Πένθος: Προκαταλήψεις, ομοιότητες και διαφορές

Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου είναι μια δύσκολη κατάσταση. Οι συνθήκες που περιστοιχίζουν την απώλεια ωστόσο, σπάνια είναι ίδιες ανάμεσα στους ανθρώπους όπως επίσης σπάνια ίδιες είναι και η αντίδραση κάθε ανθρώπου στο πένθος.

Είχα πολλές απώλειες στη ζωή μου, η τελευταία και πιο επώδυνη, της γυναίκας μου. Υπάρχουν ομοιότητες στον τρόπο που πενθεί ένας άνθρωπος αλλά υπάρχουν και πολλές διαφορές. Όσο διανύουμε το ταξίδι του πένθους ή  στηρίζουμε τους άλλους στο ταξίδι του πένθους, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψιν μας αυτές τις διαφορές.

Ξαφνικός ή αναμενόμενος θάνατος
Η κύρια διαφορά στο πώς και πόσο μπορεί να πενθήσει κάποιος, είναι αν ο θάνατος  του αγαπημένου προσώπου, είναι ξαφνικός ή αναμενόμενος. Η θλίψη είναι βαθιά σε όλες τις περιπτώσεις αλλά έχει διαφορά να «περιμένεις» έναν άρρωστο να φύγει από τη ζωή από το να απαντήσεις στο τηλέφωνο και να μάθεις ότι ο άνθρωπος με τον οποίο μιλούσες πρίν από λίγο, δεν υπάρχει πια. Όσο πιο ξαφνικός ο θάνατος, τόσο δύσκολο είναι για τον άνθρωπο που μένει πίσω, να τον πιστέψει. Αρκετοί, προσπαθούν με το ζόρι να μην πονέσουν κάνοντας διαρκώς πράγματα, απασχολώντας συνεχώς το μυαλό τους και φροντίζοντας να είναι πάντα με κόσμο.

Προστασία του παιδιού από το πένθος
Ένα ακόμη λάθος που κάνουμε ως γονείς, είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις, προσπαθούμε πάση θυσία να προστατέψουμε το παιδί από το πένθος πετυχαίνοντας το εντελώς αντίθετο, δηλαδή να κάνουμε το παιδί να πιστέψει πως το εξαιρούμε από το γεγονός άρα δεν είναι ισότιμο μέλος της οικογένειας με αποτέλεσμα να απογητευτεί περισσότερο. Ακόμη κι αν ο θάνατος ήταν αναμενόμενος, είναι σημαντικό να μην γλιτώσουμε το παιδί από τον πόνο. Ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσουμε ένα θάνατο είναι να θρηνήσουμε και να νιώσουμε τον πόνο, όχι να τον αποφύγουμε. Όταν για παράδειγμα ο θάνατος είναι ξαφνικός και τα συναισθήματα νωπά, είναι σημαντικό να κάνουμε υπομονή με τον εαυτό μας και τους άλλους οπότε φράσεις όπως «Καλύτερα να το ξεπεράσεις» ή «Τουλάχιστον δεν υπέφερε» καλό είναι να μην λέγονται.

Ενοχές
Ένα άλλο κομμάτι που βιώνουν όσοι μένουν πίσω μετά το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, είναι οι ενοχές για όσα δεν έκαναν και που υποτίθεται, θα απέτρεπαν το μοιραίο. «Έπρεπε να επιμείνω να κόψει το ποτό» ή «Έπρεπε να τον πιέσω να κόψει το τσιγάρο» ή «Έπρεπε να είχαμε κάνει άλλη θεραπεία κλπ.» είανι φράσεις που μπορείς να πείς συχνά αλλά που δεν ξέρεις αν θα απέδιδαν και αν πραγματικά θα απέτρεπαν το μοιραίο. Οι ενοχές βγάζουν προς τα έξω πράγματα συνήθως ανέφικτα, πράγματα που δεν μπορείς να αλλάξεις διότι ανήκουν στο παρελθόν. Αντί να σκέφτεσαι τι ΘΑ μπορούσες να είχες κάνει, μπορείς απλά να μάθεις να συγχωρείς τον εαυτό σου και να είσαι πιο στοργικός στις σχέσεις σου αν νιώσεις ότι χρειάζεται.

Η ηλικία
Η απώλεια που νιώθει ένας άνθρωπος καμιά φορά εξαρτάται και από την ηλικία εκείνου που έφυγε. Όταν κάποιος είναι μεγάλος, ο θάνατος είναι πιο κατανοητός, σαν μια φυσική εξέλιξη της ζωής. Όταν όμως αυτός που πεθαίνει είναι νέος, τα πράγματα μοιάζουν πιο τραγικά. Τα συναισθήματα που νιώθει κάποιος όταν αυτός που πεθαίνει είναι μεγάλος ή νέος, μοιάζουν με τα συναισθήματα που βιώνει  στον ξαφνικό και αναμενόμενο θάνατο, αντίστοιχα.

Το στίγμα της απώλειας
Ορισμένοι θάνατοι, φέρουν μαζί τους ένα στίγμα, ανάλογα με την αιτία που τους προκάλεσε (π.χ. Aids, φόνος, αυτοκτονία, ναρκωτικά κλπ.). Η κοινωνία αντιδρά διαφορετικά σε αυτές τις απώλειες και αρκετοί είναι εκείνοι που δεν δείχνουν καμία κατανόηση, αντιθέτως θεωρούν ότι αφού αυτός που έφυγε από τη ζωή, «επέλεξε» τον θάνατό του, δεν έχουν λόγους να θρηνήσουν ή να συλληπηθούν.  Οι θάνατοι που προκαλούνται από αιτίες σαν τις παραπάνω, συνήθως προκαλούν στους οικείους του ανθρώπου που έφυγε, συναισθήματα αμηχανίας, ντροπής και περιθωριοποίησης καθώς βιώνουν τη θλίψη μιας «στιγματισμένης» απώλειας.

Πρέπει πάντα μα πάντα να θυμόμαστε ότι κάθε θάνατος είναι διαφορετικός όπως διαφορετική είναι και κάθε κατάσταση. Η προσωπικότητα κάθε ανθρώπου επίσης παίζει ρόλο στον τρόπο του πένθους ενώ στο πένθος, δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης, δεν είσαι δηλαδή υποχρεωμένος να το ξεπεράσεις και να προχωρήσεις σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Είναι εντυπωσιακό πως έχει περάσει αυτή η νοοτροπία στη κοινωνία και πόσο καταστρεπτική είναι αυτή, για όσους έχουν ανάγκη να πενθήσουν, ώστε πραγματικά να αναρρώσουν και να φτιάξουν τη ζωή τους από την αρχή.

Η νέα ζωή που φτιάχνει κανείς μετά το θάνατο του συζύγου, της συντρόφου, της μητέρας ή του πατέρα των παιδιών μας, δεν βάζει τέλος στο πένθος. Απλά η εμπειρία της απώλειας, τα συναισθήματα που βιώνουμε, με τον καιρό μας «μαλακώνουν» , μας αλλάζουν και παράλληλα μας δίνουν την ευκαιρία να βοηθήσουμε άλλους ανθρώπους που βρίσκονται σε παρόμοια θέση, να βγούν απ’ το σκοτάδι!

Πηγή: hellogrief.org