Να είσαι δυνατός/ή: Τί σημαίνει αυτό στο πένθος

Όταν έχασες κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο, ήρθε ποτέ κανείς ποτέ να σου πει «Να είσαι δυνατός/η» ή κάτι παρόμοιο; Αν ναι, πως σε έκανε να νιώσεις; Η κουβέντα αυτή σε ενθάρρυνε, σου έδωσε κουράγιο ή  σε έκανε να νιώσεις ακόμα χειρότερα; 

Ρωτάω γιατί η παραπάνω δήλωση είναι κάτι που μπορεί εύκολα να παρεξηγηθεί. Για έναν άνθρωπο που μας είπε ότι εκτιμά σχόλια όπως «Θαυμάζω τη δύναμή σου», ακούσαμε άλλους τρεις να λένε το αντίθετο.  Το σχόλιο αυτό δεν είναι παρά μία φιλοφρόνηση που μερικές φορές προκαλεί τόσο άσχημα και απογοητευτικά συναισθήματα στους ανθρώπους που πενθούν. Όπως φαίνεται εξαρτάται από τον κάθε άνθρωπο πώς θα το εκλάβει, αλλά υπάρχουν κάποιοι κοινοί τόποι που ισχύουν για όλους.

1. Όταν κάποιος πενθεί μπορεί να νιώθει αδύναμος οπότε οποιοδήποτε σχόλιο περί δύναμης μπορεί να εκληφθεί ως κοροϊδευτικό.
2. Κάποιος μπορεί να νομίζει ότι το σχόλιο περί δύναμης υποδηλώνει ότι είναι στωικός και κατά συνέπεια να αισθανθεί άσχημα που δεν δείχνει περισσότερο συναίσθημα για την απώλεια του αγαπημένου του προσώπου.
3. Για κάποιους η στωικότητα είναι προτιμότερη από τη συναισθηματική έκφραση. Είτε συνειδητά είτε όχι ένα άτομο μπορεί να υιοθετήσει την πεποίθηση ότι το να είσαι συναισθηματικός και να εκφράζεις τα συναισθήματά σου μπροστά σε άλλους είναι κάτι λάθος.
4. Σε κάποιους η συμβουλή «Πρέπει να είσαι δυνατός» φαντάζει σαν απειλή, ότι δηλαδή «φρόντισε να είσαι δυνατός αλλιώς θα υπάρξουν συνέπειες».
5. Όταν παρακάμπτεις/υποτιμάς τον πόνο κάποιου, τότε έχεις λιγότερες πιθανότητες να του προσφέρεις αυτό που τόσο χρειάζεται, δηλαδή συμπόνια και υποστήριξη.

Θα μπορούσα να πω και άλλα, αλλά πιστεύω καταλάβατε τι εννοώ. Όσο καλοπροαίρετα και να λέει κάποιος «Να είσαι δυνατός/η», μπορεί εύκολα να παρεξηγηθεί. Πιστεύω πως το πρόβλημα έγκειται στο ότι υπάρχει μεγάλη σύγχυση σχετικά με το ρόλο των συναισθημάτων στο πένθος και τι σημαίνει στην ουσία το «να είσαι δυνατός/η» μπροστά σε όλα αυτά τα συναισθήματα που μας κυριεύουν μετά από ένα θάνατο.

Για πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι πενθούν κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο, δύναμη μπροστά σε αυτά τα συντριπτικά συναισθήματα σημαίνει ανθεκτικότητα. Όπως ένας ιππότης φοράει την πανοπλία του και μπαίνει στη μάχη… Η πανοπλία είναι τόσο δυνατή που τίποτα δεν τον αγγίζει, τίποτα δεν διεισδύει, τίποτα δεν περνά, αλλά στον πραγματικό κόσμο δεν είμαστε ιππότες. Είμαστε άνθρωποι και είμαστε ευάλωτοι. Δεν μπορούμε να αντισταθούμε σε ενοχλητικές σκέψεις και συναισθήματα παρά μόνο να τα αποφύγουμε και μέρα με τη μέρα να γινόμαστε πιο δυνατοί και θαρραλέοι.

Η δύναμη στο πλαίσιο της θλίψης έχει διαφορετική έννοια από τους αποδεκτούς ορισμούς της. Σημαίνει γενναιότητα ακόμα και αν αισθάνεσαι το αντίθετο. Νιώθεις σαν να αφήνεις σκόπιμα τον εαυτό σου να τραυματιστεί και να αποδυναμωθεί κάνοντας επίπονες σκέψεις αντί να προσπαθείς να συνεχίσεις.

Οι άνθρωποι που πενθούν αισθάνονται συχνά σαν να πρέπει να φορούν μάσκα στον έξω κόσμο. Εξωτερικά μπορεί να εκπέμπουν την εντύπωση ότι είναι καλά, αλλά μέσα τους παλεύουν να νικήσουν. Είναι ένας διαρκής αγώνας που απαιτεί μεγάλη δύναμη κάτι που δεν μπορούν να δουν όλοι γι’ αυτό και συχνά λέμε ότι ο πόνος και η θλίψη του κάθε ανθρώπου είναι προσωπικές υποθέσεις.

Δείχνεις δύναμη μέσα από μικρές και ταπεινές πράξεις γενναιότητας που κάνεις κάθε μέρα όπως το να σηκωθείς από το κρεβάτι και να περπατήσεις σε έναν άγνωστο κόσμο γεμάτο αιχμηρές άκρες. Η δύναμη είναι που ανοίγει το κουτί των αναμνήσεων παρόλο που ξέρεις ότι θα σε κάνει να  κλάψεις.

Η δύναμη στο πένθος είναι η αναγνώριση, το συναίσθημα και η έκφραση του συναισθήματος. Για να σας βοηθήσουμε να καταλάβετε πόσο ευρύς είναι ο ορισμός της δύναμης τότε πείτε μας: τι είναι δύναμη για σας και πως σας βοήθησε να ξεπεράσετε μία απώλεια;

Την επόμενη φορά που κάποιος θα σχολιάσει το πόσο δυνατός/η είσαι, χαμογέλασε μέσα σου και σκέψου: «Μακάρι να είχες έστω και τη μισή μου δύναμη».

Πηγή: whatsyourgrief.com