Πότε είναι η ώρα να κόψεις κάθε επαφή με την οικογένειά σου αν αυτή είναι τοξική;

Είναι επώδυνο όταν αρχίζεις να συνειδητοποιείς ότι όχι μόνο είναι τοξική η οικογένειά σου αλλά και ότι η οικογένειά σου είναι τόσο τοξική που πρέπει να πάψει να αποτελεί μέρος της ζωής σου. Το θέμα είναι: πόσο τοξικό πρέπει είναι αυτό το τοξικό; Πού βρίσκονται δηλαδή τα όρια ανάμεσα στο «έχω μία τοξική οικογένεια» και στο «πρέπει να απομακρυνθώ από την τοξική μητέρα ή τον τοξικό πατέρα μου»; Κανείς δεν θέλει να διακόψει τους δεσμούς με την οικογένειά του. Η κοινωνία μας επιτάσσει να είμαστε δεμένοι με τους γονείς μας και η διακοπή των σχέσεων μαζί τους ανεξάρτητα από το πόσο φρικτή είναι, παραμένει ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος.

Πότε όμως καθίσταται απαραίτητη η απομάκρυνση από μία τοξική οικογένεια;

Εξαρτάται. 

Πρώτα πρέπει να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι όλοι επιτρέπουμε σε τοξικούς ανθρώπους να αποτελούν κομμάτι της ζωής μας με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι αποτελεί επιλογή μας το αν θα παραμείνουμε μέρος μιας τοξικής οικογένειας.

Πώς θα καταλάβεις αν η απομάκρυνση από μία τοξική οικογένεια είναι καλή ιδέα;

Αν μεγάλωσες σε μία τοξική οικογένεια και δεν το έχεις συνειδητοποιήσει ή δεν το έχεις αποδεχτεί, ίσως ήρθε η στιγμή να κάνεις κάτι για τον εαυτό σου, για το δικό σου καλό.

Η τοξική οικογένεια σε αφήνει συναισθηματικά άδειο/α και εξαντλημένο/η. Η σοβαρότερη ένδειξη είναι τα πολλά κουτσομπολιά εντός της οικογενείας και οι διαμάχες: Η οικογένεια μαζεύεται όλη μαζί για να διαδώσει φήμες ή να κακολογήσει κάποιο μέλος της οικογένειας ως αντίποινα για μία συμπεριφορά που δεν αρέσει. Κάλλιστα μπορείς να ξυπνήσεις ένα πρωί και η μητέρα σου ή ο πατέρας σου να έχει στρέψει όλο το σόι εναντίον σου επειδή έκανες κάτι που δεν του/της άρεσε.

Η τοξική οικογένεια εκμεταλλεύεται την αδυναμία σου και σε αναγκάζει να διαλέξεις. Βρίσκει τα κουμπιά σου και τα πιέζει για να νιώσεις εσύ άσχημα και εκείνοι καλύτερα. Σε τέτοιου είδους τοξικές σχέσεις υπάρχει ναρκισσισμός, χειραγώγηση, εκμετάλλευση των υπολοίπων μελών της οικογένειας για προσωπικό κέρδος και καμία ενσυναίσθηση.

Έχεις ακούσει ποτέ να σου λένε εκβιαστικά ότι «αν δεν κάνεις εκείνο ή το άλλο, δεν είσαι πια παιδί μου»; Αυτό είναι ένα κλασικό σημάδι μιας θεμελιώδους τοξικής οικογενειακής σχέσης.

Οι άνθρωποι αλλάζουν. Δεν είσαι το ίδιο άτομο που ήσουν στα 18 σου γι΄αυτό και πρέπει επιτέλους να καταλάβεις ότι οι τοξικές οικογένειες δεν χρειάζονται ανοχή ή αποδοχή. Έχεις ένα ρόλο, στον οποίο η οικογένειά σου απαιτεί να ανταποκριθείς, αλλά εσύ δεν είσαι υποχρεωμένος/η. Επιπλέον, κάθε οικογένεια οφείλει να είναι ελαστική. Οι τοξικές οικογένειες δεν είναι. Κάθε άλλο. Είναι άκαμπτες και ανυποχώρητες και αυτό συχνά οδηγεί σε κακοποίηση (ψυχολογική, σωματική, λεκτική) και σε άλλες δυσάρεστες συμπεριφορές που μπορεί να σε στιγματίσουν για πάντα. Οι προσπάθειες μερικών ανθρώπων να πληγώσουν τον άλλο προκαλώντας τον κατευνάζουν την οργή που νιώθουν.

Η τοξική οικογένεια έχει σοβαρό πρόβλημα με τα όρια. Θέλει να ανταποκρίνεσαι αναντίρρητα στις προσδοκίες της που είναι παράλογες και συνεχώς μεταβαλλόμενες. Τα δικά σου όρια δεν έχουν καμία σημασία. Θα σε ποδοπατήσουν όσο δεν πάει. Μπορεί για παράδειγμα να έχεις πει στην αδερφή σου να μη σου ξαναζητήσει χρήματα και εκείνη την άλλη μέρα να σου έρχεται με το χέρι απλωμένο.

Τι μπορείς να κάνεις αν έχεις τοξική οικογένεια;

Να μείνεις; Να φύγεις;

Μόνο εσύ μπορείς να απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση. Για αρχή πρέπει να ζυγίσεις τα υπέρ και τα κατά. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό επίπεδο ανοχής. Κάθε τοξική σχέση επηρεάζει τους ανθρώπους με διαφορετικό τρόπο. Η απόσταση και ο χρόνος που περνούν μαζί αλλά και με τα παιδιά αν υπάρχουν είναι όλοι οι σημαντικοί παράγοντες.

Κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να απομακρύνουν μία τοξική οικογένεια από τη ζωή τους για διάφορους λόγους: δεν σεβάστηκαν τα όρια που έθεσαν ή δεν στάθηκαν όταν υπήρχε ανάγκη στα εγγόνια τους. Κάποιες οικογένειες απλά δεν νοιάζονται, όταν όμως φέρονται με ασυνέπεια και απογοητεύουν τα εγγόνια τους τότε αυτός είναι ένας καλός λόγος να κόψεις κάθε επαφή. Για τα παιδιά ένας αδιάφορος παππούς ή γιαγιά δεν είναι κάτι το οποίο μπορούν να προσπεράσουν και να συνεχίσουν τη ζωή τους. Για τα παιδιά μία τέτοια συμπεριφορά μεταφράζεται ως έλλειψη αγάπης. Όταν για παράδειγμα ο αδερφός μου αποφάσισε να αλλάξει φύλο, δέχτηκε ένα πόλεμο απίστευτο. Δεν τον αποδέχτηκαν ποτέ. Και το χειρότερο είναι πως όταν τα παιδιά μου ήταν ακόμα μικρά οι γονείς μου δεν τον αποκαλούσαν μπροστά τους θεία όπως έπρεπε, αλλά θείο, αφενός για να πληγώσουν τον ίδιο αφετέρου για να μπερδέψουν τα παιδιά μου και να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους να τον κοροϊδέψουν λίγο ακόμα και να τον υποτιμήσουν όπως έκαναν όλα τα χρόνια.

Μία τοξική συμπεριφορά δεν είναι απαραίτητο ότι θα υπάρχει για πάντα.

Κάποιοι μετανοούν. Αν οι γονείς μου για παράδειγμα ζητούσαν συγγνώμη από τον αδερφό μου και σταματούσαν να του φέρονται έτσι θα μπορούσαμε να έχουμε μία όμορφη σχέση ξανά.

Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι οποιαδήποτε μέρα μπορείς να σηκώσεις το τηλέφωνο και να πεις σε ένα τοξικό μέλος της οικογένειάς σου «τέλος» και να το κλείσεις. Μπορείς να ξυπνάς κάθε μέρα και να λες «Όχι σήμερα, ίσως αύριο». Μπορείς να κάνεις ένα διάλειμμα. Μπορείς να περιορίσεις αντί να ξεκόψεις εντελώς. Μπορείς να αποφασίσεις για παράδειγμα να βλέπεις την τοξική σου οικογένεια μία φορά το χρόνο και μέχρι εκεί.

Οι παρακάτω στρατηγικές θα σε βοηθήσουν να «επιβιώσεις»:

1. Όταν συναντιέστε προσπάθησε να είσαι αποστασιοποιημένος/η και όσα ακούς από το ένα αυτί να σου μπαίνουν και από το άλλο να βγαίνουν. Απόφυγε την επαφή με τα μάτια και δίνε σύντομες και γενικές απαντήσεις. Μην πέσεις στην παγίδα τους και αφήσεις το συναίσθημα να επικρατήσει της λογικής.
2. Απόφυγε να τους δίνεις αφορμές. Οι άνθρωποι αυτοί είναι εκπαιδευμένοι να διαβάζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου γι’ αυτό το λόγο, όταν ζορίζεσαι άλλαζε θέμα.
3. Καλό θα ήταν να έχεις μία απάντηση έτοιμη για κάθε περίσταση, μία απάντηση βαρετή, γενική, αόριστη, συνηθισμένη και εντελώς ουδέτερη. Ένα «ίσως» ή ένα «θα το σκεφτώ» θα ήταν μία χαρά.

Η αντιμετώπιση της τοξικής οικογένειας είναι δύσκολη και εξαντλητική υπόθεση. Σε αυτή την περίπτωση μπορείς να ακολουθήσεις μία από τις παραπάνω στρατηγικές ή να ξοδέψεις όλα σου τα λεφτά στους ψυχιάτρους αν συνεχίσεις τις πολλές επαφές μαζί τους. Βάλε τον εαυτό σου πάνω απ’ όλους και φρόντισε τον. Αυτός έχει σημασία.

Εάν υποψιάζεσαι ότι είσαι μέλος μιας τοξικής οικογένειας αναζήτησε επαγγελματική βοήθεια και δώσε βάση στην καλή ψυχική σου υγεία. Δώσε προτεραιότητα στο σύζυγο/ σύντροφο και στα παιδιά σου και όχι σε γονείς, αδέρφια, θείους και θείες.

Πολλοί άνθρωποι που μεγάλωσαν σε τοξικές οικογένειες έχουν μάθει να αμφισβητούν τον εαυτό τους και να βλέπουν την αυτοεκτίμησή τους να σέρνεται στη λάσπη. Έχουν πληγεί, έχουν παραμεληθεί και είναι μπερδεμένοι. Αμφιβάλλουν για τα συναισθήματά τους και πολλές φορές δεν βλέπουν καν τί γίνεται. Αυτή η συμπεριφορά δεν προέρχεται από κάποιο εγγενές ελάττωμα αλλά από τα ελαττώματα των ανθρώπων που βρίσκονται γύρω τους.

Εσύ έχεις τη δύναμη να αποφασίσεις πώς θα το αντιμετωπίσεις.

Πηγή: scarymommy.com