Μόνη μαμά VS Μόνος μπαμπάς: Γιατί και πώς η κοινωνία αντιμετωπίζει τον κάθε ένα διαφορετικά

Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι η ανατροφή ενός παιδιού, ακόμα και για δύο γονείς που ζουν μαζί φαντάζει πολλές φορές σαν δρόμος μετ’ εμποδίων. Φανταστείτε πως είναι να μεγαλώνει ένα παιδί με μία μονή μαμά ή ένα μόνο μπαμπά. Κι όμως η μονογονεϊκότητα είναι κάτι που όλο και περισσότεροι γονείς επιλέγουν όσο περνάει ο καιρός και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι μονογονεϊκές οικογένειες έχουν πολλαπλασιαστεί ανά τον κόσμο σύμφωνα με έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Lancet Public Health. Στις ΗΠΑ διαπιστώθηκε στην τελευταία απογραφή ότι ενώ οι περισσότερες μονογονεϊκές οικογένειες με παιδιά κάτω των 18 ετών «εποπτεύονται» από τη μητέρα (8,5 εκατομμύρια περίπου), ο ΟΟΣΑ επιβεβαίωσε ότι υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό μπαμπάδων (2,6 εκατομμύρια για την ακρίβεια), οι οποίοι μεγαλώνουν μόνοι τα παιδιά τους.

Οι περισσότερες μελέτες επικεντρώνονται στην υγεία και την ευημερία των ανύπαντρων μαμάδων. Αν αναζητήσει κανείς αντίστοιχες πληροφορίες για τους μόνους μπαμπάδες, θα διαπιστώσει ότι τα δεδομένα είναι πολύ λιγότερα.

Η έκθεση του ΟΟΣΑ ορίζει ότι μονογονείς είναι όσοι μεγαλώνουν μόνοι τους τουλάχιστον ένα βιολογικό ή υιοθετημένο παιδί επειδή έχουν χωρίσει/έχουν πάρει διαζύγιο από το σύζυγο/σύντροφό τους, έχουν μείνει χήροι/χήρες ή δεν παντρεύτηκαν ποτέ.

Καθώς ο αριθμός των μονογονεϊκών οικογενειών εξακολουθεί να αυξάνεται στις ΗΠΑ, αυξάνονται και οι αγώνες για να υπάρξει ισότητα στον τρόπο αντιμετώπισης των μόνων μαμάδων και των μόνων μπαμπάδων. Όλοι τους, από τους influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι τους υποψηφίους στην πολιτική σκηνή πιέζουν για μία νέα αλλαγή, που θα οδηγήσει στη στήριξη και την ίση αντιμετώπιση των μονογονεϊκών οικογενειών. Ωστόσο οι μόνες μαμάδες και οι μόνοι μπαμπάδες εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται διαφορετικά και να αντιμετωπίζουν οι ίδιοι έντονη πίεση.

«Στις ΗΠΑ αλλά και σε όλο τον κόσμο θεωρούμε ότι η ανατροφή ενός παιδιού είναι κατά κύριο λόγο γυναικεία υπόθεση», σύμφωνα με την Caitlyn Collins, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο St. Louis και συγγραφέας του έργου «Making Motherhood Work». «Η πεποίθηση αυτή είναι λάθος για πολλούς λόγους αλλά μας δείχνει κάτι πολύ σημαντικό: ότι η κοινωνία αντιλαμβάνεται εντελώς διαφορετικά τις μόνες μαμάδες από τους μόνους μπαμπάδες».

Η εξιδανικευμένη άποψή της για τη μητρότητα έχει τις ρίζες της αρκετά βαθιά στο χρόνο και εξετάζει παράλληλα την έννοια της «εντατικής μητρότητας», όπως αυτή ορίστηκε στο βιβλίο της Sharon Heys “The Cultural Contradictions of Motherhood”. Η «εντατική μητρότητα» είναι στην ουσία η υποβόσκουσα πεποίθηση ότι ένα παιδί απαιτεί τη μόνιμη και συνεχή φροντίδα ενός και μόνο βασικού παρόχου και καλύτερος πάροχος από τη μητέρα δεν υπάρχει, σύμφωνα με τη Hays. «Επιπλέον η «εντατική μητρότητα» ορίζει ως καλή μητέρα εκείνη που αφιερώνει όλο το χρόνο, την ενέργεια και την προσοχή της στα παιδιά της», λέει η Dr. Collins συνοψίζοντας.

Η προσδοκία αυτή οδηγεί σε μία πιο σκληρή κριτική απέναντι στις μόνες μαμάδες σε σχέση με την κριτική που θα δεχόταν ένας μόνος μπαμπάς αν για παράδειγμα το παιδί ξεχάσει να φέρει μία σχολική εργασία ή φτάσει αργοπορημένο στο σχολείο γιατί «οι γυναίκες υποτίθεται ότι είναι εκ φύσεως ικανές να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με ένα τρόπο που δεν μπορούν οι άντρες».

Ο Jeffrey Gardere, κλινικός ψυχολόγος στη Νέα Υόρκη προσθέτει ότι ενώ οι γυναίκες αναμένεται να είναι τέλειες μαμάδες όποιες και αν είναι οι περιστάσεις, οι μόνοι μπαμπάδες θεωρούνται λιγότερο ικανοί και γι’ αυτό τους αντιμετωπίζουμε σαν super ήρωες όταν αναλαμβάνουν εκείνοι εξολοκλήρου τον πρωτεύοντα γονεϊκό ρόλο. «Οι μόνοι μπαμπάδες χαίρουν περισσότερης επιείκειας και ελαστικότητας όταν κάνουν λάθη στο ρόλο τους ως γονείς», είπε.

Η αντιμετώπιση που συναντούν οι μόνες μαμάδες σε σχέση με τους μόνους μπαμπάδες αντανακλάται έντονα και στον τρόπο με τον οποίο «μοιράζεται» η επιμέλεια των παιδιών στις δικαστικές αίθουσες σε όλο τον κόσμο. «Η άποψη ότι οι μαμάδες είναι καλύτεροι γονείς λειτουργεί εναντίον των μπαμπάδων νομικά» επισημαίνει ο Dr. Gardere.

Πολλές μόνες μαμάδες επιβεβαιώνουν ότι βιώνουν την πίεση αυτή και τις υψηλές προσδοκίες των γύρω τους κάθε μέρα και πολλές φορές νιώθουν ντροπή όταν δεν πληρούν τις απαιτήσεις που έχουν από εκείνες.

Η Sabrina Rickenbach, 40 ετών και χήρα μητέρα ενός οκτάχρονου κοριτσιού, από το Malvern της Pennsylvania μας εξομολογείται ότι έχει έρθει πολλές φορές αντιμέτωπη με την πεποίθηση που επικρατεί στην κοινωνία ότι οι μόνες μαμάδες μπορούν να τα κάνουν όλα μόνες τους και σωστά. «Τα πάντα εξαρτώνται από εμένα», λέει η Sabrina. «Στο σχολείο του παιδιού έχουν την απαίτηση να συμμετάσχω και εγώ στις διάφορες δραστηριότητες που διοργανώνουν κάτι που για μένα είναι πολλές φορές δύσκολο αφού δεν έχω βοήθεια από κανέναν. Όλοι πιστεύουν ότι μπορώ να διαχειριστώ εύκολα τα πάντα. Προσπαθώ για το καλύτερο αλλά υπάρχουν μέρες που νιώθω κουρασμένη και δεν αντέχω άλλο».

Οι περισσότερες μόνες μαμάδες όπως και η Sabrina φοβούνται ότι αν δεν αποδείξουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν, θα κριθούν. «Γνωρίζω πολύ καλά ότι οι γύρω μου ξέρουν τον αγώνα που κάνω μόνη μου κι όμως ώρες-ώρες είναι λες και περιμένουν να με στήσουν στον τοίχο για το παραμικρό μου λάθος», λέει η Carolynne Harvey,  42 ετών και μητέρα ενός 7χρονου κοριτσιού, από το New Jersey. «Το κατάλαβα όταν σε μία σχολική εκδήλωση μία μαμά με πλησίασε και μου είπε: ”Για δείτε ποια τα κατάφερε και ήρθε. Μου κάνει εντύπωση που το θυμήθηκες”. Μία άλλη φορά στο σχολείο του παιδιού υπενθύμισα σε μία άλλη μαμά μία άλλη γιορτή των παιδιών που την είχε ξεχάσει και μία τρίτη μαμά που στεκόταν λίγο πιο πέρα και μας άκουγε μου είπε: «Που φτάσαμε… Εσύ να το υπενθυμίζεις σε εμάς. Απίστευτο»».

Η Christine Michel Carter, 33 ετών και συγγραφέας λέει ότι το να είσαι μόνη μαμά και μαύρη, είναι δύο φορές πιο δύσκολο από το να είσαι σκέτο μόνη μαμά αφού τα στερεότυπα της κοινωνίας την κάνουν να «αγωνίζεται κάθε μέρα, να θυμώνει και να νιώθει περιθωριοποιημένη».

Ενώ κάποιες φορές φαίνεται λες και η κοινωνία απλά κάθεται και περιμένει την αποτυχία των μαμάδων, η Christine, μητέρα δύο παιδιών 8 και 4 ετών λέει ότι αν δεν καταφέρει να πάρει έγκαιρα τα παιδιά της από το σχολείο ή να τα πάει στις δραστηριότητές τους στην ώρα τους λόγω εργασίας θα τη χαρακτηρίσουν αδιάφορη και αμελή σε σχέση με άλλες μαμάδες, ακόμα και σε σύγκριση με άλλες μόνες μαμάδες.

«Πρέπει να ρυθμίζω σωστά το χρόνο μου ανάμεσα στη δουλειά και τα δύο μου παιδιά δεδομένου ότι είμαι μόνη μου. Πρέπει να προβλέψω για όλα για να μη βγω εκτός προγράμματος. Μακάρι να είχα λίγο χρόνο παραπάνω στο σχολείο όταν αφήνω τα παιδιά μου να πούμε τα νέα μας με τις άλλες μαμάδες, να μπορούσα να βγω για ένα καφέ με μία φίλη ή να κάνω κάτι που μου αρέσει αλλά δεν είναι εύκολο».

Από τη μεριά των μπαμπάδων τώρα ο Daniel Ortega είναι 34 χρονών, ιδρυτής του Συλλόγου Μονογονέων στη Βοστώνη και έχει την αποκλειστική επιμέλεια των τριών παιδιών του ηλικίας 6, 5 και 3 ετών. Αντιμετωπίζει συχνά όταν είναι έξω με τα παιδιά του τις έκπληκτες αντιδράσεις των γύρω του όταν τον βλέπουν μόνο με τα τρία του παιδιά. Πολλές φορές του λένε «η γυναίκα σας εργάζεται και βγάλατε βόλτα τα παιδιά;» ή «Υπομονή. Θα έρθει η μαμά τους και θα τα αναλάβει».

«Με κάνουν να αισθάνομαι λες και είμαι υποχρεωμένος να λέω κάθε φορά ότι είμαι μόνος μπαμπάς και τα κάνω όλα μόνος μου. Η ανασφάλειά μου με κάνει να θέλω να δίνω εξηγήσεις σε όλους. Όταν μαθαίνουν ότι είμαι μόνος μπαμπάς αρχίζουν οι μνείες. ”Μπράβο σου…  Απορώ πώς τα καταφέρνεις… Δεν γνωρίζω άλλον που να τα καταφέρνει τόσο καλά όσο εσύ… Τυχερά τα παιδιά σου που σε έχουν μπαμπά” και πολλά άλλα. Δεν έχω ακούσει ποτέ να λένε τα ίδια λόγια και σε μία μαμά».

Συμφωνεί με το Dr. Gardere ότι οι έπαινοι αυτοί προκύπτουν από το στερεότυπο του «ανίκανου πατέρα». «Εμάς τους άντρες μας θεωρούν άχρηστους, ότι δεν μπορούμε ούτε να ντύσουμε το παιδί μας ενώ οι γυναίκες είναι τέλειες και μπορούν να κάνουν όλα όσα αφορούν τα παιδιά μόνες τους», λέει. Πιθανότατα αυτός είναι και ο λόγος που οι μπαμπάδες ακούν τόσο καλά λόγια όταν τα κάνουν όλα σωστά και οι μαμάδες ντρέπονται όταν δεν τα καταφέρνουν.

«Όταν μία μόνη μαμά έχει πολλά παιδιά συχνά τη ρωτούν αν είναι από τον ίδιο πατέρα. Εάν τα παιδιά είναι ζωηρά, αγενή ή κάνουν κάποια αταξία σπεύδουν όλοι να τη χαρακτηρίσουν ως τη χειρότερη μητέρα. Αν ρίξει έστω και μία ματιά στο κινητό της ενώ τα παιδιά παίζουν στην παιδική χαρά πάλι θα την αποκαλέσουν ανεύθυνη ή αδιάφορη»   

Ο Damon D’ Arienzo, 43 ετών και μόνος ο μπαμπάς ενός 9χρονου κοριτσιού, από τη Βοστώνη λέει ότι οι μπαμπάδες γενικά θεωρούνται δευτερεύοντες γονείς και αυτό τον κάνει να νιώθει σαν να πρέπει να αποδεικνύει συνεχώς την αξία του ως γονέας προκειμένου να ληφθεί σοβαρά υπόψιν. «Το βλέπω στην πράξη», είπε. «Οι γονείς διστάζουν όταν τους ρωτάω εάν τα παιδιά τους μπορούν να έρθουν σπίτι να παίξουν με το δικό μου. Οι δάσκαλοι στο σχολείο μιλούν ανοιχτά με τις μαμάδες και μοιράζονται κάθε πληροφορία μαζί τους ενώ απέναντι σε ένα μόνο μπαμπά είναι πιο διστακτικοί και καχύποπτοι. Όσο και να προσπαθώ να είμαι ο καλύτερος μπαμπάς για την κόρη μου, δεν μπορώ παρά να παραδεχτώ ότι τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις είμαι ακόμα εδώ».

Πηγή: yahoo.com