Γονείς προσοχή: Ο πνιγμός δεν φαίνεται σαν πνιγμός, είναι ήσυχος και σιωπηλός

​Ένα από τα καλύτερα άρθρα που επιβάλλεται να διαβάσεις για το θέμα αυτό, έχει γραφτεί εδώ και μια δεκαετία περίπου και είναι διαχρονικό. Αποδόθηκε στα ελληνικά για να είναι διαθέσιμο σε όλους. Διαβάζοντας το, ελπίζουμε να έχεις πλέον τα μάτια σου ανοικτά και να μπορείς ν’ αναγνωρίσεις τουλάχιστον τα χαρακτηριστικά σημάδια ότι κάποιος που πνίγεται ώστε ν’ αντιδράσεις σε κλάσματα δευτερολέπτου για να σωθεί μια ζωή, αν όχι από εσένα, από κάποιο ναυαγοσώστη.

(Ποτέ μη θέτεις τον ευτό σου σε κίνδυνο και μην υπερεκτιμάς τις δυνατότητες σου, ιδιαίτερα αν δεν έχεις εκπαιδευτεί για κάτι τέτοιο).

Πώς αυτός ο καπετάνιος ήξερε -από απόσταση 15 περίπου μέτρων- αυτό που ο πατέρας δεν μπόρεσε ν’ αναγνωρίσει από απόσταση 3 μόλις μέτρων;

Ο πνιγμός δεν είναι το βίαιο πιτσίλισμα-κάλεσμα βοήθειας που οι πιο πολλοί άνθρωποι αναμένουν ότι θα δουν για ν’ αναγνωρίσουν ότι κάποιος πνίγεται. Ο καπετάνιος είχε εκπαιδευτεί ν’ αναγνωρίζει ένα πνιγμό από ειδικούς και είχε πολύχρονη εμπειρία. Αντιθέτως, ο πατέρας είχε μάθει πώς ν’ αναγνωρίζει ότι κάποιος πνίγεται από τις ταινίες.

Ο όρος Ενστικτώδης Ανταπόκριση σε Πνιγμό (IDR = Instinctive Drowning Response) που καθορίστηκε από τον Francesco A. Pia, Ph.D., είναι αυτό που κάνει ενστικτωδώς ο άνθρωπος για να αποφύγει πραγματικό ή εκλαμβανόμενο πνιγμό σε νερό. Και καθόλου δε μοιάζει με αυτό που αναμένουν οι πιο πολλοί άνθρωποι.

​Όταν κάποιος πνίγεται, υπάρχει πολύ λίγο πιτσίλισμα νερών και καθόλου σινιάλα με τα χέρια και φωνές.

Για να πάρεις μια ιδέα πόσο ήσυχος και μη δραματικός μπορεί να είναι ο πνιγμός, σκέψου αυτό: είναι το νούμερο δύο παράγοντας σε θανάτους από ατύχημα σε παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών (ο πρώτος παράγοντας είναι τα τροχαία). Από τα 750 παιδιά που θα πνιγούν φέτος, περίπου 375 απ’ αυτά θα χαθούν σε απόσταση 25 μέτρων από τους γονείς τους ή από κάποιον ενήλικα. Σε 10% των περιπτώσεων αυτών, ο ενήλικας θα τους παρακολουθήσει να πνίγονται και δεν θα έχει ιδέα τί γίνεται (ότι πνίγονται)!

1. Εκτός από σπάνιες περιπτώσεις, οι άνθρωποι που πνίγονται, από τη φύση τους δεν μπορούν να φωνάξουν για βοήθεια. Το αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου είναι σχεδιασμένο ώστε πρωτίστως ο άνθρωπος ν’ αναπνέει. Η ομιλία είναι δευτερεύουσα ή επικαλυπτόμενη λειτουργία. Πρέπει πρώτα να λειτουργήσει η αναπνοή πριν γίνει ομιλία.
2. Το στόμα των ατόμων που πνίγονται βυθίζεται και επανεμφανίζεται πάνω από την επιφάνεια του νερού διαδοχικά. Το στόμα των ατόμων που πνίγονται δεν μένει πάνω από την επιφάνεια του νερού για αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να μπορέσουν να εκπνεύσουν, να εισπνεύσουν και να καλέσουν για βοήθεια. Όταν το στόμα των ατόμων που πνίγονται βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια του νερού, εκπνέουν και εισπνέουν γρήγορα μια και το στόμα τους αρχίζει να βυθίζεται κάτω από την επιφάνεια του νερού (και άρα δεν προλαβαίνουν να φωνάξουν).
3. Οι άνθρωποι που πνίγονται δεν μπορούν να κάνουν σινιάλο για βοήθεια. Η φύση των ανθρώπων ενστικτωδώς τους προκαλεί ν’ απλώσουν τα χέρια οριζόντια και να πιέσουν την επιφάνεια του νερού προς τα κάτω σε μια προσπάθεια ν’ ανέβουν προς τα πάνω. Πιέζοντας την επιφάνεια του νερού προς τα κάτω επιτρέπει στα άτομα που πνίγονται να χρησιμοποιήσουν το σώμα τους  ώστε να σηκώσουν το στόμα έξω από το νερό και να πάρουν ανάσα.
4. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ενστικτώδους αντίδρασης σε πνιγμό, τα άτομα που πνίγονται δεν μπορούν να ελέγξουν τις κινήσεις των χεριών τους. Από τη φύση τους, τα άτομα που πνίγονται, τα οποία παλεύουν στην επιφάνεια του νερού, δεν μπορούν να σταματήσουν τον πνιγμό και να κάνουν ακούσιες κινήσεις όπως να κάνουν σινιάλο για βοήθεια, να κινηθούν προς το μέρος ενός διασώστη ή να απλώσουν το χέρι για να πιαστούν από ένα όργανο διάσωσης.
5. Από την αρχή μέχρι το τέλος, κατά τη διάρκεια της ενστικτώδους αντίδρασης σε πνιγμό, το σώμα παραμένει όρθιο μέσα στο νερό, χωρίς καμία ένδειξη υποκίνησης, δηλαδή τα πόδια δεν κινούνται. Εκτός κι αν διασωθεί από εκπαιδευμένο ναυαγοσώστη, τα άτομα που πνίγονται μπορούν να παλέψουν μόνο για 20-60 δευτερόλεπτα στην επιφάνεια του νερού πριν αρχίσουν να βυθίζονται οριστικά.

Όταν υπάρχουν άνθρωποι στο νερό, ψάξε για αυτά τα σημάδια που μπορεί να σημαίνουν ότι κάποιος πνίγεται σιωπηλά και να μην το έχει καταλάβει κανείς ακόμη:

• Το κεφάλι είναι χαμηλά μέσα στο νερό και το στόμα βρίσκεται στο επίπεδο της επιφάνειας του νερού (2)
• Το κεφάλι γέρνει προς τα πίσω και το στόμα είναι ανοικτό (3)
• Τα μάτια είναι σαν γυάλινα κι άδεια και το άτομο δεν φαίνεται να έχει επαφή με το περιβάλλον, βλέπει στο κενό
• Τα μάτια είναι κλειστά
• Τα μαλλιά είναι ριγμένα μπροστά στο μέτωπο ή στα μάτια
• Δεν χρησιμοποιούν τα πόδια τους
• Παίρνουν πολλές γρήγορες αναπνοές ή ανοίγουν πολύ το στόμα για να πάρουν μια απεγνωσμένη αναπνοή
• Προσπαθούν να κολυμπήσουν προς συγκεκριμένη κατεύθυνση αλλά δεν προχωράνε
• Συνήθως κοιτάνε προς την ακτή (1)
• Προσπαθούν να γυρίσουν στην πλάτη να είναι στο νερό​
• Το σώμα είναι όρθιο (4)
• Φαίνεται σαν να σκαρφαλώνουν μια αόρατη σκάλα (5)

Και όσον αφορά όσους είναι γονείς – τα παιδιά που παίζουν στο νερό κάνουν θόρυβο. Όταν είναι ήσυχα, βρείτε τα και μάθετε γιατί.

1. ​Flip – γύρισε και ξάπλωσε με την πλάτη στο νερό ώστε να επιπλεύσεις
2. Float – επέπλευσε για να κρατήσεις το κεφάλι σου πάνω από το νερό, να ηρεμήσεις τον εαυτό σου, να μην πανικοβληθείς και να διατηρήσεις τις δυνάμεις σου
3. Follow – μην παλεύεις ενάντια στο θαλάσσιο ρεύμα, αλλά ακολούθησε το για να καταλάβεις προς τα πού πάει και κολύμπησε κάθετα μ’ αυτό. Αν έχεις κουραστεί να κολυμπάς, συνέχισε να επιπλέεις και προσπάθησε να κάνεις σινιάλο για βοήθεια.

Περισσότεροι Μύθοι για τον Πνιγμό (στα αγγλικά)

O Mario Vittone έχει διατελέσει διασώστης-κολυμβητής σε ελικόπτερα της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ, με θητεία 22 χρόνων σε διασώσεις στον Ατλαντικό και τον Κόλπο του Μεξικού.