Τεστ πατρότητας: Γίνεται χωρίς τη συναίνεση του άλλου γονιού;

Πολλά ερωτήματα των αναγνωστών μας επικεντρώνονται στο κατά πόσο είναι νόμιμη η διενέργεια τεστ πατρότητας στο ανήλικο τέκνο τους χωρίς συναίνεση της μητέρας. Πρόκριμα για την  απάντηση του ερωτήματος αυτού, αποτελεί η νομική αξιολόγηση και  ο χαρακτηρισμός της πράξης αυτής του πατέρα, ήτοι της λήψης γενετικού υλικού (συνήθως σάλιου) από το τέκνο του για την εξέτασή του, από ειδικό μικροβιολόγο ή εξειδικευμένο κέντρο, ώστε να διαπιστώσει ή όχι τη βιολογική συγγένεια του εκ του νόμου τέκνου του.

Κρίσιμο δηλαδή είναι εάν η εν λόγω πράξη, εμπίπτει στον πυρήνα των πράξεων της γονικής μέριμνας ή εκείνων της επιμέλειας του τέκνου. Στην πρώτη περίπτωση, με βάση την αρχή της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας, απαιτείται από κοινού απόφαση των γονέων για τη διενέργεια της εξέτασης αυτής -αφού δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η λήψη γενετικού υλικού εμπίπτει στις συνήθεις πράξεις επιμέλειας του άρθρου 1516ΑΚ, που μπορούν να ασκούνται από τον έναν μόνον γονέα-, ανεξαρτήτως αν συνεχίζουν να είναι έγγαμοι ή εάν λύθηκε ο γάμος τους με διαζύγιο, με εξαίρεση την περίπτωση που έχει αφαιρεθεί με δικαστική απόφαση από τον πατέρα η άσκηση της γονικής μέριμνας (1532ΑΚ).

Στη δεύτερη περίπτωση καταρχήν θα απαιτείται για την εξέταση αυτή, από κοινού απόφαση των γονέων που έχουν από κοινού την επιμέλεια του τέκνου τους. Εξαίρεση  υπάρχει στην περίπτωση που η επιμέλεια έχει ανατεθεί αποκλειστικά στην μητέρα, οπότε εάν εκείνη διαφωνεί, ο πατέρας δεν μπορεί να διενεργήσει την ως άνω πράξη μόνος του όπως επίσης υπάρχει και στην περίπτωση που η επιμέλεια έχει ανατεθεί στον πατέρα, οπότε νομίμως μπορεί (εκ πρώτης όψεως) να λάβει γενετικό υλικό από το παιδί του για τη διαπίστωση της βιολογικής συγγένειας τους άνευ της σύμφωνης γνώμης της μητέρας.

Όμως, θα πρέπει να επισημανθεί ότι, ακόμη και αν δεχτούμε την άποψη ότι η λήψη γενετικού υλικού του ανηλίκου, που συνιστά ευαίσθητο προσωπικό (γενετικό) δεδομένο του παιδιού (άρθρο 2 και 7 του Ν. 2472/1997), συνιστά πράξη εντασσόμενη στις πράξεις επιμέλειας του άρθρου 1518ΑΚ, και άρα δικαιούται να την αποφασίζει και να την ασκεί ο έχων την επιμέλεια γονέας, η σοβαρότητα της πράξης αυτής που είναι κρίσιμη και καθοριστική για τη διαμόρφωση  της προσωπικότητας του ανηλίκου (προσδιορισμός της βιολογικής του συγγένειας), αφού ενδέχεται να διαταράξει την οικογενειακή τάξη και μπορεί να αποδειχθεί ενάντια στο συμφέρον του τέκνου, που αποτελεί το θεμελιώδες κριτήριο για την άσκηση της γονικής μέριμνας, καθώς και της περιεχόμενης σε αυτήν επιμέλειας, την εντάσσει εν τέλει (αν θεωρηθεί δηλαδή πράξη επιμέλειας) στον «πυρήνα» της γονικής μέριμνας, με αποτέλεσμα να πρέπει να αποφασίζεται και από τους δύο γονείς του παιδιού, ακόμη και αν την επιμέλεια ασκεί ο ένας μόνο από αυτούς. Άρα, και αν θεωρήσουμε την λήψη γενετικού υλικού ως πράξη επιμέλειας, αυτή είναι τόσο ουσιώδης για το συμφέρον του παιδιού, που θα πρέπει να αποφασίζεται και από τους δύο γονείς.

Καταλήγοντας στην πλειοψηφία των περιπτώσεων απαιτείται  η συναίνεση και των δύο γονέων για τη διενέργεια τεστ πατρότητας στο ανήλικο τέκνο. Η συναίνεση της μητέρας δηλαδή θα πρέπει να θεωρείται προαπαιτούμενη για τη νόμιμη λήψη γενετικού υλικού και επεξεργασίας αυτού (όπως άλλωστε απαιτεί και το άρθρο 7 παρ. 1 α΄ του Ν. 2472/1997 μιλώντας για συγκατάθεση του υποκειμένου για να είναι νόμιμη η επεξεργασία του ευαίσθητου αυτού προσωπικού δεδομένου του ανηλίκου, ο οποίος εκπροσωπείται από τους νόμιμους αντιπροσώπους του, ήτοι και τους δύο γονείς του, για την δήλωση της συγκατάθεσης αυτής, ιδρύοντας έτσι ευθύνη του Κέντρου για τη διενέργεια χωρίς τη νόμιμη συγκατάθεση του υποκειμένου της εν λόγω επεξεργασίας του DNA του), ανεξαρτήτως εάν το τεστ προορίζεται για προσωπική χρήση του πατέρα ή προορίζεται για δικαστική χρήση για προσβολή πατρότητας (κατά το συνήθη διαχωρισμό των κέντρων που διενεργούν την εν λόγω εξέταση).

Έτσι, η διενέργεια εξέτασης-ταυτοποίησης DNA του ανηλίκου τέκνου (τεστ πατρότητας) χωρίς τη συναίνεση της μητέρας, δεν είναι νόμιμη, και ο πατέρας που προέβη αυτοβούλως και ερήμην της μητέρας στην πράξη αυτή πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει προβεί σε κακή άσκηση της γονικής μέριμνας (1532ΑΚ) και εάν ο γάμος μεταξύ πατέρα και μητέρα δεν έχει λυθεί, υπέχει ευθύνη και για την παραβίαση της ειδικότερης υποχρέωσης σεβασμού προς την σύζυγό του, που απορρέει από την έγγαμη συμβίωση (1386ΑΚ).

Θεώνη Κάδρα-Δικηγόρος
Δικηγορικό γραφείο “Ε. Φωτοπούλου & Συνεργάτες”
Βασιλίσσης Σοφίας 6, T.K. 106 74 Αθήνα
Τηλέφωνα: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
Fax: 210 36 24 703
Email: info@efotopoulou.gr
Web: http://efotopoulou.gr/

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί