Ο πατέρας της κορης μου εμφανιστηκε 10 χρονια μετά και ζητάει επαφές. Μπορεί το δικαστήριο να του το επιτρέψει;

Καλημέρα, ερώτημα προς δικηγόρο. Είχα μια σύντομη σχέση χωρίς γάμο ενώ ήμουν φοιτήτρια και έμεινα έγκυος.

Ο πατέρας της κόρης μου πέρα από το πρώτο εξάμηνο δεν ήταν πουθενά να στηρίξει, σπούδασα με ένα παιδί, βρήκα δουλειά και σήμερα ζει αξιοπρεπέστατα, έχουμε το σπίτι μας, το σχολείο της, τα φροντιστήρια της, τις δραστηριότητες της. ουδέποτε αξίωσα οτιδήποτε ούτε να την αναγνωρίσει, ούτε διατροφή, καθώς στα πρώτα χρόνια που δεν μπορούσα να δουλέψω είχα στήριξη από τους δικούς μου. Ο πατέρας της έφυγε στο εξωτερικό, χάσαμε τα ίχνη του, έκανε και για ένα διάστημα φυλακή.

Ήρθε μετά από 10 χρόνια να ζητήσει επαφές με το παιδί. Προσπάθησα για το παιδί και μόνο, παρότι μου γυρίζει το μάτι ανάποδα που τον βλέπω να βλέπει το παιδί, το οποίο δεν θέλει να τον δει βέβαια αν και την πίεσα αρκετά, τελικά την βλέπει μια φορά την εβδομάδα για κάποιες ώρες.

Χαρτιά λέει δεν ήταν έτοιμος να κάνει ακόμα γιατί δεν είχε πολλά λεφτά, για μένα ήταν αδιάφορο, δέκα χρόνια εγώ την μεγάλωσα και το παιδί πλέον δεν ήθελε να αλλάξει επίθετο. Συμφωνήσαμε να δίνει ένα συμβολικό ποσό της τάξεως των 100€ πιο πολύ για το γαμωτο που τόσα χρόνια ήταν άφαντος και τελικά τον Αύγουστο μας είπε ότι δεν θα δώσει γιατί δεν έχει έξοδα λέει το παιδί ούτε κατασκήνωση, ούτε σχολείο, ούτε δραστηριότητες.

Επειδή με έχει νευριάσει αυτή η συμπεριφορά, αποφάσισα να κόψω κάθε επαφή και αν θέλει να ζητήσει νομικά τα δικαιώματα του και εγώ δεν θέλω τίποτα. Το ερώτημα είναι το δικαστήριο θα είναι υπέρ του να το βλέπει και να αξιώσει συμμετοχή σε γονική μέριμνα κλπ;

Απαντά η δικηγόρος, κυρία Παναγιώτα Λουκάκου

Σύμφωνα με το άρθρο ΑΚ 1515, όπως αυτό τροποποιήθηκε από το Ν.4800/2021 η γονική μέριμνα του ανήλικου παιδιού που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του ανήκει στη μητέρα του.

Όταν το τέκνο αναγνωρίζεται εκούσια ή δικαστικά, με αγωγή που άσκησε ο πατέρας, αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, την οποία ασκεί από κοινού με τη μητέρα. Αν οι γονείς δεν ζουν μαζί, εφαρμόζονται ανάλογα ότι προβλέπεται στα άρθρα 1513 και 1514. Ειδικότερα στο άρθρο ΑΚ 1513 που εφαρμόζεται και στην περίπτωση των γονέων χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης των γονέων του, ορίζεται ότι όπως και στις περιπτώσεις διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή λύσης ή ακύρωσης του συμφώνου συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης και εφόσον ζουν και οι δύο γονείς, εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το παιδί, επιχειρεί μόνος του τις πράξεις που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο του άρθρου 1516, δηλαδή μόνο τις συνήθεις πράξεις επιμέλειας του προσώπου του παιδιού ή για την τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας του ή τις πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα. Βεβαίως σύμφωνα με το άρθρο ΑΚ 1514 οι γονείς μπορούν με έγγραφο βεβαίας χρονολογίας να ρυθμίζουν διαφορετικά την κατανομή της γονικής μέριμνας, ιδίως να αναθέτουν την άσκησή της στον έναν από αυτούς, και να καθορίζουν τον τόπο κατοικίας του παιδιού τους, τον γονέα με τον οποίο θα διαμένει, καθώς και τον τρόπο επικοινωνίας του με τον άλλο γονέα. Το ανωτέρω έγγραφο ισχύει τουλάχιστον για δύο (2) χρόνια και παρατείνεται αυτοδικαίως, εκτός αν κάποιος από τους δύο γονείς δηλώσει εγγράφως στον άλλο γονέα, πριν τη λήξη του συμφωνημένου χρόνου, ότι δεν επιθυμεί την παράτασή του.

Αν οι γονείς διαφωνούν, αποφασίζει το δικαστήριο το οποίο μπορεί ανάλογα με τη συγκεκριμένη περίπτωση α) να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων, να εξειδικεύσει τον τρόπο άσκησής της στα κατ’ ιδίαν θέματα ή να αναθέσει την άσκηση της γονικής μέριμνας στον ένα γονέα ή σε τρίτο β) να διατάξει πραγματογνωμοσύνη ή τη λήψη οποιουδήποτε άλλου πρόσφορου μέτρου ή γ) να διατάξει διαμεσολάβηση ή την επανάληψη διακοπείσας διαμεσολάβησης, ορίζοντας συγχρόνως τον διαμεσολαβητή.
Επίσης σύμφωνα με το άρθρο ΑΚ 1519 όταν η επιμέλεια ασκείται από τον έναν γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου, για το θρήσκευμα, για ζητήματα της υγείας του, εκτός από τα επείγοντα και τα εντελώς τρέχοντα, καθώς και για ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά στο μέλλον του, καθώς και η αλλαγή του τόπου διαμονής του παιδιού λαμβάνονται από τους δύο γονείς από κοινού. Σε περίπτωση διαφωνίας τους απαιτείται προηγούμενη δικαστική απόφαση.

Στη δική σας προσωπική περίπτωση και σύμφωνα με τα στοιχεία που έχετε δώσει ο πατέρας δεν έχει αναγνωρίσει το παιδί και για το λόγο αυτό η γονική μέριμνα ανήκει αποκλειστικά σε εσάς τη μητέρα. Εάν ο πατέρας αναγνωρίσει εκούσια το παιδί με συμβολαιογραφική πράξη ή ζητήσει δικαστική αναγνώριση της πατρότητας του παιδιού σας τότε υποχρεωτικά εκ του νόμου η γονική μέριμνα θα ασκείται πλέον από εσάς μαζί με τον πατέρα και επομένως δεν θα μπορείτε να πάρετε πλέον καμία απόφαση μόνης σας εκτός από τα επείγοντα και τα τρέχοντα θέματα του παιδιού αλλά θα χρειάζεστε τη συγκατάθεση του πατέρα. Εάν σε περίπτωση διαφωνίας σας απευθυνθείτε στο δικαστήριο και ζητάτε αποκλειστική επιμέλεια το δικαστήριο μπορεί με απόφαση του να σας δώσει την αποκλειστική επιμέλεια. Όμως ακόμη και εάν ζητήσετε δικαστικά να έχετε την αποκλειστική επιμέλεια του παιδιού και το δικαστήριο σας παράσχει με απόφαση του την αποκλειστική επιμέλεια και πάλι για ορισμένα ζητήματα όπως σοβαρά θέματα υγείας και εκπαίδευσης καθώς και για την αλλαγή του τόπου διαμονής του παιδιού θα χρειάζεστε οπωσδήποτε τη συγκατάθεση του πατέρα ή εφόσον αυτός αρνείται θα χρειάζεται απόφαση του δικαστηρίου. Από όσα μας περιγράψατε ο πατέρας δεν έχει επιδείξει κανένα πραγματικό έμπρακτο ενδιαφέρον μέχρι σήμερα για το παιδί αλλά δείχνει να επιθυμεί ένα ρόλο πατέρα χωρίς ευθύνες αλλά μόνο με δικαιώματα. Μια ανάμειξη του πατέρα με την επίσημη αναγνώριση της πατρότητας είτε εκούσια με συμβολαιογραφική πράξη εκ μέρους του ή με δικαστική απόφαση είναι βέβαιο ότι δεν θα σας προσφέρει κανένα επιπλέον όφελος αντίθετα θα εξαρτιόσαστε στο εξής από τη δική του συνεργασία για να λαμβάνετε αποφάσεις για το παιδί, η οποία συνεργασία δεν φαίνεται να έχει λειτουργήσει μέχρι σήμερα μεταξύ σας. Εάν ζητήσετε την αποκλειστική επιμέλεια του παιδιού και σας την αναθέσει το δικαστήριο και πάλι θα πρέπει εκείνος να συμφωνήσει για κάποια σημαντικά θέματα. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι εάν υπάρξει αναγνώριση είναι περισσότερο πιθανό ότι θα καταστείτε όμηρος του πατέρα για κάθε απόφαση που αφορά το παιδί σας και ενδεχομένως να χρειαστεί να υποκύπτετε στη συνέχεια πλέον στις πιέσεις του πατέρα χωρίς κανένα πραγματικό όφελος για εσάς ενδεχομένως και για το παιδί σας.

Παναγιώτα Λουκάκου | Panagiota Loukakou 
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω  | Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
Attorney-at-Law | Accredited Mediator of the Ministry of Justice, Transparency and Human Rights
Μέλος της εταιρείας Εμπορικής και Οικογενειακής Διαμεσολάβησης “ΔΙΑΛΟΓΟΣ”
Λεωφ. Σταδίου 61 | 61, Stadiou str.
Αθήνα 10559 | Athens 10551
Ελλάδα | Greece
Tel: +30 210 3217637
Mob.: +30 6977367340
Fax: +30 210 3000104 

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!