Ο πρώην μου βάζει λόγια στο παιδί για τον νέο μου σύντροφο και το στρέφει εναντίον μου

Είμαι μητέρα, χωρισμένη με ένα γιο 5μιση ετών, με κοινή επιμέλεια. Το παιδί περνάει αρκετές ώρες καθημερινά με τον πατέρα, όπως έχει υπογραφεί και στο ιδιωτικό συμφωνητικό του συναινετικού διαζυγίου (τελειώνει νωρίτερα από τη δουλειά του, οπότε τον κρατάει μέχρι να σχολάσω εγώ, για 3-4 ώρες τις καθημερινές συν τις μισές ημέρες της εβδομάδας που είναι «οι μέρες» του).

Ο πρώην έχει θέματα με τον «υποψήφιο» νέο σύντροφό μου (διαφωνεί «από ένστικτο» όπως έχει πει), χωρίς να υπάρχει κάποιο στοιχείο, κάποια δεδομένα ή κάποια συμπεριφορά προς το παιδί από τον «καινούργιο» (ας τον ονομάσουμε έτσι, γιατί ακόμα εξετάζεται, δεν θέλω να μπει το παιδί σε τέτοια διαδικασία απότομα), ίσα ίσα που το παιδί ήθελε πολύ να είναι μαζί. Και λέω «ήθελε», μέχρι τη στιγμή που έμαθε ο πρώην το πόσο καλά περνούσαν. Από τότε του απαγορεύει την οποιαδήποτε συναναστροφή (κάτι που δεν έκανε όταν εκείνος είχε σχέση και ήταν όλη μέρα μαζί με τη νέα σύντροφο, τα παιδιά της και το γιο μας – ένα μήνα κράτησε και μου έχει δηλώσει ότι μου έκανε τον καλό τότε για να πάρει αυτά που θέλει: κοινή επιμέλεια, μειωμένη διατροφή και αρκετές ώρες με το παιδί). Και το παιδί, λόγω ηλικίας και ιδιοσυγκρασίας, θέλει να σέβεται την άποψη του πατέρα του, εφόσον του το έχει παρουσιάσει ως κάτι κακό όλο αυτό που κάνω (ο πατέρας του μου φωνάζει στο τηλέφωνο για όλο αυτό, με βρίζει, οπότε υποθέτω πως στα μάτια του παιδιού φαίνεται ο μπαμπάς ο δυνατός ο οποίος μαλώνει τη μαμά που κάνει λάθος, όπως με παρουσιάζει με ένα μαγικό τρόπο και από κοντά, παρουσία του παιδιού).

Το αποτέλεσμα είναι, το παιδί να δείχνει σαφώς προτίμηση και ανυπομονησία για τις «μέρες» που είναι με τον πατέρα του, όταν είναι μαζί του δεν με ζητάει ποτέ, ενώ όταν είναι μαζί μου ακούω πολύ συχνά «μου λείπει ο μπαμπάς, θέλω να έρθει κι αυτός στις κούνιες μαζί μας, θέλω να κοιμηθώ άλλη μία φορά σπίτι του» κλπ.

Έχω μιλήσει με το παιδί για το αν κάνω κάτι λάθος όταν είμαστε μαζί, αν κάνω κάτι που δεν του αρέσει, αν βαριέται μαζί μου κλπ, αλλά η απάντηση ήταν αρνητική. Προφανώς, γίνεται δουλειά από πίσω. Ο πρώην είναι ένας άνθρωπος κατώτατου επιπέδου, κοινωνικά, μορφωτικά κ.λπ. και δεν θέλω να τον αντιμετωπίσω με τον εύκολο (και λάθος τρόπο) που του αρμόζει. Δεν θέλω να αρχίσω κι εγώ τις κατηγορίες στο παιδί, είναι λάθος. Πώς, όμως, αντιμετωπίζεται σωστά ψυχολογικά για το παιδί όλο αυτό; Νιώθω ότι χάνω το παιδί μου  λόγω λάθος διαπαιδαγώγησης και ψυχολογίας. Για μένα η ψυχική του ισορροπία και η ακεραιότητα του χαρακτήρα του είναι η προτεραιότητα μου, γιατί πρόκειται για ένα υπέροχο, ευγενικό και χαρούμενο παιδί.

Απαντάει η Δρ. Στέλλα Καραπά-Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος, MSc, PhD

Αγαπητή αναγνώστρια,

Η αλήθεια είναι ότι περνάς μία δύσκολη περίοδο καθώς μία τέτοια κατάσταση είναι απαιτητική. Από όσο καταλαβαίνω, στην αρχή υπήρξε μία καλή διάθεση και από τις δύο πλευρές για αυτό και έχετε ένα πρόγραμμα που ακούγεται βολικό και ιδανικό για το παιδί, καθώς περνάει καθημερινά χρόνο και με τους δύο γονείς του. Θα ήθελα βέβαια να γνωρίζω το χρονικό διάστημα το οποίο είστε χωρισμένοι με το σύζυγο ουσιαστικά, ώστε να δούμε πόσες σημαντικές αλλαγές έζησε το παιδί μέσα σε αυτό. Αναφέρεις πως η δική σου στάση στη σύντροφο του πατέρα του παιδιού, ήταν εντελώς διαφορετική και περνούσαν πολύ χρόνο όλοι μαζί και με τα δικά της παιδιά. Ένα παιδί πεντέμιση ετών θεωρώ πως δεν θα μπορούσε εύκολα να επεξεργαστεί όλα αυτά τα καινούρια δεδομένα και ίσως βίωσε σύγχυση και αναστάτωση, γεγονός το οποίο σίγουρα το κάνει ευάλωτο.

Μάλιστα, εάν ο πατέρας του πλέον έχει χωρίσει και δεν βρίσκεται σε κάποια σχέση, πιθανόν να έχει αφοσιωθεί αποκλειστικά στο παιδί, το οποίο είναι πολύ θετικό, όσο όμως δεν ενέχει άμεση ή έμμεση σύγκριση με τον άλλο γονέα και δεν υπερτονίζεται στο παιδί. Σε αυτή την περίπτωση, εσύ συνεχίζεις να εφαρμόζεις τις ίδιες συμπεριφορές και κανόνες στο παιδί ενώ από την άλλη πλευρά εισπράττει μία υπερβολική προσοχή. Για ένα παιδί σε αυτή την ηλικία, που χαρακτηρίζεται από έναν εγωκεντρικό τρόπο σκέψης, το σημαντικό είναι ότι νιώθει το επίκεντρο του κόσμου, χωρίς να μπορεί να διαχωρίσει εάν αυτή η προσοχή που λαμβάνει είναι θετική ή αρνητική.

Μπορώ να κατανοήσω και είναι απόλυτα δικαιολογημένη η έκφραση μίας ανησυχίας όταν ένα καινούριο άτομο μαθαίνουμε ότι διαδραματίζει ένα νέο ρόλο στη ζωή του παιδιού μας. Για αυτό καλό είναι να έχουμε μία γνωριμία και μία πολιτισμένη σχέση καθώς όλοι είμαστε σημαντικοί από διαφορετικές πλευρές και ρόλους στη ζωή του παιδιού την παρούσα στιγμή. Από την άλλη πρέπει να προσπαθούμε κάθε φορά να προσεγγίζουμε έναν άνθρωπο με πραγματικά δεδομένα και συμπεριφορές, με συγκεκριμένες παρατηρήσεις και καλά δομημένες απόψεις και βασιζόμενοι στο «ένστικτο».

Εφόσον βλέπεις αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού απέναντί σου αυτό σημαίνει ότι λαμβάνει διαφορετικά από το παρελθόν ερεθίσματα για εσένα ή μπορεί να αισθάνεται παραμέληση. Σίγουρα θεωρώ πρέπει να κάνεις μία εκ βαθέων συζήτηση με τον πατέρα του παιδιού, ώστε να διορθώσεις τα κακώς κείμενα, να βρείτε τρόπους που και ο ίδιος θα αισθάνεται ασφάλεια για το παιδί αλλά και η δική σας σχέση δε θα σαμποτάρεται. Ταυτόχρονα, θα έλεγα για ένα χρονικό διάστημα να αυξήσεις τις δραστηριότητες που κάνετε μόνοι σας με το παιδί, ώστε να επανεγκαθιδρυθεί η ασφάλεια και η εμπιστοσύνη στη μεταξύ σας σχέση. Εύχομαι αυτή η προσπάθεια να ευοδώσει καθώς η κατάσταση που περιέγραψες δημιουργεί έντονη σύγχυση και αγωνία σε ένα παιδί αυτής της ηλικίας. Εάν από την άλλη δεν βρεθεί μία κοινή λύση προς το συμφέρον του παιδιού καλό είναι να δεις το πώς μπορείς να ζητήσεις μεταρρύθμιση της επικοινωνίας, εάν και εφόσον έχεις στοιχεία ότι αυτή δεν είναι πλέον προς όφελος του παιδιού, συμβουλευόμενη τον/την δικηγόρο σου.

Δρ. Στέλλα Καραπά 
Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος, MSc, PhD
Λέκτορας στο City College, Διεθνές Τμήμα του Πανεπιστημίου του Sheffield
Μητροπόλεως 26, Θεσσαλονίκη
Τ:6948303940, 2313006461

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί.