το μωρό μπορεί να μη γεννηθεί ποτέ, θα είναι όμως πάντα μέρος της οικογένειας και όλοι θα μπορούν να μιλάνε για το μωρό όποτε το νιώσουν και να κάνουν ερωτήσεις. Μπορείς επίσης να ρωτήσεις το παιδί σου αν θέλει να πει αντίο στο μωρό, ίσως με μία ζωγραφιά ή με ένα τραγούδι ή με ένα δεντράκι που θα φυτέψετε μαζί ή ο, τι άλλο κρίνεις κατάλληλο.

Συμβουλή 7: Είναι σημαντικό να δώσεις σε όλους να καταλάβουν ότι έχουν κάθε δικαίωμα να αισθάνονται όπως θέλουν γι’ αυτή την αποβολή και να εκφράζονται όπως νιώθουν. Ο καθένας μπορεί να φωνάξει, να κλάψει, να αισθανθεί λυπημένος και να αντιδράσει όπως νιώθει. Υπενθύμισε στο παιδί σου ότι μπορεί πάντα να μοιραστεί μαζί σου τα συναισθήματά του για το μωρό που δεν ήρθε ποτέ.

Συμβουλή 8: Να θυμάσαι ότι η καθημερινότητα και η ρουτίνα είναι σημαντικές για τα παιδιά γι’ αυτό ενημέρωσε το παιδί σου ότι τα πράγματα θα είναι λίγο διαφορετικά τώρα που είναι αρχή αλλά όλα θα πάνε καλά και στην πορεία όλα θα ξαναγίνουν όπως ήταν πριν.

Αν η οικογένειά σου είναι θρήσκα και πιστεύει στο Θεό μπορείς να πεις στο παιδί σου ότι το μωράκι βρίσκεται τώρα κοντά στο Θεούλη ή ότι ο Θεούλης πήρε το μωρό κοντά του, απλά πρόσεχε γιατί η θρησκεία περιέχει κάποιες αφηρημένες έννοιες και ιδέες που μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στα παιδιά γι’ αυτό το λόγο φρόντισε να είσαι άμεση και καθησυχαστική. Φράσεις όπως «Ο αδερφός σου ήταν καλός και ο Θεός τον χρειαζόταν κοντά του στον ουρανό» μπορεί να εγείρουν ερωτήματα όπως «και εγώ καλός είμαι, θα με πάρει ο Θεός κοντά του; Θα πεθάνω και εγώ;». Επίσης φράσεις όπως «Είναι σε ένα καλύτερο μέρος» επίσης μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη σύγχυση.

Τι να περιμένω από το παιδί μου;

Είναι δύσκολο να σου πω τι να περιμένεις από το παιδί σου διότι όπως γνωρίζεις όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά. Δες ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες αντιδράσεις:

• Η φυσική του περιέργεια μπορεί να το κάνει να ρωτήσει συγκεκριμένες λεπτομέρειες της αποβολής
• Ίσως στην αρχή να δείχνει σαν να αδιαφορεί
• Η απάντηση του μπορεί να δείξει εγωισμό ή εγωκεντρισμό
• Να έχει υπαρξιακά ερωτήματα σχετικά με το νόημα της ζωής και του θανάτου
• Να θυμώνει και να κατηγορεί τους πάντες
• Τη μία στιγμή να είναι λυπημένο και να κλαίει και την άλλη στιγμή χαρούμενο και να παίζει.

Όλα τα παραπάνω είναι φυσιολογικές απαντήσεις και αντιδράσεις. Να θυμάσαι ότι υπάρχουν πολλών ειδών απαντήσεις και τα παιδιά θα θρηνήσουν με τον τρόπο τους, πιο ήπια με την πάροδο του χρόνου ή σε συγκεκριμένες μόνο στιγμές. Από τη μεριά σου να απαντάς πάντα στις ερωτήσεις και τις απορίες τους με ηρεμία και σαφήνεια. Το πιο σημαντικό είναι να διατηρήσεις το διάλογο ανοιχτό. Το παιδί μπορεί να έχει ερωτήσεις όχι εκείνη την περίοδο της αποβολής αλλά πολύ αργότερα οπότε βεβαιώσου ότι ξέρει ότι μπορεί πάντα να σε ρωτήσει ό, τι θέλει και να σου μιλήσει.

Η αντιμετώπιση της θλίψης και του πένθους είναι κάτι που όλοι μαθαίνουμε στην πορεία καθώς σκοντάφτουμε στο σκοτάδι και προσπαθούμε να βρούμε ένα μονοπάτι προς το φως. Εάν είχες κάποια παρόμοια εμπειρία και μίλησες στο παιδί σου, πες μας πώς το έκανες και τι αντίδραση είχε το παιδί σου.

Πηγή: whatsyourgrief.com