Κατερίνα και Αλέξανδρος: Παιδιά που κατρακύλησαν μετά το διαζύγιο των γονιών τους

Αυτό δεν είναι άρθρο κατά του διαζυγίου. Είναι ένα άρθρο αφιερωμένο στα παιδιά χωρισμένων γονιών. Πρόκειται για τις ιστορίες του Αλέξανδρου και της Κατερίνας που σκοπό έχουν να πείσουν τους γονείς ότι μόνο αν συνεργαστούν για το καλό των παιδιών τους στο διαζύγιο, θα τα γλιτώσουν από ψυχολογικά τραύματα που θα τα καταδιώκουν μια ζωή.

Δεν πλήττονται όλα τα παιδιά το ίδιο, από ένα διαζύγιο. Mερικά υποφέρουν αληθινά. Οι ιστορίες αυτές είναι μια προειδοποίηση προς όλους τους γονείς. «Κάνε το σωστά αλλιώς θα χάσεις το παιδί σου». Τί χρειάζεται ένα παιδί προκειμένου να ανταπεξέλθει σε έναν χωρισμό που διέλυσε την οικογένειά του;

Κοινό σημείο στις ιστορίες αυτές είναι το δυνατό δέσιμο που είχε το παιδί με κάποιον από τους γονείς του, ο οποίος μετά το διαζύγιο επέλεξε ή αναγκάστηκε να εξαφανιστεί. Η ενέργειά του αυτή είναι αρκετή για να καταστρέψει ψυχολογικά το παιδί και να κουβαλάει μια ζωή το βάρος της ευθύνης: «Τί έκανα στο μπαμπά/τη μαμά μου και με παράτησε; Έφταιγα εγώ;»

«Βρήκα διέξοδο διαφυγής στα ναρκωτικά και παλεύω μέχρι σήμερα με τη διπολική διαταραχή»

Ο Αλέξανδρος ήταν 7 χρονών όταν οι γονείς του χώρισαν. Παιδάκι που είχε γεννηθεί πρόωρα, αγαπούσε πολύ τους γονείς και την αδερφή του, αλλά πιο πολύ τον πατέρα του. Ήταν ίδιοι σε όλα. Ίδια προσωπικότητα, χαρακτήρας, τα καλύτερα φιλαράκια. Το παιδί λάτρευε να περνάει χρόνο με τον πατέρα του και ο πατέρας έδειχνε να το απολαμβάνει εξίσου.

Ήταν ένα αεικίνητο και πολύ δραστήριο παιδί. Όλο το καλοκαίρι την έβγαζε έξω με τους φίλους του, αλλά η βάση του ήταν πάντα το σπίτι του. Εκεί ένιωθε ότι ανήκει και εκεί πάντα κατέφευγε: στον πατέρα του περισσότερο.

Μια σταθερή οικογένεια φέρνει συναισθηματική σταθερότητα. Δεν είχε ακούσει ποτέ τους γονείς του να τσακώνονται. Οι καυγάδες στην οικογένεια ήταν κάτι άγνωστο γι’ αυτόν. Ένιωθε ασφάλεια και κοιμόταν ήσυχος χωρίς έγνοιες, γιατί ήξερε ότι όσοι τον αγαπούσαν ήταν δίπλα του και θα συνέχιζαν να είναι και να τον φροντίζουν όσα χρόνια κι αν πέρναγαν.

Μια μέρα που ο Αλέξανδρος ήταν στο σχολείο, ο πατέρας του ήρθε και ρώτησε αν το παιδί ήταν εκεί. Ο Αλέξανδρος μπερδεύτηκε, αλλά χάρηκε που είδε τον πατέρα του. Πού να είναι τέτοια ώρα; Στο σχολείο θα ήταν. Ήταν μικρός για να δει την τρικυμία που ερχόταν. Οι γονείς του είχαν προβλήματα, αλλά δεν άφηναν τα παιδιά να το δουν. Τα άφησαν να νιώθουν τη σιγουριά και την ασφάλεια της οικογενειακής θαλπωρής, ενώ εκείνοι πίσω από τις πλάτες τους ετοίμαζαν το διαζύγιό τους.

Όταν ο Αλέξανδρος και ο μπαμπάς του μπήκαν στο αυτοκίνητο, του είπε ότι χώρισε με την μητέρα του κι ότι «δεν θα ξαναρχόταν σπίτι». Τον άφησε στο πεζοδρόμιο έξω από το σπίτι και έφυγε χωρίς να πει ούτε ένα γεια, αφήνοντας το παιδί να κλαίει και να τρέχει να προλάβει το αμάξι. Η φράση “Χωρίζω τη μαμά σου και δεν θα ξανάρθω σπίτι” ήταν αρκετή για να τον λυγίσει. Αυτό ήταν το τέλος της ξέγνοιαστης και ανέμελης ζωής του, ως τότε.

Ο μπαμπάς του δεν τον έπαιρνε τηλέφωνο, δεν ερχόταν να τον δει και δεν νοιαζόταν πλέον γι’ αυτόν. Ελάχιστες φορές υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία και το παιδί περνούσε ελάχιστα Σαββατοκύριακα με τον πατέρα του. Ανάμεσα στα Σαββατοκύριακα αυτά δεν υπήρχε κάποια επαφή. Ο Αλέξανδρος δεν είχε ούτε αριθμό τηλεφώνου να τηλεφωνήσει στο μπαμπά του και καμιά διεύθυνση για να πάει να τον επισκεφτεί.

Ο Αλέξανδρος έμεινε να αναρωτιέται τί είχε συμβεί και ο μπαμπάς που τόσο αγαπούσε και ήταν δεμένοι τον είχε πετάξει απ’ τη ζωή του.

Άρχισε να φοβάται ότι και οι άλλοι θα κάνουν το ίδιο. Όσοι τον αγαπούσαν και τον φρόντιζαν, μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους απέναντί του και να τον παρατήσουν. Από εκείνη τη μέρα σταμάτησε να εμπιστεύεται τους ανθρώπους. Ο πατέρας του μετατράπηκε σε κάποιον που μισούσε. Όπως άλλαξε εκείνος συμπεριφορά, έτσι μπορούσαν να κάνουν και οι άλλοι. Έψαχνε στα πρόσωπα των ξένων να βρει κάποιον σαν το μπαμπά του, αλλά δεν έβρισκε.

«Η μαμά μου με αγαπούσε, όπως και οι παππούδες μου, αλλά τίποτα δεν μπορούσε να αντικαταστήσει τον πατέρα μου. Δεν είμαι βέβαιος ότι θα σταματήσω ποτέ να προσπαθώ να γεμίσω το κενό που μου άφησε».

Ο Αλέξανδρος μεγαλώνοντας στράφηκε στα ναρκωτικά για παρηγοριά. Ξεκίνησε το κάπνισμα στα 13 του και μέχρι τα 16 του έκανε ήδη χρήση σκληρών ναρκωτικών σε μια προσπάθεια να μειώσει τον πόνο που ένοιωθε. Υπέφερε πολύ διότι όλα αυτά τα χρόνια ο πατέρας του δεν ασχολήθηκε με τις ανάγκες και τα συναισθήματά του.

Υπήρχε μια περίοδος 6 ετών χωρίς καμιά επικοινωνία, μόνο κανένα email πού και πού, αλλά ποτέ καμία συνάντηση. Η ψυχολόγος του σχολείου ζήτησε από τον πατέρα του παιδιού να ασχοληθεί μαζί του, αλλά εκείνος την αγνόησε. Μόνο με την κλινική απεξάρτησης επικοινώνησε, αλλά με το παιδί ποτέ. Όταν ο γιατρός του Αλέξανδρου του μίλησε κατ’ ιδίαν και του εξήγησε την κατάσταση, το μόνο που μπόρεσε να πει ήταν “Ο Αλέξανδρος χρειάζεται θεραπεία, όχι εγώ”.

Πως μπόρεσε να τον πληγώσει έτσι κάποιος που έδειχνε να τον αγαπά τόσο; Πώς μπόρεσε αυτός ο άνθρωπος να μετατραπεί σε ένα τέρας; Αγαπούσε το παιδί του και το έδειχνε. Πώς αυτή η μεταστροφή από τη μία μέρα στην άλλη;

Στα 17 του ο Αλέξανδρος είχε ήδη καταρρεύσει εντελώς ψυχολογικά. Νοσηλεύτηκε για ένα πολύ μεγάλο διάστημα και διαγνώστηκε με διπολική διαταραχή. Στα 24 του σήμερα έχει ήδη νοσηλευτεί δύο φορές. Θα λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή για το υπόλοιπο της ζωής του.

Κάποιος πρέπει να αναρωτηθεί, πώς θα ήταν ο Αλέξανδρος σήμερα αν ο πατέρας του είχε χειριστεί πιο ώριμα το διαζύγιο.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, όταν ψάχνουμε την αιτία της διπολικής διαταραχής, πρέπει να κοιτάξουμε πρώτα στο άμεσο οικογενειακό μας περιβάλλον και μετά αλλού. Ένα άτομο μπορεί να είναι περισσότερο επιρρεπές σε τέτοιες ασθένειες από κάποιο άλλο και οι αλλαγές αυτές στο οικογενειακό του περιβάλλον να καταστρέψουν εντελώς την ψυχολογία του. Ο καθένας εκδηλώνει σωματικές-ψυχολογικές παθήσεις ή όχι ανάλογα με το πόσο αγχώνεται στη ζωή του. Τόσο η κληρονομικότητα όσο και οι στρεσογόνες καταστάσεις που βιώνει κάποιος μπορούν να προκαλέσουν μια ψυχολογική διαταραχή.

Ο Αλέξανδρος ήταν ένα συναισθηματικά ευάλωτο παιδί και σε συνδυασμό με το άγχος που προέκυψε από τον τρόπο που ο πατέρας του χειρίστηκε το διαζύγιο, άλλαξε η ζωή του με το χειρότερο τρόπο.

«Δεν θα νιώσω ποτέ ξανά ασφάλεια και δεν θα είμαι ποτέ ξανά υγιής. Θα νιώθω πάντα παραπεταμένος και μόνος». Ευτυχώς διαψεύστηκαν τα λόγια του αυτά.

Με την αγάπη της οικογένειάς του και θεραπεία, έμαθε ότι δεν είναι υπεύθυνος για την κατάστασή του, αλλά είναι αρκετά υπεύθυνος ώστε να μην επιτρέψει σε κανέναν να του κάνει άλλο κακό και να επηρεάσει τη ζωή του. Πλέον τα πάντα είναι στο χέρι του και επιλέγει εκείνος πώς θα πορευθεί.

«Μέχρι να αποφοιτήσω είχα πάει με 53 άντρες, για να καλύψω το κενό που μου άφησε ο πατέρας μου»

Η Κατερίνα ήταν 12 ετών όταν οι γονείς της χώρισαν. Η ιστορία της αποδεικνύει το πόσο αρνητικές συνέπειες έχει στη ζωή ενός παιδιού η προσπάθεια του ενός γονιού να δηλητηριάσει την σχέση του παιδιού του με τον άλλο.

Οι γονείς της είχαν μονίμως νεύρα και τσακώνονταν συνεχώς. Δεν ήταν έκπληξη για την Κατερίνα ότι τελικά χώρισαν. “Το διαζύγιο με ανακούφισε. Για πρώτη φορά στη ζωή μου, ήμουν αισιόδοξη ότι θα μπορούσα να έχω τη σχέση που ήθελα με δυο ευτυχισμένους και όχι με δυο δυστυχισμένους γονείς”.

Οι ελπίδες της διαψεύστηκαν σύντομα διότι μετά το διαζύγιο, η μητέρα της άρχισε να δηλητηριάζει τη σχέση τους και να της βάζει λόγια για τον πατέρα της, με τον οποίο η Κατερίνα είχε πάντοτε στενή σχέση.

Η μητέρα της ήταν αποφασισμένη να ξεκόψει το παιδί της από τον πατέρα του. Της είπε ότι τις εγκατέλειψε διότι δήθεν είχε βρει άλλη γυναίκα, ότι έτρωγε ξύλο και ότι ήθελε το κακό τους.

Ο πατέρας της Κατερίνας έκανε τα πάντα για να διατηρήσει επαφή με την κόρη του. Το δικαστήριο του επέτρεψε να την επισκέπτεται όποτε θέλει, αλλά δεν τον άφηνε η μητέρα της, η οποία έφτασε σε σημείο να πετάει τα δώρα που της έφερνε. Ούτε στο τηλέφωνο δεν τον άφηνε να της μιλήσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Κατερίνα να πιστεύει ότι ο πατέρας της δεν θέλει να τη δει.

Με τον καιρό πίστεψε τα λόγια της μητέρας της και άρχισε να επηρεάζεται μέρα με τη μέρα περισσότερο. Θύμωσε που ο πατέρας της παράτησε αυτήν και την οικογένειά της. Θύμωσε που την εγκατέλειψε. Θύμωσε που αδιαφορούσε και δεν έκανε τίποτα για να τη δει. Η πλύση εγκεφάλου από τη μητέρα της είχε πετύχει και εκείνη ήταν ευτυχισμένη που πέτυχε το στόχο της, να κρατήσει δηλαδή την κόρη της μακριά από το μπαμπά της.

Η Κατερίνα έχασε τελείως την εμπιστοσύνη στον πατέρα της. Πλέον ήταν αποφασισμένη να μην επιτρέψει σε κανέναν άλλο άνδρα να την πληγώσει.

Οι ειδικοί εξηγούν πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν οι μπαμπάδες στη ζωή των κοριτσιών τους και πώς μπορούν να αξιοποιήσουν το ρόλο αυτό για να τους δώσουν ηθικές αξίες και να ενισχύσουν το αίσθημα της αυτοεκτίμησής τους. «Ο πατέρας είναι ο πρώτος άνδρας που δείχνει σε ένα κορίτσι αγάπη, καλοσύνη, οργή, σκληρότητα. Αυτές οι πρώιμες εμπειρίες αποτυπώνονται στον εγκέφαλο και την καρδιά του παιδιού».

Στην υπόλοιπη ζωή της συνέκρινε κάθε εμπειρία που είχε με έναν άνδρα με τις εμπειρίες που είχε αποκομίσει από τον πατέρα της. Δεν τους εμπιστευόταν, όπως δεν εμπιστευόταν εκείνον. Αν κάποιος την πλήγωνε, κατηγορούσε τον πατέρα της.

Βασικά, η μητέρα της Κατερίνας της στέρησε τη δυνατότητα να έχει σχέση με το μοναδικό άτομο που θα μπορούσε να της δείξει πώς είναι οι σχέσεις με τους άλλους άνδρες. Ως αποτέλεσμα, το κορίτσι μεγάλωσε με τέτοιο τρόπο ώστε να φοβάται το δέσιμο. Ήθελε τους άνδρες στη ζωή της, αλλά δεν μπορούσε να τους εμπιστευτεί.

Μέχρι τη στιγμή της αποφοίτησής της από το πανεπιστήμιο, είχε 53 ερωτικούς συντρόφους. Έπασχε επίσης από αγοραφοβία και κατάθλιψη. Η ίδια χρησιμοποιούσε το σεξ για να μειώσει τον πόνο της και να αποδείξει στον εαυτό της ότι δεν είχε ανάγκη κανέναν άντρα. Ξεκίνησε θεραπεία και ανακάλυψε ότι χρειαζόταν έναν άνδρα, σαν τον πατέρα της με τον οποίο είχε δεθεί συναισθηματικά ως παιδί. Η μητέρα της δεν της έδινε καμία σημασία και έτσι η Κατερίνα αποφάσισε να κάνει το ίδιο. Έκανε κακές επιλογές που έκαναν με τη σειρά τους την Κατερίνα να μεγαλώσει και κάνει το ίδιο. Αν υπολόγιζε τις ανάγκες της κόρης της και  την άφηνε να διατηρήσει τη σχέση αγάπης που είχε με τον πατέρα της, δεν θα υπέφερε τόσο πολύ.

Σήμερα είναι παντρεμένη με δυο παιδιά. Έχει αποκαταστήσει τη σχέση της με τον πατέρα της και με τη βοήθεια ψυχολόγου έχει μάθει να εκτιμά τον εαυτό της και τις σχέσεις της με τους άλλους ανεξάρτητα από το φύλο.

Ο Αλέξανδρος και η Κατερίνα είναι μόνο δύο παραδείγματα του πόσο μεγάλη ζημιά μπορεί να κάνει ο εγωϊστής γονέας στο παιδί του κατά τη διάρκεια του διαζυγίου. Το ότι τα περισσότερα παιδιά προσαρμόζονται δεν σημαίνει ότι το κάνουν όλα. Ο γονιός οφείλει να συμπεριφέρεται στο παιδί του ως άτομο με αυξημένες συναισθηματικές ανάγκες, να το έχει απόλυτη προτεραιότητα και να νοιάζεται γι’ αυτό. Καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι και οι δύο γονείς είναι σημαντικοί και απαραίτητοι στη ζωή ενός παιδιού.