Ο πατέρας της κόρης μου είναι απών από τη ζωή της. Τί να της πω για εκείνον;

Ήρθε στη ζωή μου η κόρη μου πριν από 14 μήνες και με έκανε πολύ ευτυχισμένη. Με το μπαμπά της δεν είμαστε μαζί, ήταν μια σύντομη σχέση. Έχω πολύ θετικά συναισθήματα για εκείνον – παρόλο που είναι απών σε οοολα τα φάσματα και βέβαια υπάρχουν στιγμές που αισθάνομαι θυμό – όντας απλά ο πατέρας της, χωρίς εκείνον δεν θα υπήρχε η κόρη μου.

Έχουν ειδωθεί όταν ήταν 3 μηνών για 5 μέρες και όταν ήταν 9 μηνών για 15. Χωρίς να γνωρίζω το μέλλον βέβαια, θα τολμούσα να σκεφτώ ως προς τη συχνότητα και το είδος της επαφής τους, ότι το best case σενάριο θα είναι να βλέπονται μερικές μερες μια φορά το χρόνο. Το χειρότερο σενάριο υποθέτω ποτέ ξανά. Βιντεοκλήση ή τηλεφώνημα δεν παίζει σε κανένα σενάριο, έτσι δείχνει η ως τώρα εμπειρία, όταν θα μάθει να γράφει η μικρή, κανένα μήνυμα ίσως, χαχα…

Το ερώτημα είναι πως το διαχειρίζομαι με το παιδί από αυτήν την ηλικία. Οι σκέψεις μου πλανώνται ως εξής: Είτε: στο πλαίσιο της αλήθειας ότι κάθε οικογένεια είναι διαφορετική αλλά δεν σημαίνει ότι δεν είναι οικογένεια, δεν «αναφέρω» το μπαμπά, δεν εισάγω την έννοια του μπαμπά, δεν την γνωρίζει εως τώρα, συμβαίνει να είμαστε όπως είμαστε, απλά, φυσιολογικά. Επισης έτσι, δεν μένει στο παιδί κενό για την έλλειψη του μπαμπά, εφόσον δεν έμαθε με την ύπαρξη του. Δλδ δεν στήνω η ίδια την ιδέα της οικογένειας κ του μπαμπά, να ο μπαμπάς εδώ φώτο, τι να κάνει ο μπαμπάς, ο μπαμπάς κάνει αυτό καλά, σε αυτό είναι έτσι κλπ κλπ, ΑΛΛΑ πάμε τώρα να δουλέψουμε γιατί δεν είναι εδώ ο μπαμπάς… Και όταν θα έρθει η ώρα και η ηλικία ένα παιδάκι στο νήπιο π.χ. να ρωτήσει που είναι ο μπαμπάς σου ή κάτι τέλος πάντων, εκείνη θα έρθει τότε, θα με ρωτήσει σαν κάτι απλό, όχι βαθύ, γιατί θα έχει παγιωθεί μέσα της ότι είμαστε οκ έτσι. Και ούτε τραύμα, ούτε τίποτα.

Είτε: τον περιλαμβάνω σαν περιγραφές και συζητήσεις στη ζωή μας και για την έλλειψή του, διότι α) χρειάζεται να είναι το παιδί εφοδιασμένο γνωσιακά, συναισθηματικά και ψυχικά για το θέμα και γενικά για την ύπαρξή του – αναρωτιέμαι εάν ο άνθρωπος αισθάνεται «μισός ή κενός» υπό αυτές τις συνθήκες – και υπάρχει τραύμα και β) μια κοινωνική ερώτηση όπως παραπάνω με ένα άλλο νήπιο, η φύση του απρόβλεπτου και μη ούσα προετοιμασμένη, τη ντροπιάσει ή στεναχωρήσει τραυματικά «άτυχης» αντίδραση από το άλλο νήπιο π.χ. κοροϊδία. Ποιο είναι το λιγότερο τραυματικό;

Μου πήρε ώρα να συντονίσω και να καταγράψω τις σκέψεις αυτές, ελπίζω να μην υστερώ σε βασικές γνώσεις και να χάνω κάτι το προφανές, να στέκουν οι προβληματισμοί μου… Κάποια κατεύθυνση, ξεδιάλυμα σκέψεων, θα επιτευχθεί πιστεύω.

Απαντά η ψυχολόγος MSc, κα Βίκυ Κυριαζή

Αγαπητή φίλη,

Είναι διάχυτη η αγωνία στο μήνυμά σου σχετικά με τη διαχείριση της κατάστασης, και λογικό είναι. Αρχικά, το πολύ θετικό είναι ότι με τον ερχομό της κόρης σου ένιωσες ευτυχία και όσο κι αν οι συνθήκες μπορεί να υπήρξαν δύσκολες, φαίνεται να έχεις γεμίσει από αυτό το θετικό κομμάτι. Επίσης, σε σχέση με τον πατέρα της μικρής λες ότι έχεις θετικά συναισθήματα, αφήνοντας ταυτόχρονα χώρο και σε αρνητικά όπως ο θυμός- και φαντάζομαι κι άλλα- για την απουσία του. Οπότε, χωρίς να είσαι τυφλωμένη από μίσος, ταυτόχρονα δεν έχεις ωραιοποιήσει την κατάσταση και τη συμπεριφορά του, από την οποία πηγάζουν και οι εύλογοι προβληματισμοί που σε βασανίζουν.

Δε γνωρίζω τις συνθήκες επικοινωνίας σας με τον πατέρα της μικρής κι έτσι δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί προδικάζεις την σχεδόν απόλυτη απουσία από τη ζωή της. Έχει προβεί στην αναγνώριση του παιδιού; Δείχνει ενδιαφέρον για τη ζωή της; Αναρωτιέμαι ποιοι λόγοι μπορεί να επιτρέπουν σε έναν πατέρα να περνάει έστω και μια φορά το χρόνο κάποιες μέρες με το παιδί του (το καλύτερο σενάριο) αλλά ταυτόχρονα αποκλείουν έστω κι ένα τηλέφωνο; Εσύ βέβαια ξέρεις κι αυτό έχει σημασία, αλλά το σκέφτομαι καθώς φαίνεται να είναι ένας μπαμπάς λίγο μέσα, λίγο έξω, λίγο παρών πολύ απών, και μια δική σου αμφιθυμία σε σχέση με όλο αυτό που μάλλον προκαλεί και την αμφιβολία για το πώς να το χειριστείς. Σαν να μην είσαι τελικά κι εσύ σε θέση να καταλάβεις αν αυτός ο άνθρωπος είναι ή δεν είναι παρών, τώρα ή στο μέλλον. Οπότε λογικό να έχεις όλα τα σενάρια ανοιχτά μπροστά σου και να βαδίζεις «στα τυφλά».

Οι δύο πιθανοί χειρισμοί που έχεις στο μυαλό σου σχετικά με την κατάσταση, καταλήγουν σε μια σκηνή όπου το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με το να παρουσιάσει και να υπερασπιστεί την αλήθεια της ζωής της μπροστά στους ομηλίκους της. Στο πρώτο σενάριο, όπου δεν ξέρει για την έννοια του μπαμπά, καταλήγει «όμορφα κι ωραία» να έρθει να ζητήσει μια απλή πληροφορία και στο δεύτερο, έχοντας αντίληψη για τον μπαμπά της είναι προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει τη «σκληρότητα» κάποιου νηπίου που μέσα στον αυθορμητισμό της παιδικότητάς του ενδεχομένως την πληγώσει.

Θα έλεγα όμως, ότι αυτά τα δύο σενάρια είναι υποθετικά και σίγουρα δεν μπορούμε τόσο απλά και γραμμικά να ξέρουμε πώς θα εξελιχθούν, ούτε πώς το παιδί θα αναπληρώσει μέσα του τις όποιες πληροφορίες του λείπουν. Ενδεχομένως, το να μην έχει πληροφορίες για το θέμα «μπαμπάς», που σίγουρα θα αντιληφθεί ότι ως παρουσία υπάρχει στο μεγαλύτερο μέρος των παιδιών γύρω της, να την κάνει να φτιάξει σενάρια πολύ πιο «τραυματικά» από την πραγματικότητα. Ίσως στην ανάγκη της να βρει μια «αλήθεια», ριζωθεί στο μυαλό της μια αλήθεια κάποιου άλλου παιδιού (το οποίο μπορεί να έχει απορριφθεί, κακοποιηθεί από τον πατέρα, του οποίου ο μπαμπάς έχει πεθάνει ή έχει λείπει για πολύ σκληρούς λόγους). Στην περίπτωση δε, που «εισάγεις» την έννοια του πατέρα στη ζωή της, δε διασφαλίζεται ότι μπορεί να κατανοήσει τα πράγματα όπως είναι ούτε και ότι θα είναι προετοιμασμένη καλύτερα. Μπορεί να της είναι πολύ πιο περίπλοκο απ’όσο περιμένεις το να κατανοήσει γιατί ένας μπαμπάς υπάρχει αλλά δεν υπάρχει…

Σε γενικές γραμμές θα ήθελα να σου πω ότι οι δύο τρόποι χειρισμού της κατάστασης που έχεις σκεφτεί δεν είναι αλληλο-αποκλειόμενοι, ούτε και είναι τόσο ξεκάθαρο ότι η δράση Α, θα έχει αποτέλεσμα Α΄. Είναι πολύ αισιόδοξο το ότι στο μυαλό σου το «γυρίζεις» τόσο, ώστε να το σχηματίζεις μέρα με τη μέρα περισσότερο. Θα έλεγα να ακούς με αυτοπεποίθηση τις αγωνίες και τα ερωτήματα της κόρης σου, όπως πολύ ωραία λες «με φυσικότητα». Από εκείνη θα ξεκινήσει να χτίζεται η αντίληψή της για την ιστορία της ζωής της. Κι εφόσον, φαίνεται ότι και για τα δύο σενάρια χειρισμού που έχεις στο μυαλό σου, έχεις ιδέες, νοητική προετοιμασία και ψυχική ετοιμότητα, είμαι πολύ αισιόδοξη ότι ακολουθώντας το ένστικτό σου θα συνδυάσεις με φυσικότητα και αλήθεια (με τον τρόπο βέβαια που μπορεί να κατανοηθεί από ένα νήπιο στην αρχή), όσες πληροφορίες της χρειάζονται για να νιώθει καλά με τη δική της ιστορία ζωής.

Βίκυ Κυριαζή
Ψυχολόγος, MSc
Ψαρών 1 & Φλέμινγκ, 12132, Περιστέρι
τηλ. 6973 440 506- 213 0287956
e-mail: vasiliki.kyriazi@gmail.com
FB: https://www.facebook.com/vickykyriazi.psychologist/