Τα παιδιά μου δεν θέλουν να πάνε διακοπές με το μπαμπά τους. Μπορούν να το δηλώσουν κάπου και να μην πάνε;

Γεια σας. Η απάντηση στο ερώτημά σας διαφοροποιείται ανάλογα με το αν υπάρχει ή όχι δικαστική απόφαση που ρυθμίζει τα δικαιώματα διατροφής και επικοινωνίας του πατέρα με τα τέκνα σας, κάτι το οποίο δεν προκύπτει με απόλυτη σαφήνεια από το ιστορικό σας.

Σε περίπτωση που τα ως άνω ζητήματα διατροφής και επικοινωνίας έχουν ρυθμιστεί με προφορική ή έγγραφη συμφωνία σας, χωρίς να έχει εκδοθεί σχετική δικαστική απόφαση, δεν υπάρχει νόμιμη υποχρέωση επικοινωνίας των τέκνων με τον πατέρα τους. Σχετικά με τη διατροφή των τέκνων, έχετε το δικαίωμα να ασκήσετε αγωγή κατά του πατέρα των τέκνων, προκειμένου να
επιδικαστεί σε εσάς κάποιο μηνιαίο ποσό, το οποίο θα καλύπτει μέρος των δαπανών τους.

Σε περίπτωση που τα δικαιώματα διατροφής και επικοινωνίας έχουν ρυθμιστεί με δικαστική απόφαση, ισχύουν τα ακόλουθα:
Όσον αφορά την παρεμπόδιση του δικαιώματος επικοινωνίας, το άρθρο 950 παρ. 2 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ορίζει ότι «…αν παρεμποδίζεται το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας του γονέα με το τέκνο, η απόφαση που ρυθμίζει την επικοινωνία μπορεί να απειλήσει με χρηματική ποινή και προσωπική κράτηση εκείνον που εμποδίζει την επικοινωνία και εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 947». Κατά δε το άρθρο 947 του ίδιου νόμου, το μονομελές Πρωτοδικείο είναι αρμόδιο να βεβαιώσει την παράβαση και να καταδικάσει στη χρηματική ποινή και στην προσωπική κράτηση.

Επομένως, στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προβλέπεται η δυνατότητα λήψης μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης, και, συγκεκριμένα, αυτών της χρηματικής ποινής και της προσωπικής κράτησης σε βάρος του υπαιτίου για την παρεμπόδιση επικοινωνίας. Ωστόσο, για την εφαρμογή αυτής της διάταξης προϋποτίθεται πρόθεση ματαιώσεως και αποτροπής του δικαιώματος από την πλευρά του γονέα που ασκεί την επιμέλεια του τέκνου, όταν, δηλαδή, ο ίδιος παροτρύνει ή εξωθεί το τέκνο να αποφύγει την επικοινωνία. Τουναντίον, όταν η επικοινωνία ματαιώνεται λόγω άρνησης του τέκνου να επικοινωνήσει με το γονέα του, η ματαίωση αυτή δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του γονέα που ασκεί την επιμέλεια. Επιπλέον, γίνεται δεκτό από τη νομολογία ότι δεν υπάρχει καμία υποχρέωση του γονέα που ασκεί την επιμέλεια να κάμψει την ανωτέρω άρνηση, πειθαναγκάζοντας το τέκνο του με κάθε μέσο.

Συμπερασματικά, εφ’ όσον τα τέκνα σας δεν επιθυμούν να επικοινωνήσουν με τον πατέρα τους, δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να εξαναγκασθούν προς αυτό. Η δε ηλικία τους είναι ενδεικτική του ότι η άρνησή τους να επικοινωνήσουν μαζί τους οφείλεται αποκλειστικά σε δική τους βούληση και όχι σε δική σας επιρροή. Φυσικά όλα τα ανωτέρω τελούν υπό την κρίση του φυσικού δικαστή. Τέλος, εφόσον υπάρχει δικαστική απόφαση προσδιορισμού διατροφής, η μη καταβολή της συνιστά ποινικό αδίκημα, συνεπώς δικαιούστε να υποβάλετε μήνυση σε βάρος του πατέρα των παιδιών.

Όσον αφορά τη δυνατότητα διεκδίκησης της συνεπιμέλειας από μέρους του πατέρα των παιδιών, η απάντηση διαφοροποιείται και πάλι ανάλογα με το αν η διατροφή και η επικοινωνία με τα τέκνα έχουν ρυθμιστεί με δικαστική απόφαση, καθώς ο νέος νόμος που θεσπίζει τη συνεπιμέλεια (ο οποίος ισχύει από τις 16-09-2021) δεν καταλαμβάνει όλες τις ήδη εκκρεμείς
υποθέσεις.

Ειδικότερα, ο νόμος για τη συνεπιμέλεια (ν. 4900/2021), σύμφωνα με το άρθρο 18, εφαρμόζεται για τις ήδη εκκρεμούσες υποθέσεις, επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση. Οι ήδη αμετάκλητες αποφάσεις επικοινωνίας και οι ήδη καταρτισθείσες συμφωνίες παραμένουν σε ισχύ, εκτός αν ζητηθεί μεταρρύθμισή τους από ένα από τα δύο μέρη εντός χρονικού διαστήματος δύο (2) ετών.

Συνεπώς, ο νόμος αυτός θα τύχει εφαρμογής και στη ρύθμιση της επικοινωνίας του πατέρα με τα τέκνα σας εφ’ όσον δεν υπάρχει ήδη δικαστική απόφαση ρύθμισης του δικαιώματος επικοινωνίας (οπότε, τυχόν αγωγή του πατέρα για τη δικαστική ρύθμιση του δικαιώματος αυτού θα κριθεί με βάση το νέο νόμο), ή η ήδη εκδοθείσα απόφαση ρύθμισης της επικοινωνίας δεν έχει καταστεί αμετάκλητη. Επιπροσθέτως, ο νέος νόμος μπορεί να εφαρμοσθεί και σε περιπτώσεις όπου το δικαίωμα επικοινωνίας είναι ήδη ρυθμισμένο με συμφωνία των γονέων ή με δικαστική απόφαση, εφ’ όσον ένας εκ των δύο γονέων υποβάλει αίτηση μεταρρύθμισής της.

Σχετικά με τη δυνατότητα ευδοκίμησης τυχόν αιτήματος του πατέρα των παιδιών για συνεπιμέλεια αυτών, πρέπει να επισημανθούν τα ακόλουθα:

Σύμφωνα με το νέο άρθρο 1532 του Αστικού Κώδικα, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το ν. 4900/2021, κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως «…, δ. η κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας από τον δικαιούχο γονέα, ε. η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλλει τη διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των γονέων…». Ως συνέπεια της κακής άσκησης της γονικής μέριμνας ορίζεται στο ίδιο άρθρο ότι «…Το δικαστήριο, στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου, δύναται να αφαιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή την επιμέλεια, ολικά ή μερικά, και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο γονέα, καθώς επίσης να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο προς διασφάλιση του συμφέροντος του τέκνου».

Επομένως, στην περίπτωση που ο σύζυγός σας διεκδικήσει δικαστικά τη συνεπιμέλεια των τέκνων, εφ’ όσον τα δικαιώματα διατροφής και επικοινωνίας είναι ήδη ρυθμισμένα με δικαστική απόφαση, μπορείτε να ζητήσετε να του αφαιρεθεί, ακόμη και πλήρως, η γονική μέριμνα, λόγω του ότι υπαιτίως παραλείπει την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας με τα τέκνα σας και την καταβολή διατροφής για την κάλυψη των αναγκών τους.

Ειρήνη Καψάλη
Δικηγόρος
Βασιλέως Ηρακλείου 25
Θεσσαλονίκη Τ.Κ. 54624
Τηλέφωνο: 2310-225738
Web: http://ekapsali.gr/

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!