Διαζύγιο: Πώς επηρεάζει τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους – Αναλυτικός οδηγός από 0-11 ετών

Το διαζύγιο αντιπροσωπεύει μία οδυνηρή και συχνά τραυματική αλλαγή στον κόσμο ενός παιδιού και από τη σκοπιά του, την απώλεια της οικογένειάς του. Όταν μαθαίνουν την αλήθεια πολλά παιδιά αισθάνονται λυπημένα, θυμωμένα και ανήσυχα και δυσκολεύονται να κατανοήσουν πως θα αλλάξει η ζωή τους. Η ηλικία, κατά την οποία παίρνουν διαζύγιο οι γονείς ενός παιδιού έχει επίσης αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται και κατανοεί τη νέα οικογενειακή δομή.

Ακολουθεί ένας αναλυτικός οδηγός για το πώς βλέπουν τα παιδιά το διαζύγιο ανά ηλικιακή ομάδα και πώς μπορείτε να τα βοηθήσετε και να τα διευκολύνετε σε αυτή τη μετάβαση.

0 – 18 μηνών

Κατά τη βρεφική ηλικία τα μωρά είναι σε θέση να αισθανθούν την ένταση στο σπίτι (και μεταξύ των γονέων τους) αλλά δεν μπορούν να καταλάβουν το σκεπτικό γύρω απ’ τη σύγκρουση. Εάν η ένταση συνεχιστεί, τα μωρά μπορεί να γίνουν ευερέθιστα και να έχουν συναισθηματικές εκρήξεις ειδικά όταν βρίσκονται κοντά τους άνθρωποι που δεν γνωρίζουν. Επίσης τείνουν να εμφανίζουν σημάδια αναπτυξιακής καθυστέρησης.

Πώς να διευκολύνετε τη μετάβαση: Τα μωρά χρειάζονται συνέπεια, ρουτίνα και οικειότητα. Επομένως, είναι χρήσιμο να διατηρούμε την καθημερινή κανονικότητα ιδιαίτερα όσον αφορά στον ύπνο και στα γεύματα κατά τη διάρκεια του διαζυγίου, αλλά και μετά. Δώστε στο μωρό σας τα αγαπημένα του παιχνίδια ή αντικείμενα που το κάνουν να νιώθει ασφάλεια και αφιερώστε επιπλέον χρόνο αγκαλιάζοντάς το και προσφέροντάς του φυσική άνεση. Βασιστείτε στη βοήθεια φίλων και συγγενών και φροντίστε να ξεκουραστείτε ώστε να είστε σε εγρήγορση όταν το μωρό θα είναι ξύπνιο.

18 μηνών – 3 ετών

Κατά την παιδική ηλικία ο κύριος δεσμός ενός παιδιού είναι αυτός με τους γονείς του οπότε οποιαδήποτε διαταραχή στην οικογενειακή ζωή μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή και κατανοητή. Επιπλέον τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι εγωκεντρικά και ενδεχομένως να πιστέψουν ότι προκάλεσαν εκείνα το διαζύγιο των γονιών τους. Μπορεί να κλαίνε και να αποζητούν περισσότερη προσοχή από το συνηθισμένο, να επιστρέφουν σε παλιές, κακές συνήθειες όπως το πιπίλισμα του αντίχειρα ή να αντιστέκονται στην εκμάθηση της τουαλέτας, να φοβούνται μήπως εγκαταλειφθούν, να έχουν πρόβλημα με τον ύπνο ή να φοβούνται να κοιμηθούν μόνα τους τη νύχτα.

Πώς να διευκολύνετε τη μετάβαση: Εάν είναι δυνατό οι γονείς πρέπει να συνεργαστούν για να αναπτύξουν φυσιολογικές, προβλέψιμες ρουτίνες που μπορεί εύκολα να ακολουθήσει το παιδί τους. Είναι επίσης σημαντικό να αφιερώσετε ποιοτικό χρόνο στο παιδί σας, να του δώσετε παραπάνω προσοχή και να ζητήσετε από αξιόπιστους φίλους και συγγενείς να κάνουν το ίδιο. Συζητήστε με το παιδί σας αν είναι αρκετά μεγάλο για να μιλήσει τα συναισθήματά του, διαβάστε μαζί βιβλία και βεβαιωθείτε ότι δεν νιώθει εκείνο υπεύθυνο για το διαζύγιο.

3 – 6 ετών

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν καταλαβαίνουν την ακριβή έννοια του διαζυγίου και δεν θέλουν οι γονείς τους να χωρίσουν ανεξάρτητα από το πόσο τεταμένη είναι η ατμόσφαιρα στο σπίτι. Στην πραγματικότητα το διαζύγιο είναι ιδιαίτερα δύσκολο γι’ αυτά τα μικρά πλάσματα που έχουν ανάγκη για έλεγχο, επειδή αισθάνονται σαν να μην μπορούν πλέον να ελέγξουν το αποτέλεσμα.

Όπως τα νήπια, έτσι και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας πιστεύουν ότι είναι εκείνα ίσως υπεύθυνα για το διαζύγιο των γονιών τους. Μπορεί να βιώσουν αβέβαια συναισθήματα για το μέλλον, να κρατήσουν μέσα τους το θυμό τους, να έχουν δυσάρεστες σκέψεις ή ιδέες ή να ταλαιπωρούνται από εφιάλτες.

Πώς να διευκολύνετε τη μετάβαση: Οι γονείς πρέπει να προσπαθήσουν να χειριστούν το διαζύγιο με ανοιχτό και θετικό τρόπο εάν είναι δυνατόν, καθώς ένα παιδί σε αυτή την ηλικία αντικατοπτρίζει τις διαθέσεις και τη στάση των γονιών του. Ένα παιδί προσχολικής ηλικίας θα χρειαστεί κάποιον να μιλήσει και έναν τρόπο να εκφράσει τα συναισθήματά του. Μπορεί να ανταποκρίνεται καλά σε βιβλία κατάλληλα για την ηλικία του σχετικά με το θέμα αυτό.

Τα παιδιά αυτής της ηλικίας πρέπει να αισθάνονται ασφαλή και να γνωρίζουν ότι θα συνεχίσουν να βλέπουν τακτικά το γονιό που δεν θα έχει την επιμέλεια. Φτιάξτε κατόπιν συνεννόησης ένα πρόγραμμα επισκέψεων και βεβαιωθείτε ότι τηρείται με συνέπεια.

6 – 11 ετών

Εάν το παιδί μεγάλωσε και με τους δυο του γονείς φυσικό είναι να φοβάται μήπως εγκαταλειφθεί. Τα μικρότερα παιδιά – ηλικίας 5 έως 8 ετών για παράδειγμα – δεν μπορούν να κατανοήσουν την έννοια του διαζυγίου και μπορεί να αισθάνονται λες και οι δικοί τους χωρίζουν από εκείνα και όχι μεταξύ τους. Μπορεί να ανησυχούν ότι θα χάσουν τον πατέρα τους αν μείνουν με τη μαμά τους και φαντασιώνονται ότι οι γονείς τους θα ξαναείναι κάποτε μαζί. Στην πραγματικότητα πιστεύουν ότι μπορούν να σώσουν το γάμο των γονιών τους.

Τα παιδιά από 8 έως 11 ετών μπορεί να κατηγορήσουν έναν από τους δύο τους γονείς για το χωρισμό και να πάρουν το μέρος του «καλού» γονέα έναντι του «κακού». Μπορεί να κατηγορήσουν τους γονείς τους ότι είναι κακοί ή εγωιστές και εκφράζουν το θυμό τους με διάφορους τρόπους: τα αγόρια τσακώνονται με τους συμμαθητές τους και είναι επιθετικά ενώ τα κορίτσια γίνονται ανήσυχα, κλείνονται στον εαυτό τους και παρουσιάζουν κατάθλιψη. Τα παιδιά και των δύο φύλων μπορεί να παρουσιάσουν στομαχικές διαταραχές και πονοκεφάλους λόγω άγχους ή να προσποιηθούν τα συμπτώματα για να μείνουν στο σπίτι και να μην πάνε σχολείο.

Πώς να διευκολύνετε τη μετάβαση: Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία μπορεί να αισθανθούν ακραία απώλεια ή απόρριψη, αλλά οι γονείς μπορούν να «ξαναχτίσουν» την αίσθηση ασφάλειας και αυτοεκτίμησης του παιδιού τους που έχει χαθεί. Ξεκινήστε ζητώντας από την άλλη πλευρά να περνά ποιοτικό χρόνο με το παιδί και προτρέποντας το παιδί να ανοιχτεί και να εκφράσει τα συναισθήματά του. Διαβεβαιώστε το ότι κανένας γονιός δεν θα το εγκαταλείψει και επαναλάβετε ότι δεν ευθύνεται εκείνο για το διαζύγιο (ομοίως οι γονείς δεν πρέπει να κατηγορούν ο ένας τον άλλον για το διαζύγιο και να εξηγήσουν ότι ήταν κοινή απόφαση). Είναι επίσης σημαντικό να διατηρηθεί ένα τακτικό πρόγραμμα επισκέψεων.

Τέλος, δεδομένου ότι το σχολείο, οι φιλίες και οι εξωσχολικές δραστηριότητες έχουν μεγαλύτερη σημασία για τα παιδιά αυτής της ηλικίας ενθαρρύνετε το παιδί σας να ασχολείται με χόμπι που απολαμβάνει. Βοηθήστε το να χτίσει την αυτοεκτίμησή σου και να το ενθαρρύνετε να κοινωνικοποιείται και να μην αποσύρεται από τον κόσμο.

Πηγή: parents.com