Ύπνος με τους γονείς: Ωφελεί ή βλάπτει τα παιδιά;

Το φαινόμενο του ‘‘ύπνου μαζί με τους γονείς’’ είναι ένα φλέγον ζήτημα, το οποίο συγκεντρώνει πληθώρα απόψεων, από τις πιο ψύχραιμες έως και τις πιο ακραίες. Χωρίς φωνές υστερίας όμως και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες του κάθε παιδιού, ο ύπνος ως συνήθεια τις οικογένειας μπορεί να αποκτήσει μία ισορροπημένη μορφή. Ξεκινώντας, ο ‘‘ύπνος μαζί με τους γονείς’’ μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και να λαμβάνει χώρα από το μοίρασμα του ίδιου κρεβατιού, από το κοινό μοίρασμα χώρου όπου υπάρχει η σωματική επαφή ή συνύπαρξη στον ίδιο χώρο κατά την διάρκεια του ύπνου.

Για τις νέες μητέρες και το βρέφος, ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες, το μοίρασμα του ίδιου δωματίου είναι κάτι το οποίο καλλιεργεί τον μεταξύ τους δεσμό, δημιουργεί αίσθηση ασφάλειας, ενώ τις περισσότερες φορές είναι μία διαδικασία που υποστηρίζει και τη διαδικασία του θηλασμού. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε περίπτωση που η μητέρα μοιράζεται το ίδιο κρεβάτι με το βρέφος πρέπει να λάβει τις κατάλληλες οδηγίες από τον γιατρό που την παρακολουθεί, αυτή και το νεογέννητο, καθώς υπάρχει και αριθμός ερευνών που το συνδέει με το Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου.

Ωστόσο, ιδιαίτερα κατά το πρώτο χρονικό διάστημα ‘‘ο ύπνος με τους γονείς’’ είναι ευεργετικός καθώς αμφότεροι οι γονείς αλλά και η μητέρα ιδιαίτερα, η οποία είναι τροφός του παιδιού μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του βρέφους άμεσα γεννώντας έτσι συναισθήματα άνεσης και ασφάλειας στο βρέφος.

Φυσικά, σταδιακά και καθώς το βρέφος μεγαλώνει, οι γονείς αρχίζουν να σκέφτονται ή να δοκιμάζουν τρόπους αλλαγής των συνηθειών ύπνου, στοχεύοντας σταδιακά στην αυτονομία του βρέφους. Αυτό από μόνο του δεν μπορεί να μπαίνει σε καλούπια καθώς οι ανάγκες, η προσωπικότητα και το ταμπεραμέντο ενός παιδιού διαφέρει σημαντικά από αυτές ενός άλλου, σηματοδοτώντας έτσι και διαφορές στη χρονική στιγμή κατά την οποία το παιδί είναι έτοιμο για να προχωρήσει ομαλά σε αυτή τη μετάβαση.

Συνήθως, η αυτονομία του παιδιού στον ύπνο είναι κάτι το οποίο αναμένεται να έχει αποκτηθεί ως επίτευγμα με την έναρξη της νηπιακής ηλικίας, που διαρκεί από τα 2,5 περίπου έως τα 6 έτη. Από αυτή την ηλικία γενικότερα αναμένεται από το παιδί να επιδεικνύει μεγαλύτερη αυτονομία σε όλους τους τομείς λειτουργικότητας, από την κινητικότητά τους έως και την κοινωνική τους συναναστροφή.

Φυσικά, μπορεί κάποιο παιδί να χρειαστεί περισσότερο χρονικό διάστημα στην διαδικασία αυτονόμησης στον ύπνο, σίγουρα όμως αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να ενθαρρύνεται να συνεχισθεί από τους ίδιους τους γονείς, καθώς όπως πρέπει να συμβαίνει με κάθε ανάγκη και συμπεριφορά του παιδιού, εκείνοι πρέπει να αφουγκράζονται αυτά που εκφράζει το ίδιο τους το παιδί (λεκτικά ή μη λεκτικά) και όχι αυτά που οι ίδιοι επιθυμούν.

Επίσης, πρέπει οι γονείς να λαμβάνουν υπόψη και την επίδραση της συγκεκριμένης συνήθειας στην προσωπική ζωή των γονέων, η οποία μακροπρόθεσμα μπορεί να πληγεί αρνητικά από τον ύπνο με τα παιδιά.

Ακόμη, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι συνθήκες υγιεινής, καθώς θα πρέπει ο χώρος να αερίζεται επαρκώς, να μη είναι καπνίζοντες οι γονείς και να μην καταναλώνουν αλκοόλ και ουσίες που μπορεί να επηρεάσουν τον ύπνο τους και το περιβάλλον. Βέβαια, τα παραπάνω αναφέρονται στους γονείς των παιδιών καθώς κατά τη γνώμη μου αυτή η συνήθεια αφορά μόνο τα μέλη της αμιγώς πυρηνικής οικογένειας και προέκταση της ανάπτυξης και έκφρασης του γονεϊκού δεσμού.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι πάντα στο επίκεντρο πρέπει να βρίσκονται οι ανάγκες και οι επιθυμίες του παιδιού, ενώ κάθε αλλαγή πρέπει να γίνεται με την κατάλληλη προετοιμασία και με αργά και σταθερά βήματα. Οι γονείς καλούνται να οπλιστούν με υπομονή σε αυτή την διαδικασία και να προσπαθήσουν να είναι ιδιαίτερα υποστηρικτικοί στα πρώτα βήματα του παιδιού τους στην αυτονόμησή τους στον ύπνο, περνώντας χρόνο μαζί με τα παιδιά πριν τον ύπνο και χωρίς να τους στερούν την επαφή και τη φροντίδα στο ξύπνημα, ώστε η μετάβαση ναι συμβεί χωρίς μεγάλη αναστάτωση για το παιδί.

Δρ. Στέλλα Καραπά 
Δόκτωρ Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος, MSc, PhD
Λέκτορας στο City College, Διεθνές Τμήμα του Πανεπιστημίου του Sheffield
Μητροπόλεως 26, Θεσσαλονίκη
Τ:6948303940, 2313006461

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!