Παιδιά προσχολικής ηλικίας και διαζύγιο: είναι πολύ μικρά για να καταλάβουν;

Περίπου το 42% των γάμων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής καταλήγουν σε διαζύγιο και στις περισσότερες περιπτώσεις το διαζύγιο αυτό έχει παράπλευρες απώλειες που δεν είναι άλλες από τα παιδιά. Το διαζύγιο είναι μία αγχωτική διαδικασία και μία περίοδος πολλών αλλαγών για όλα τα μέλη της οικογένειας. Όλα όσα κάποτε σε έκαναν να αισθάνεσαι οικειότητα και ασφάλεια, τώρα σε κάνουν να αισθάνεσαι ανασφάλεια και αβεβαιότητα.

Για τους ενήλικες μπαίνει ένα τέλος στο όνειρο να γεράσουν μαζί. Το διαζύγιο περιλαμβάνει μετακομίσεις, μοίρασμα όλων των περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεις, προσαρμογή σε μια νέα οικονομική κατάσταση, εξοικείωση με το «είμαι ελεύθερος/η και πάλι», πολλές αλλαγές στην κοινωνική ζωή και αντιμετώπιση όλων των συναισθημάτων που συνοδεύουν αυτές τις αλλαγές.

Μερικές φορές ως γονέας χρειάζεσαι πολλή ενέργεια για να αντιμετωπίσεις τις αλλαγές αυτές τόσο συναισθηματικά όσο και ηθικά που μπορεί να ξεχάσεις ή να μην ξέρεις πως να εξηγήσεις στα παιδιά σου τι αλλαγές θα επέλθουν και πως θα αισθανθούν εξαιτίας τους. Ως πρόσφατα διαζευγμένη μαμά μπορώ να σου πω με σιγουριά ότι ίσως απλά να μην είσαι σε θέση να προβλέψεις τι πρόκειται να αλλάξει για τα παιδιά σου αλλά και για τον εαυτό σου.

Πολλοί γονείς έχουν ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης των παιδιών τους σε θέματα διαζυγίου. Μερικές φορές οι γονείς δεν ξέρουν πώς να μιλήσουν σε ένα παιδί προσχολικής ηλικίας για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα και έχουν την πεποίθηση ότι το παιδί τους δεν πρόκειται να καταλάβει όσο κι αν προσπαθήσουν να του εξηγήσουν τι συμβαίνει.

Είναι ένα παιδί προσχολικής ηλικίας όντως τόσο μικρό για να καταλάβει;

Η απάντηση είναι όχι. Ακόμα και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να κατανοήσουν περισσότερα απ’ όσα νομίζετε αρκεί να τους μιλήσετε σε γλώσσα κατάλληλη για την ηλικία τους. Τα παιδιά μπορεί να έχουν έντονα συναισθήματα αλλά να μην έχουν ακόμα βρει τις σωστές λέξεις ή να μην έχουν τη διανοητική ικανότητα να εκφράσουν αυτά που νιώθουν. Ακόμα και τα παιδιά που δεν μιλούν ακόμα αισθάνονται ότι κάτι συμβαίνει και επικοινωνούν μέσω των αλλαγών στη συμπεριφορά τους.

Κάποια παιδιά μπορεί να εκφράσουν τη δυσαρέσκεια και τη σύγχυσή τους επιδεικνύοντας επιθετική συμπεριφορά ή αντιδραστικότητα ή δεν συμμορφώνονται σε όσα τους ζητούν οι γονείς τους. Άλλα παιδιά ενδέχεται να επιστρέψουν σε ένα προγενέστερο στάδιο της ανάπτυξής τους, εκεί όπου αισθάνονται ασφάλεια και καλά προστατευμένα. Οι γονείς μπορεί να παρατηρήσουν μεγαλύτερη προσκόλληση των παιδιών τους πάνω τους ή «μωρουδίστικη» συμπεριφορά. Κλασικά συμπτώματα είναι η νυχτερινή ενούρηση ή η ημερήσια όταν νιώσει πιεσμένο, στο σχολείο ή αλλού. Η συμπεριφορά αυτή είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης της ανασφάλειας.

Συχνά οι ενήλικες δεν καταλαβαίνουν ή παρερμηνεύουν τη συμπεριφορά ενός παιδιού όταν αυτό ζει την αναταραχή ενός διαζυγίου. Είναι σημαντικό οι γονείς που αποφασίζουν να χωρίσουν να γνωρίζουν και να αναγνωρίζουν τις ανάγκες των παιδιών τους.

Εάν οι γονείς αδυνατούν να δώσουν στα παιδιά μία εξήγηση που θα μπορέσουν να κατανοήσουν, τότε τα παιδιά θα μπουν στη διαδικασία να συμπληρώσουν μόνα τους τα κενά. Τα παιδιά συχνά θεωρούν ότι είναι δικό τους λάθος που οι γονείς τους χωρίζουν επειδή δεν συμπεριφέρονται όπως εκείνοι θέλουν.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να προσεγγίσετε τα παιδιά προσχολικής ηλικίας σχετικά με το θέμα του διαζυγίου:

1. Είναι σημαντικό να ενημερώσετε τα παιδιά τι πρόκειται να συμβεί (για παράδειγμα «ο μπαμπάς μετακομίζει σε άλλο σπίτι, αλλά θα τον βλέπετε κάθε Σαββατοκύριακο»).
2. Εάν δεν έχετε σαφή ιδέα ή σχέδιο για τη γονική μέριμνα, τότε πρέπει να δώσετε στα παιδιά να καταλάβουν ότι ο γονέας που απουσιάζει δεν τα έχει εγκαταλείψει αλλά θα επιστρέψει σύντομα για να περάσουν χρόνο μαζί.
3. Εξηγήστε στα παιδιά ότι το διαζύγιο δεν είναι δικό τους σφάλμα.
4. Εξηγήστε τους ότι το διαζύγιο ήταν δική σας επιλογή. Εσείς και ο άλλος γονέας δεν τα πηγαίνατε πλέον καλά και πιστεύετε ότι αυτό είναι το καλύτερο για όλους σας.
5. Τα παιδιά δεν χρειάζεται να γνωρίζουν λεπτομέρειες σχετικά με το λόγο του διαζυγίου. Πρέπει να ξέρουν ότι παρόλο που οι γονείς τους δεν ζουν μαζί συνεχίζουν να είναι η μαμά και ο μπαμπάς και ότι θα εξακολουθούν για πάντα να τα φροντίζουν και να τα αγαπούν.
6. Μην τιμωρείτε τα παιδιά για συμπεριφορές, οι οποίες οφείλονται στο διαζύγιο. Δώστε τους παραπάνω προσοχή και επιβεβαίωση γιατί τη χρειάζονται περισσότερο από ποτέ.

Πηγή: divorcedmoms.com