Όταν το παιδί σε ρωτάει πόσα χρήματα βγάζεις

Συζήτηση στο σούπερ μάρκετ: «Να πάρω ένα αυγό Kinder έκπληξη;»

«Όχι».

«Γιατί; Ούτε ένα ευρώ δεν έχει. Φθηνό είναι», είπε το παιδί μου μπροστά σε όλους κάνοντάς με να φανώ τσιγκούνα.

 Άφησα το καλάθι μου κάτω, την κοίταξα στα μάτια και τη ρώτησα: «Έχεις να μου δώσεις ένα ευρώ να στο πάρω;».

Ήξερα πολύ καλά ότι δεν είχε. Όσα χρήματα είχε μαζέψει, 100 ευρώ δηλαδή από τα κάλαντα, τους παππούδες και τις γιαγιάδες, τα είχε ξοδέψει λίγες μέρες πριν αγοράζοντας παιχνίδια και δώρα. Δικά της χρήματα ήταν. Δεν μίλησα γιατί δεν μου έπεφτε λόγος, όχι όμως και να απαιτεί να δώσω ένα ευρώ για να της πάρω σοκολατίτσα. Προσπάθησα να της εξηγήσω ότι ένα ευρώ δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με τα 100 ευρώ που είχε χαλάσει μερικές μέρες πριν, είναι όμως πολύ σημαντικό γιατί η μαμά και ο μπαμπάς το κέρδισαν δουλεύοντας. Υπάρχουν μέρες που έχουμε την οικονομική δυνατότητα να «πετάξουμε» 100 ευρώ σε κάτι ανούσιο ενώ άλλες φορές τσιγκουνευόμαστε ακόμα και το 1 ευρώ που κάνει ένα πακέτο τσίχλες η μία μικρή σοκολάτα.

Ξέρετε γιατί, παιδιά μου; Είναι δικά μας τα χρήματα και μόνοι μας αποφασίζουμε πότε και πώς θα τα ξοδέψουμε ανάλογα με τις ανάγκες και τους λογαριασμούς που «τρέχουν».

Αυτό το μάθημα περί χρημάτων ήταν σημαντικό για διάφορους λόγους. Πρώτα από όλα τα παιδιά πρέπει να ακούν και κανένα «όχι» πού και πού. Αν τους λέμε σε όλα «ναι» θα γίνουν κακομαθημένα και θα απαιτούν όλο και περισσότερα. Δεύτερον, έπρεπε η κόρη μου να πάρει ένα καλό μάθημα, να αποταμιεύει δηλαδή κάποια από τα χρήματά της για να έχει να αγοράσει κάτι που θα βρει και θα θέλει. Το περιστατικό αυτό χαίρομαι κατά βάθος που συνέβη γιατί έτσι μπόρεσα να της ανοίξω μια σημαντική συζήτηση για την αξία των χρημάτων. 

Τα παιδιά μου γνωρίζουν ότι ο μπαμπάς τους όταν φεύγει κάθε πρωί από το σπίτι πηγαίνει στη δουλειά του ενώ εγώ εργάζομαι από το σπίτι. Γνωρίζουν ότι πληρωνόμαστε γι’ αυτό που κάνουμε και ότι μερικές φορές δεν έχουμε τη δυνατότητα να παίξουμε μαζί τους ή να πάνε κάποια εκδρομή επειδή οι απαιτήσεις στις δουλειές μας είναι αυξημένες και πρέπει να εργαστούμε για να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας. Τους έχουμε εξηγήσει ότι αν δεν δουλέψουμε δεν θα έχουμε σπίτι, φαγητό, ρούχα ή διακοπές.

Δεν είναι όμως ακόμα σε θέση να καταλάβουν πως λειτουργεί όλο αυτό, έτσι όταν συμβαίνουν περιστατικά σαν αυτό στο σούπερ μάρκετ που αποτελούν το έναυσμα για τέτοιου είδους συζητήσεις, χαίρομαι όσο άβολη και αν είναι η κατάσταση.

Για παράδειγμα ρωτούν και εσάς τα παιδιά σας πόσα χρήματα βγάζετε; Και αν ναι τι τους λέτε; Την αλήθεια ή ψέματα; Όταν ακούν 1.000 ή 2.000 ευρώ ίσως και να αναρωτιούνται γιατί στο σούπερ μάρκετ ψωνίζετε τόσο λίγα ενώ με τόσα λεφτά θα μπορούσατε να πηγαίνατε κάθε μήνα στη Disneyland και να έχετε προσωπικό σεφ. Ένας αριθμός που για εμάς είναι μέτριος στα παιδιά μπορεί να ακούγεται αστρονομικός.

Τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν τι είναι η δόση δανείου ούτε καν τι είναι το δάνειο ή ότι πρέπει να πληρώνουμε κάθε μήνα φώτα, ηλεκτρικό, νερό, internet και τράπεζες. Δεν καταλαβαίνουν ότι τα έξοδα τρέχουν. Δεν καταλαβαίνουν γιατί τους φωνάζεις όταν αφήνουν την εξώπορτα ανοιχτή ενώ μέσα καίει το καλοριφέρ ή είναι ανοιχτό το air condition. Τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν πόσο γρήγορα φεύγουν τα χρήματα. Και δεν είναι δουλειά τους, να καταλάβουν.

Στο σπίτι μου για παράδειγμα δεν θέλω να πρήζω τα παιδιά μου με τη γνωστή φράση που λέμε όλοι «ξέρεις πόσο κάνει αυτό;» κάθε φορά που σπάνε ή χαλάνε ένα παιχνίδι. Δεν θέλω να φοβούνται ή να νιώθουν ένα συνεχές βάρος ότι το λάθος τους θα μου κοστίσει πολλά χρήματα μέχρι που μπορεί και να χρεοκοπήσω. Είναι παιδιά. Και παιχνίδια θα σπάσουν και ζημιές θα κάνουν.

Από την άλλη πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας να σέβονται το σπίτι και τα υπάρχοντά τους, τα δικά τους αλλά και των άλλων. Όταν με το γιο μου είχαμε επισκεφτεί ένα κατάστημα με είδη για το σπίτι είδε ένα ωραίο μακρόστενο κηροπήγιο που πίστευε ότι μπορούσε να μετατρέψει σε σπαθί με αποτέλεσμα να κάνει μία αρκετά μεγάλη ζημιά στο κατάστημα που έπρεπε να πληρώσω. Έδωσα 50 ευρώ περίπου. Τι να πεις όμως σε ένα εξάχρονο; Πιστεύω το πήρε το μάθημά του.

Τι θα γίνει όμως αν συμβεί κάτι μεγαλύτερο όπως για παράδειγμα αν ο γιος σου τρακάρει το αυτοκίνητό σου; Θα του πεις « Μη στεναχωριέσαι θα το φτιάξουμε;», ενώ θα ξέρεις ότι χωρίς αυτό ούτε στο σχολείο θα μπορείς να πας τα παιδιά ούτε στη δουλειά σου και ότι θα πρέπει να δανειστείς από δέκα μεριές για να το φτιάξεις; Τι θα κάνεις; 

Για να γυρίσουμε λοιπόν στο θέμα μας τι απαντάμε όταν ένα παιδί μας ρωτάει πόσα βγάζουμε; Πιστεύω πως η απάντηση πρέπει να είναι διπλωματική. Μπορούμε να τους δώσουμε κάποιες λεπτομέρειες αλλά δεν κρίνω απαραίτητο να τους πούμε ακριβώς το μισθό μας. Είναι μια λεπτομέρεια που δεν χρειάζεται να ξέρουν.

Στο σπίτι που μεγάλωσα δεν αισθάνθηκα ποτέ φτώχεια και ας ήξερα ότι οι γονείς των φίλων μου είχαν πολύ περισσότερα χρήματα από τους γονείς μου. Ήξερα ότι ο μπαμπάς μου δούλευε υπερωρίες για να τα βγάλει πέρα και το θεωρούσα δεδομένο, όπως και τις καλοκαιρινές μας διακοπές λες και τα λεφτά γεννιούνται ή φυτρώνουν στα δέντρα. Στα 16α γενέθλιά μου ο πατέρας μου με ρώτησε αν ήθελα να δουλέψω. Αν δεν είχα δουλέψει τότε δεν θα τα είχα καταφέρει αργότερα όταν έπιασα δικό μου σπίτι. Αν ο λογαριασμός του νερού ήταν 75 ευρώ και εγώ είχα μόνο 50 ευρώ στην άκρη τότε έπρεπε να δουλέψω μερικές επιπλέον ώρες για να μπορέσω να είμαι συνεπής.

Κοιτάζοντας πίσω στο παρελθόν βλέπω ότι οι γονείς μου ήταν εκείνοι που γέννησαν μέσα μου την επιθυμία και την ικανότητα να διαχειρίζομαι σωστά τα χρήματά μου παρέχοντας ταυτόχρονα ένα αόρατο δίχτυ ασφαλείας που υπήρχε από την παιδική μου ηλικία μέχρι αργότερα που ήμουν αρκετά μεγάλη και τώρα ως γονέας η ίδια διαχειρίζομαι όσο πιο σωστά μπορώ τα οικονομικά μου γιατί όταν έχεις δύο παιδιά δεν μπορείς να πέσεις έξω. Δεν χρειάζεται να ξέρουν πόσα βγάζουμε με το μπαμπά τους. Το μόνο που τους λέμε είναι το εξής: «Η μαμά και ο μπαμπάς βγάζουν αρκετά χρήματα για να μπορούν να πληρώνουν το σπίτι, τα τρόφιμα, τα ρούχα μας, τα σχολικά είδη που χρειάζεστε, τις δραστηριότητές σας, τις διακοπές σας και όπου αλλού θέλετε να πάτε. Πρέπει επίσης να αποταμιεύσουμε χρήματα για ώρα ανάγκης αλλά και για όταν μεγαλώσετε. Δεν έχουμε πάντα χρήματα για να πάρουμε αυτά που θέλετε αλλά μεγαλώνοντας θα σας μάθουμε να εξοικονομείτε χρήματα για να αγοράζετε ό, τι θέλετε μόνοι σας».

Έτσι λοιπόν, ναι. Φροντίζουμε τα παιδιά μας όσο καλύτερα μπορούμε και περιστασιακά τα κακομαθαίνουμε, αλλά όποτε χρειάζεται τους λέμε και κανένα όχι. Είναι σημαντικό τα παιδιά να ακούν και το ναι και το όχι (ειδικά το δεύτερο)  καθώς μεγαλώνουν.

Θέλω τα παιδιά μου να γνωρίζουν ότι είναι πολύ τυχερά που ζουν σε ένα σπίτι με ένα κάποιο εισόδημα. Υπάρχουν οικογένειες που δεν έχουν ούτε σπίτι ούτε φαγητό ούτε ρούχα ούτε παιχνίδια για τα παιδιά. Είναι πολύ σημαντικό για μένα τα παιδιά μου να βοηθούν όσους έχουν ανάγκη και να εκτιμούν τους γονείς τους που τους προσφέρουν τα πάντα.

Το να εξηγήσεις σε ένα παιδί την έννοια του χρήματος δεν είναι εύκολο, είναι όμως μία συζήτηση που δεν μπορείς και δεν πρέπει να αποφύγεις. Πρέπει να μάθουν από όσο το δυνατόν πιο μικρά την αξία του αλλιώς δεν θα μάθουν να εκτιμούν ό, τι έχουν. Πρέπει όταν κάνουν τα δικά τους χρήματα να ξέρουν πως θα τα διαχειριστούν. Γι’ αυτό το λόγο, ναι. Πρέπει να συζητάμε τι είναι τα χρήματα με τα παιδιά μας από μικρή ηλικία.

Πηγή: scarymommy.com