Ο πατέρας του παιδιού μου, κάνει χρήση χασίς και αλκοόλ. Πώς μπορώ να ζητήσω ελάχιστη επικοινωνία μόνο παρουσία μου;

Καλησπερα σας. Έχω μια κόρη εκτός γάμου 4.5 ετών αναγνωρισμένο τέκνο.  Το Δεκέμβρη του 2020 υπεγράφη ιδιωτικό συμφωνητικό το οποίο ορίζει επικοινωνία και διατροφή. Ο πατέρας του παιδιού κανει χρήση χασίς και κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ που ήταν και οι κύριοι λόγοι χωρισμού, ομως οι προσβολές και η λεκτική βία συνεχίζονται. Πως μπορώ να προσβάλλω το συμφωνητικό και να διεκδικήσω αν όχι μηδαμινή, τουλάχιστον ελάχιστη επικοινωνία μεταξύ παιδιού-πατερα με τη δική μου παρουσία; Ευχαριστω εκ των προτέρων.

Απαντάει η δικηγόρος κυρία Πέγκυ Καραγιάννη

Κατά το άρθρο 1520 παρ.1 ΑΚ ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο (είτε γιατί αυτός δεν έχει την επιμέλεια  είτε γιατί την έχει μαζί με τον άλλο γονέα, με τον οποίο όμως μένει το παιδί)  διατηρεί δικαίωμα προ­σωπικής επικοινωνίας με αυτό και, σε περίπτωση δια­φωνίας των γονέων του ανηλίκου ως προς την άσκη­ση του δικαιώματος τούτου, το δικαστήριο καθορίζει τον τρόπο κατά τον οποίο θα γίνεται η επικοινωνία. Το άκρως προ­σωπικό αυτό δικαίωμα του γονέα για επικοινωνία με το ανήλικο τέκνο του απορρέει από το φυσικό δεσμό του αίματος και του αισθήματος στοργής προς αυτό, συντελεί δε στην ανάπτυξη του ψυχικού του κόσμου και της εν γένει προσωπικότητάς του, αφού σκοπός του δικαιώματος επικοινωνίας είναι η διατήρηση του ψυχικού δεσμού γονέα και τέκνου, η δυνατότητα άμεσης γνώσης του γονέα με τον οποίο δεν διαμέ­νει το τέκνο για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και γενικά την όλη κατάσταση του τέκνου του και η άμβλυνση των συνεπειών της ανώμαλης εξέλιξης της συμβίωσης.

Η ρύθμιση του πα­ραπάνω δικαιώματος, εφόσον λειτουργεί στο πλαίσιο διατάξεων που προβλέπουν την άσκησή του ως καθή­κοντος των γονέων περί τη γονική μέριμνα του ανήλι­κου τέκνου τους, για την οποία ο νόμος επιτάσσει η ρύθμισή της να αποβλέπει πρωτίστως στο συμφέρον του τέκνου, γίνεται πάντοτε με γνώμονα το καλώς  εν­νοούμενο συμφέρον του ανηλίκου, που υπάρχει, όταν η επικοινωνία συντελεί στην ανάπτυξη του ψυχικού κόσμου και της προσωπικότητας του τέκνου αυτού . Μόνο σε περίπτωση που η επικοινωνία αυτή μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ανατροφή του ανηλί­κου, πρέπει η ενάσκηση του σχετικού δικαιώματος να ρυθμισθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε η πραγματοποίηση της επικοινωνίας να γίνεται κάτω από όρους που απο­τελούν και τις αναγκαίες προφυλάξεις, προκειμένου να εξουδετερωθεί ο από την επικοινωνία αυτή δυνά­μενος να προέλθει για το ανήλικο κίνδυνος,  λαμβανομένης υπόψη της  αρχή της αναλογικότητας, σύμφωνα με την οποία η επιβολή του αποκλεισμού τελεί υπό την προϋπόθεση ότι άλλα ηπιότερα μέτρα κατάλληλης ρύθμισης της επικοινωνίας έμειναν χωρίς αποτέλεσμα ή η αναποτελεσματικότητά τους είναι δεδομένη εκ των προτέρων.

Επιπλέον σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1532 παρ. 1 & 2 ΑΚ, αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή της διοίκησης της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτό, το Δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει οποιοσδήποτε πρόσφορο μέτρο και ιδίως να αφαιρέσει από αυτόν τον γονέα τη γονική μέριμνα, ολικά ή μερικά, αναθέτοντάς την αποκλειστικά στον άλλο γονέα ή να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή και την επιμέλειά του, σε τρίτον ή να διορίσει επίτροπο. Κακή άσκηση του λειτουργικού δικαιώματος της γονικής μέριμνας, η οποία δεν προϋποθέτει πταίσμα, υπό την προαναφερθείσα πρώτη περίπτωση που προβλέπει η διάταξη του 1532 παρ 1 ΑΚ, συνιστά κάθε παράβαση διάταξης που προσδιορίζει τις υποχρεώσεις των γονέων ως προς την άσκηση αυτής (π.χ. άσκηση σωματικής, ψυχολογικής ή λεκτικής βία από τον γονέα κατά του τέκνου ή άλλων μελών της οικογένειας, παραβίαση της υποχρέωσης διατροφής, παρεμπόδιση του δικαιώματος επικοινωνίας του γονέα που δεν ασκεί την επιμέλεια), λαμβάνοντας υπόψη κάθε φορά τα στοιχεία της συγκεκριμένης περίπτωσης και υποκειμενικά αυτά που αφορούν το πρόσωπο του γονέα ή των γονέων. Η δεύτερη περίπτωση κακής άσκησης του λειτουργικού δικαιώματος της γονικής μέριμνας, που προβλέπει η ανωτέρω διάταξη, αφορά κυρίως τις περιπτώσεις που η παράβαση του καθήκοντος εκδηλώνεται με παράλειψη ως ενδεχομένως αρνητική κατάχρηση δικαιώματος. Η παράλειψη ασκήσεως μπορεί να εμφανίζεται είτε ως μη προσήκουσα άσκηση είτε ως καθαρή αδράνεια, δηλαδή αποχή του δικαιούχου από την άσκηση του δικαιώματος (π.χ. εγκατάλειψη του τέκνου και αδιαφορία για την υγεία, την εκπαίδευση ή την ανατροφή του). Τέλος κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συντρέχει και όταν υπάρχει αδυναμία ανταπόκρισης του γονέα στο λειτούργημα, η οποία μπορεί να οφείλεται σε λόγους πραγματικούς, όπως σοβαρή ψυχική νόσος, αλκοολισμός ή εξάρτηση από ναρκωτικά, εγκληματική συμπεριφορά, εργασία σε νυχτερινά καταστήματα ή σε άλλη χώρα ή και νομικούς λόγους, όπως φυλάκιση.

Οι προαναφερόμενες τρεις περιπτώσεις κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, που διαζευκτικά διατυπώνονται στη διάταξη του άρθρου 1532 ΑΚ, ως επί το πλείστον αλληλοεπικαλύπτονται, αφού δεν είναι πάντοτε εφικτός ο απόλυτος εννοιολογικός διαχωρισμός τους. Εφόσον συντρέχει μία ή περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις κακής άσκησης, εάν η γονική μέριμνα ανήκει και στους δύο γονείς, αφαιρούμενης της άσκησής της από τον ένα, αυτή θα παραμείνει μόνο στον άλλο γονέα, βάσει της αρχής του πλήρους δικαιώματος κάθε γονέα ως προς την άσκησή της. Το Δικαστήριο πρέπει σε κάθε περίπτωση να διαπιστώσει την παράβαση του γονέα ή των γονέων, καθώς και ότι αυτή επηρεάζει τη σωματική ή ψυχική και ηθική διάπλαση του τέκνου ή τα γεγονότα και τις πράξεις που καθιστούν καταχρηστική την άσκηση ή τους λόγους αδυναμίας άσκησης της γονικής μέριμνας.

Στην περίπτωση σας, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που μας εκθέτετε χωρίς να μας αναφέρεται αν ασκείται η γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου σας από κοινού και με την συνδρομή του νομικού σας συμπαραστάτη, αν έχετε σοβαρές και επαρκείς ενδείξεις ότι η χρήση των ουσιών από τον πατέρα ή  τα περιστατικά χρήσης λεκτικής ή σωματικής βίας στο ανήλικο τέκνο σας αποτελούν λόγο στερήσεως ή μειώσεως της επικοινω­νίας μαζί του και περαιτέρω συνιστούν  κίνδυνο για την ομαλή ψυχοσωματική του ανάπτυξη, μπορείτε να αιτηθείτε στο Δικαστήριο τον περιορισμό ή τη απαγόρευση της όποιας ρυθμισθείσας με το ιδιωτικό συμφωνητικό  επικοινωνίας του πατέρα με το ανήλικο τέκνο  ή  ακόμα  και την ρύθμιση αυτής μόνο με την παρουσία σας ή την παρουσία ετέρου προσώπου,  που θα υποδείξει το δικαστήριο π.χ συγγενικό πρόσωπο του πατέρα, παιδοψυχολόγο κλπ, ενώ αν η γονική μέριμνα ασκείται από κοινού να αιτηθείτε στο Δικαστήριο την αποκλειστική ανάθεση αυτής σε εσάς, απαγορεύοντας την όποια επικοινωνία του με αυτό ή περιορίζοντάς την.

Πέγκυ Καραγιάννη
Δικηγόρος
Δικηγορικό γραφείο Κυριάκου Δ. Σταυρινού και Πέγκυς Π. Καραγιάννη
Θεσσαλονίκης 7, Σέρρες
Τηλ: 2321056003 -6932637719
Νέα Ζίχνη, Σέρρες
Τηλ: 2324022348 – 6973231821
E-mail: kyrstavr@hotmail.com & pkaraglaw@hotmail.com
Facebook: facebook.com/Law-Office-Kyriakos-Stavrinos-Peggy-Karagianni

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!