Αυτό το μήνα θα πάρω μισό μισθό, είμαι ξαναπαντρεμένος και η γυναίκα μου άνεργη. Μπορώ να μην δώσω διατροφή;

Με την πρώην σύζυγό μου έχω ένα παιδί 7 ετών και δίνω διατροφή 300€. Σήμερα μου ανακοίνωσαν απο την εργασία μου ότι λόγω της κατάστασης που ζούμε θα δουλεύω όλο τον Απρίλιο μέρα παρά μέρα και θα πάρω μισό μισθό δηλαδή 450€. Ωστόσο είμαι παντρεμένος, η σύζυγός μου είναι άνεργη και έχουμε ένα βρέφος 6 μηνών. Δηλαδή πρέπει αν δώσω τη διατροφή, να περάσουμε 3 άτομα με τα 150€ που θα περισσέψουν.
Η πρώην σύζυγος είναι εκπαιδευτικός και πληρώνεται κανονικά.

Υπάρχει δυνατότητα να δώσω μειωμένη διατροφή μέχρι να δουλέψω ξανά κανονικά; Η πρώην σύζυγος δυστυχώς δεν καταλαβαίνει και αν δεν τα δώσω κανονικά θα μου κάνει μήνυση. Υπάρχει νόμος που με βοηθάει; Κοντεύω να τρελαθώ με όλα αυτά! Τι ενέργειες πρέπει να κάνω; Ψάχνω τη δικηγόρο μου αλλά δεν μπορώ να τη βρω. Βοηθήστε με σας παρακαλώ.

Απαντάει η δικηγόρος κυρία Παναγιώτα Λουκάκου

Τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19 έχουν προσωρινά αναστείλει τη λειτουργία ιδιωτικών επιχειρήσεων ή έχουν πλήξει σοβαρά τις επιχειρήσεις που συνεχίζουν να λειτουργούν, οι οποίες αντίστοιχα έχουν προχωρήσει, σε διάφορα εις βάρος των εργαζομένων μέτρα,για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα τους, όπως η μείωση των ωρών απασχόλησης και η αντίστοιχη μείωση των αποδοχών τους, η οποία φθάνει πολλές φορές και στο μισό του μισθού τους.

Όσοι γονείς, στην πλειονότητα τους πατεράδες, είναι υπόχρεοι καταβολής διατροφής για τα ανήλικα παιδιά τους, δεν έχουν δικαίωμα καταρχήν να μειώσουν αυτομάτως και μονομερώς το ποσό της διατροφής των ανήλικων παιδιών τους, καθώς δεν υφίσταται τέτοια πρόβλεψη από το νόμο.

Πως θα αντιμετωπίσουν όμως τη δραστική μείωση του εισοδήματος τους και την υφιστάμενη νόμιμη υποχρέωση τους για την καταβολή της διατροφής; Στην περίπτωση μάλιστα που αρνηθούν την καταβολή της διατροφής που έχει επιδικαστεί με δικαστική απόφαση, οριστική ή ασφαλιστικών μέτρων κινδυνεύουν να βρεθούν κατηγορούμενοι για το αδίκημα της παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής που προβλέπεται και τιμωρείται με φυλάκιση έως ενός έτους και με χρηματική ποινή, όπως προβλέπεται από το άρθρο ΠΚ 358. Τι θα συμβεί όμως εάν η μείωση εισοδήματος συνεχιστεί και μετά την άρση των μέτρων ; Αυτοί οι γονείς με ρωτούν, πως θα μπορέσω να πληρώνω ένα ποσό διατροφής που διαμορφώθηκε υπό άλλες οικονομικές συνθήκες και με διαφορετικά δεδομένα των εισοδημάτων των γονέων;

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486, 1489 και 1493 του Α.Κ. οι γονείς, είτε υπάρχει μεταξύ τους γάμος και συμβιώνουν, είτε έχει διακοπεί η συμβίωσή τους, είτε έχει εκδοθεί διαζύγιο, έχουν κοινή υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους. Το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του τέκνου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του. Η κατά τα άνω υποχρέωση των γονέων προς διατροφή του τέκνου τους, βαρύνει και τους δύο γονείς σύμφωνα με το άρθρο 1489 εδ. 2 ΑΚ, ανάλογα με τις δυνάμεις τους. Τα προσδιοριστικά στοιχεία της διατροφής των ανήλικων παιδιών επηρεάζονται μεταξύ άλλων και από την προσωπική – επαγγελματική εργασία του υπόχρεου πατέρα, όσο και από την κατά τους νόμους της αγοράς εκμετάλλευση της περιουσίας του.

Όμως σύμφωνα με το άρθρο 1494 ΑΚ, αν αφότου εκδόθηκε η απόφαση, που προσδιορίζει τη διατροφή, μεταβλήθηκαν οι όροι της διατροφής, το δικαστήριο μπορεί να μεταρρυθμίσει την απόφαση του. Εξάλλου, κατά το άρθρο 334 παρ. 1 ΚΠολΔ, κάθε διάδικος έχει δικαίωμα να ζητήσει να μεταρρυθμιστεί τελεσίδικη ή ανέκκλητη απόφαση που καταδικάζει σε καταβολή περιοδικών παροχών, οι οποίες οφείλονται κατά το νόμο από οποιαδήποτε αιτία και γίνονται απαιτητές στο μέλλον, αν μεσολάβησε ουσιαστική μεταβολή των συνθηκών επάνω στις οποίες βασίστηκε η απαγγελία της καταδίκης. Τέλος, κατά την παράγραφο 3 του ως άνω άρθρου 334 ΚΠοΛΔ, η μεταβολή των συνθηκών λαμβάνεται υπόψη αν έγινε σε χρόνο στον οποίο αυτός που ζητά την μεταρρύθμιση της απόφασης, δεν μπορούσε να προβάλει την μεταβολή αυτή στην αρχική δίκη.

Από τα παραπάνω άρθρα του νόμου, προκύπτει ότι :
1.Εάν εκκρεμεί αγωγή διατροφής σε βάρος του πατέρα, η οποία δεν έχει ακόμη εκδικαστεί, τότε ο υπόχρεος διατροφής πατέρας μπορεί να προβάλλει την μεταβολή των συνθηκών με τις προτάσεις που θα συντάξει ο/η πληρεξούσιος/α δικηγόρος του και θα υποβάλλει κατά την εκδίκαση της αγωγής, στις οποίες θα περιλαμβάνεται σχετική ένσταση. Αν ο πατέρας παραλείψει να προτείνει εγκαίρως αυτή τη την μεταβολή των όρων της διατροφής, δεν θα ληφθούν υπόψη από την δικαστική απόφαση που θα εκδοθεί.
2.Εάν η μεταβολή των συνθηκών επήλθε μετά την έκδοση οριστικής απόφασης του δικαστηρίου τότε ο υπόχρεος πατέρας θα πρέπει να επικαλεστεί τη μεταβολή των όρων της διατροφής, με την άσκηση εφέσεως ενώπιον του Εφετείου κατά της οριστικής απόφασης του Πρωτοβαθμίου δικαστηρίου.
3. Αν έχει ασκηθεί έφεση, χρόνος κατά τον οποίο λαμβάνεται υπόψη η μεταβολή των συνθηκών είναι και ο χρόνος της τελευταίας συζητήσεως στο ακροατήριο του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, μέχρις ότου μπορεί να προταθεί ο σχετικός ισχυρισμός.
Εάν η μεταβολή των συνθηκών επήλθε σε χρόνο κατά τον οποίο δεν ήταν δυνατή η προβολή της στην αρχική δίκη, όπως μετά την τελευταία συζήτηση στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο, ή επήλθε μετά την προθεσμία ασκήσεως της εφέσεως, τότε ο υπόχρεος πατέρας θα ασκήσει αγωγή για τη μεταρρύθμιση της αποφάσεως που επιδίκασε διατροφή λόγω μεταβολής των συνθηκών .
4. Εάν έχει εκδοθεί απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, σύμφωνα με την οποία καταβάλλεται ορισμένο ποσό διατροφής ανηλίκου τέκνου και η μεταβολή των συνθηκών επήλθε μετά την έκδοση της απόφασης, μπορεί να ζητηθεί με νέα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, η οποία κατατίθεται στο αρμόδιο δικαστήριο η μεταρρύθμιση της ήδη εκδοθείσας απόφασης λόγω των νέων πραγματικών περιστατικών που επήλθαν μετά την έκδοση της .

Τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και συγκεκριμένα από την 13.03.2020 η λειτουργία των δικαστηρίων βρίσκεται σε αναστολή.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ που αφορά την αναστολή λειτουργίας των δικαστηρίων και αναφορικά με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, αιτήματα για χορήγηση ή ανάκληση προσωρινών διαταγών θα εξυπηρετούνται δίχως την κοινοποίηση της αίτησης στην αντίδικη πλευρά. Ως προς τη βασιμότητα ή μη του αιτήματος θα κρίνεται από τον Πρόεδρο Υπηρεσίας κατά το χρόνο της καταθέσεως της αίτησης δίχως να απαιτείται κλήτευση.

Επομένως απαντώντας στο ερώτημα σας , παρά τις μειώσεις του μισθού σας συνεχίζετε να είστε υπόχρεος του αρχικού ποσού της διατροφής. Μπορείτε να αποπειραθείτε με το δικηγόρο σας να καταθέσετε αίτηση για μεταρρύθμιση της απόφασης εάν πρόκειται για απόφαση ασφαλιστικών μέτρων ή εφόσον έχει εκδοθεί η οριστική απόφαση του δικαστηρίου και έχει παρέλθει ο χρόνος της εφέσεως, για τη μεταρρύθμιση της απόφασης που όρισε το ποσό της διατροφής και να ζητήσετε και τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων και προσωρινής διαταγής.Βεβαίως λόγω της αναστολής της λειτουργίας των δικαστηρίων ο Πρόεδρος Υπηρεσίας θα αποφασίσει χωρίς κλήτευση,χωρίς δηλαδή να εμφανιστεί στο δικαστήριο η αντίδικος πρώην σύζυγος σας, εάν θα σας χορηγήσει ή όχι την αιτουμένη προσωρινή διαταγή για ορισμό μικρότερου ποσού διατροφής. Σε κάθε περίπτωση είναι καλό να καταθέσετε όποιο ποσό μπορείτε για τη διατροφή των ανηλίκων τέκνων σας και να αποστείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα προς την άλλη πλευρά, στο οποίο θα εξηγείτε τους λόγους της καταβολής μικρότερης διατροφής, επισυνάπτοντας και κάποια αποδεικτικά στοιχεία, εφόσον αυτά υπάρχουν,ώστε σε περίπτωση που παραταύτα η πρώην σύζυγος σας ασκήσει εις βάρος σας έγκληση να μπορείτε να επικαλεστείτε στο δικαστήριο τις ιδιαίτερες συνθήκες που αποδεδειγμένα συνέτρεχαν, ώστε να μπορέσετε να έχετε επιεική μεταχείριση ή και ενδεχομένως να αθωωθείτε για τη μη καταβολή της πλήρους διατροφής.

Επίσης στις περιπτώσεις που η διατροφή καθορίζεται από συμφωνία των γονέων εκείνοι θα πρέπει να τροποιήσουν τη συμφωνία τους με νέα συμφωνία.

Σε κάθε περίπτωση οι γονείς που βρίσκονται σε διάσταση ή έχουν πάρει διαζύγιο μπορούν να αποφύγουν την ταλαιπωρία των δικαστηρίων και να υπαγάγουν την υπόθεση τους στη διαδικασία της διαμεσολάβησης του Ν.4640/2019 και να τροποποιήσουν το ποσό της διατροφής των ανήλικων παιδιών τους,εξωδικαστικά,γρήγορα και οικονομικά χωρίς αντιδικίες,με πρακτικό διαμεσολάβησης, το οποίο έχει ισχύ ισοδύναμη με δικαστική απόφαση.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, εφόσον έχουν μειωθεί σταθερά τα εισοδήματα σας, βάσει των οποίων επιδικάστηκε το συγκεκριμένο ποσό διατροφής των ανήλικων παιδιών, θα πρέπει οπωσδήποτε εσείς, όπως και όσοι υπόχρεοι γονείς μειώθηκαν τα εισοδήματα τους και είναι υπόχρεοι διατροφής, να προχωρήσετε σε κάποια από τις παραπάνω απαραίτητες νόμιμες ενέργειες,δηλαδή είτε με το δικηγόρο σας να απευθυνθείτε στο δικαστήριο ή σε κάποιο έμπειρο διαμεσολαβητή, ώστε να μην αθροιστούν οι οφειλές σας από τη διαφορά μεταξύ της διατροφής που καταβάλλετε και εκείνης που είχατε αρχικά υποχρέωση να καταβάλλετε, προκειμένου να μην βρεθείτε αντιμέτωποι με κατάσχεση έως το μισό του μικρότερου μισθού που πλέον θα λαμβάνετε, όταν λήξουν τα περιοριστικά μέτρα.

Παναγιώτα Λουκάκου | Panagiota Loukakou 
Δικηγόρος Παρ Αρείω Πάγω  | Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
Attorney-at-Law | Accredited Mediator of the Ministry of Justice, Transparency and Human Rights
Μέλος της εταιρείας Εμπορικής και Οικογενειακής Διαμεσολάβησης “ΔΙΑΛΟΓΟΣ”
Λεωφ. Σταδίου 61 | 61, Stadiou str.
Αθήνα 10559 | Athens 10551
Ελλάδα | Greece
Tel: +30 210 3217637
Mob.: +30 6977367340
Fax: +30 210 3000104 

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!