Διαζύγιο και επικοινωνία με τον πατέρα: Είναι σημαντική για το παιδί και με τον νόμο

Όταν ένα ζευγάρι  φθάνει στο χωρισμό και το διαζύγιο και  έχει παιδιά, πολλά είναι εκείνα που αλλάζουν ριζικά στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις  του πατέρα καθώς είναι εκείνος που συνήθως  καλείται  να αποχωρήσει  από την  οικογενειακή στέγη και να μετοικήσει σε άλλη κατοικία.

Η  μεταβολή του τόπου κατοικίας συνεπάγεται ταυτόχρονα  και ένα επώδυνο αποχωρισμό από τα παιδιά του,όταν πρόκειται όχι για ένα αδιάφορο πατέρα αλλά  για κάποιον  που αγαπά και  ενδιαφέρεται για τα παιδιά του ή ακόμη συμμετείχε ενεργά κατά τη διάρκεια του γάμου  στην ανατροφή τους, ασχέτως με τους λόγους διαφωνίας μεταξύ του ζευγαριού .

Η διάσταση και το  διαζύγιο δημιουργεί  την ανάγκη να ρυθμιστούν τα θέματα της  ανάθεσης της επιμέλειας των παιδιών, όπως επίσης και να ρυθμιστεί η  επικοινωνία του άλλου γονέα που συνήθως είναι ο πατέρας, δηλαδή να καθοριστούν οι ώρες και οι ημέρες  που αυτός  θα συναντάται και θα περνά χρόνο  με το παιδί του εντός της εβδομάδας, που  το παιδί θα διανυκτερεύει στην κατοικία του εντός του μήνα, καθώς και των ημερών των διακοπών των Χριστουγέννων , του Πάσχα και του καλοκαιριού. Η επικοινωνία του πατέρα με τα παιδιά του είναι αναφαίρετο δικαίωμα το που προβλέπεται στο άρθρο 1520ΑΚ και εντάσσεται μέσα στις γενικότερες ρυθμίσεις της γονικής μέριμνας και επομένως  μπορεί να περιοριστεί ή ακόμη και να αποκλειστεί μόνο όταν συντρέχουν σοβαροί  λόγοι που ανάγονται στο συμφέρον του παιδιού  όπως : α) βίαιη συμπεριφορά του πατέρα προς τη μητέρα και το παιδί ,β) εθισμός στο αλκοόλ και άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες,γ) ψυχιατρικό νόσημα που δεν αντιμετωπίζεται θεραπευτικά δ) παραβατική συμπεριφορά δηλαδή λόγοι που καθιστούν  επιζήμια την επικοινωνία για το παιδί ή θέτουν αυτό σε κίνδυνο.

Το δικαίωμα επικοινωνίας σε συνδυασμό με το δικαίωμα διατροφής κατά το χωρισμό και το διαζύγιο μετατρέπεται σε σημείο σφοδρής σύγκρουσης  μεταξύ των γονέων του ανήλικου παιδιού με την προσπάθεια κάποιες φορές της μητέρας να αποκλείσει ή να περιορίσει σημαντικά το χρόνο επικοινωνίας του πατέρα, ζητώντας συνήθως  από το δικαστήριο το παιδί  να μην διανυκτερεύει στο σπίτι του πατέρα του λόγω της μικρής του  ηλικίας  ή λόγω  έλλειψης κατάλληλων συνθηκών στο σπίτι του πατέρα. Το τελευταίο διάστημα  παρατηρείται μια στροφή της νομολογίας στο θέμα αυτό αφού εκδίδονται αποφάσεις οι οποίες δεν αρκούνται απλά να καθορίσουν στο σκεπτικό τους ένα πρόγραμμα επικοινωνίας πατέρα – παιδιού αλλά αναλύουν την ωφέλεια που το δικαίωμα αυτό  έχει για το ίδιο το παιδί.

Έτσι διατυπώνουν στο σκεπτικό τους ότι η ρύθμιση του δικαιώματος επικοινωνίας θα συμβάλλει στην ομαλή και άρτια ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και θα αποτρέψει τον κίνδυνο ψυχικής αποξένωσης του από τον πατέρα του  ενώ αναφέρουν ρητά ότι με τον τρόπο αυτό ο πατέρας θα είναι σε θέση να παρακολουθεί και να συμμετέχει θετικά στην ομαλή ανατροφή, διαπαιδαγώγηση και νουθεσία του παιδιού και επομένως είναι   το αληθινό συμφέρον του παιδιού  που επιβάλλει να καθοριστεί η επικοινωνία  του πατέρα με το παιδί με τον πλέον πρόσφορο τρόπο.

Έτσι καίτοι το παιδί μπορεί να είναι μικρό κρίνουν ότι η διανυκτέρευση του παιδιού δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη κίνδυνο για το παιδί . Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις δε προβλέπουν,εκτός από την επικοινωνία με φυσική παρουσία , ελεύθερη καθημερινή επικοινωνία του πατέρα με το παιδί τηλεφωνικά ή μέσω ιντερνετ ( λ.χ. βιντεοκλήση) εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου μετά από αίτημα του γονέα . Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι  οι δικαστικές αποφάσεις δεν περιορίζονται απλά στην παράθεση ενός προγράμματος  επικοινωνίας πατέρα – παιδιού, αλλά κάνουν  θετική  αναφορά  στα συναισθήματα του πατέρα προς το παιδί, στην αναγκαιότητα της επικοινωνίας αυτής,και  στο ρόλο που που το δικαίωμα επιτελεί , ανάλογη με το σκεπτικό  για την επιμέλεια και την ανάγκη ανάθεσης της στη  μητέρα.Είναι πλέον φανερό ότι το δικαίωμα επικοινωνίας του πατέρα με το παιδί κερδίζει έδαφος και αναγνωρίζεται η σημασία του στην ομαλή ανάπτυξη του παιδιού και στον έλεγχο της σωστής του ανατροφής από τον πατέρα.

Πάντοτε προτιμητέο είναι η επικοινωνία αυτή να ρυθμίζεται συναινετικά μεταξύ των γονέων όπως μέσω της διαδικασίας της διαμεσολάβησης με πρακτικό διαμεσολάβησης προκειμένου αυτοί να διαμορφώσουν το πρόγραμμα εκείνο που εξυπηρετεί καλύτερα τις προσωπικές τους ανάγκες και συγχρόνως να προφυλάξουν  το παιδί τους από το αφόρητο ψυχικό βάρος των διαφωνιών τους.

Παναγιώτα Λουκάκου | Panagiota Loukakou 
Δικηγόρος Παρ Αρείω Πάγω  | Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
Attorney-at-Law | Accredited Mediator of the Ministry of Justice, Transparency and Human Rights
Μέλος της εταιρείας Εμπορικής και Οικογενειακής Διαμεσολάβησης “ΔΙΑΛΟΓΟΣ”
Λεωφ. Σταδίου 61 | 61, Stadiou str.
Αθήνα 10559 | Athens 10551
Ελλάδα | Greece
Tel: +30 210 3217637
Mob.: +30 6977367340
Fax: +30 210 3000104