Γιατί πρέπει να παίρνουμε “ανατομικό” παπούτσι στο παιδί;

Είναι αλήθεια ότι το πέλμα δέχεται καθημερινά το βάρος του ανθρωπίνου σώματος και την σωματική καταπόνηση που υφίσταται. Στους ενήλικες, τα λανθασμένα υποδήματα μπορούν να προκαλέσουν παραμορφώσεις τόσο στο ίδιο το πόδι όσο και στο σώμα μας. Χρόνια λανθασμένες κινήσεις που επιβαρύνουν την ποδοκνημική άρθρωση (αστράγαλος)  κατά τη βάδιση μπορούν να προκαλέσουν αλυσιδωτά  προβλήματα στο ανθρώπινο σώμα  μέχρι και τον αυχένα. Μελέτες έδειξαν ότι άτομα με αυχεναλγία ή οσφυαλγία καλό θα ήταν να εξετάζονται και από ειδικούς στα πόδια!

Με άλλα λόγια οι ξυπόλυτοι άνθρωποι έχουν τα καλύτερα πόδια! Αν ζούσαμε σ’έναν φανταστικό κόσμο όπου το έδαφος ή οι χώροι όπου  ζούμε και περπατάμε ήταν στρωμένοι με ένα χαλί το οποίο θα μας προστάτευε από τις ανωμαλίες του εδάφους, τις διακυμάνσεις μεταξύ ζεστού και κρύου και από πολλά αιχμηρά αντικείμενα διασκορπισμένα τριγύρω μας, ίσως δεν υπήρχε ανάγκη για χρήση υποδημάτων ιδιαίτερα στα παιδιά. Επειδή φυσικά και δεν ζούμε σε τέτοιον κόσμο, χρειάζεται να φοράμε παπούτσια.

Αλλά ποιο είδος παπουτσιού; Χρειάζονται όλα τα παιδιά ανατομικά παπούτσια;

Δεδομένων ότι:

• Η βάδιση εξαρτάται από την τελική μορφή των κάτω άκρων και των ποδιών
• Η φυσιολογική εξέλιξη των κάτω άκρων και των ποδιών χαρακτηρίζεται από μεταβολές από την νηπιακή ηλικία μέχρι την προεφηβική κυρίως ηλικία και
• Επηρεάζεται από τη στάση του ύπνου, του τρόπου καθίσματος και των διάφορων στάσεων του σώματος καθώς και το είδος των υποδημάτων,

το ερώτημα είναι πως μπορούμε να προλάβουμε όλα τα προηγούμενα;  Ως προς τα παιδικά παπούτσια η αγορά αυτών καλό θα είναι να ακολουθεί γενικούς κανόνες όπως :

• Τα παιδικά παπούτσια καλό θα ήταν να είναι λίγο μεγαλύτερα από το πραγματικό νούμερο παπουτσιού παρά πολύ εφαρμοστά, να μην είναι μυτερά μπροστά αλλά στρογγυλά.
• Δεν χρειάζεται να είναι πολύ σκληρά αλλά να διαθέτουν ελαστικότητα και να παρέχουν επαρκές εύρος μπροστά  για να επιτρέπει τη φυσιολογική κίνηση των δακτύλων, όταν το βάρος μετατοπίζεται μπροστά κατά τη βάδιση και το τρέξιμο.
• Σκληρή υποστήριξη στο πίσω μέρος του ποδιού για να αγκαλιάζει τον αστράγαλο για μέγιστο έλεγχο κατά την στήριξη.
• Μικρό τακούνι (1-2 εκατοστών) για να  κατανέμονται καλύτερα οι πιέσεις κατά μήκος του άκρου ποδιού.
• Το πάνω μέρος του παπουτσιού αλλά και η σόλα καλό θα ήταν να είναι δέρμα γιατί ‘αναπνέει’ και  προσαρμόζεται στο σχήμα του ποδιού. Υπάρχουν και οι κατασκευασμένες ‘ορθοπεδικές’ σόλες (πέλματα)  οι οποίες δεν είναι απαραίτητες για όλα τα παιδιά.
• Οι πάτοι να είναι εύκαμπτοι, ισχυροί και να μην γλιστρούν.
• Να γίνεται αλλαγή των παπουτσιών σε λογικό χρονικό διάστημα διότι το παιδί μεγαλώνει.  Από τη στιγμή που το παπούτσι μετά από  χρήση λαμβάνει τη μορφή του ποδιού του κάθε παιδιού δεν είναι σωστό να δίνουμε στα μικρότερα παιδιά μας αυτά των μεγαλυτέρων.
• Σχετική υποστήριξη της ποδικής καμάρας στο εσωτερικό του υποδήματος.
• Το καλό- σωστό παπούτσι δεν είναι απαραίτητα το ακριβό.

Παρόλο τα παραπάνω, το είδος του παπουτσιού που θα επιλεγεί φαίνεται να γίνεται πλέον σύμβολο μιας πρακτικής μάρκετινγκ. Για τον ενήλικα το υπόδημα από προστατευτικό εξάρτημα, εξελίχθηκε σε συμπλήρωμα της εμφάνισης, σύμβολο της εποχής και κυρίως στοιχείο επίδειξης και  ενδεικτικό της έκφρασης της ζωής και της μόδας. Δυστυχώς και για τα παιδικά υποδήματα έχουμε σημάδια αλλαγής νοοτροπίας και προσαρμογής, σύμφωνα με τις προτροπές των τηλεοπτικών διαφημίσεων και των συμμαθητών τους.

Στον αντίποδα πλέον υπάρχει και  η μέχρι υστερίας ανησυχία πολλών γονέων οι οποίοι πλέον αναζητούν ειδικά «ανατομικά-ορθοπεδικά» υποδήματα σε βαθμό υπερβολής. Η ανησυχία αυτή βασίζεται στην φυσιολογική αγωνία των γονέων για το πώς μπορούν να προλαμβάνουν παθολογικές καταστάσεις της υγείας των παιδιών τους καθώς  και στην ανασφάλεια που τους δημιουργείται από την πληθώρα τόσο διαφορετικών και διφορούμενων στοιχείων που υπάρχουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο παιδίατρος τους θα τους κατευθύνει και καθησυχάσει. Αρχικά χρειάζεται να γνωρίζουν τις βασικές αρχές ενός σωστού παιδικού παπουτσιού όπως αναφέρονται παραπάνω και στη συνέχεια χρειάζονται να γνωρίζουν εάν το παιδί τους έχει  ‘φυσιολογικό’ πόδι.

Γίνεται αρχικά αδρή κλινική εξέταση από τον παιδίατρο, ο οποίος παραπέμπει σε παιδο-ορθοπεδικό εάν υπάρχει ανατομικό πρόβλημα.  Η εξέταση περιλαμβάνει καταγραφή στοιχείων από το οικογενειακό ιστορικό, παρατήρηση σκελών και  ποδιών των γονέων,  επισκόπηση και ψηλάφηση στα άκρα των παιδιών από το ριζομήριο μέχρι και τα δάχτυλα,  έλεγχος της κινητικότητας όλων των αρθρώσεων και βέβαια μια αδρή νευρολογική εξέταση.  Στη συνέχεια γίνεται έλεγχος του μήκους των σκελών και του μεγέθους των μυϊκών μαζών των δύο ποδιών και επισκόπηση των κάτω άκρων και ποδιών σε στήριξη και βάδιση (τόσο στη φόρτιση όσο και στη βάδιση στα δάχτυλα των ποδιών, στις πτέρνες και το έξω χείλος των ποδιών).

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την ηλικία του παιδιού. Ένα βρέφος, για παράδειγμα,  όταν στέκεται και κάνει τα πρώτα βήματα  δεν έχει καμάρα, το πέλμα ακουμπάει σε όλη του την έκταση στο έδαφος. Αυτό είναι μια φυσιολογική κατάσταση και παρατηρείται μέχρι την ηλικία των τριών ετών περίπου. Αναπτύσσεται τότε καμάρα που όμως ποικίλει. Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις όπου λόγω γενικής μυϊκής χαλαρότητας που διακρίνει αρκετά παιδάκια ιδιαίτερα κοριτσάκια, να δίνεται η εντύπωση έλλειψης καμάρας όταν το παιδί στηρίζεται. Η περίπτωση αυτή είναι φυσιολογική όταν το παιδί εμφανίζει καμάρα όταν στηρίζεται και βαδίζει στα δάκτυλα ή είναι ξαπλωμένο. Αργά ή γρήγορα το πόδι θα αποκτήσει την πολυπόθητη καμάρα. Εξ’ άλλου η κατάσταση αυτή δεν προκαλεί διαταραχές στην λειτουργικότητα, παρά μόνο φθορά στο έσω χείλος των παπουτσιών τα οποία και πρέπει να αντικατασταθούν.

Υπάρχει βέβαια και η πραγματική πλατυποδία. Στα παιδιά αυτά στη στήριξη το πέλμα είναι τελείως επίπεδο και η πτέρνα προς τα έξω. Στη βάδιση στα δάκτυλα μάλιστα δεν υπάρχει αλλαγή στη μορφή του πέλματος. Επίσης και χωρίς στήριξη όταν το παιδί είναι ξαπλωμένο δεν υπάρχει καμάρα. Τα παιδιά αυτά ( μικρό ποσοστό του πληθυσμού)  καλό θα ήταν να αντιμετωπισθούν θεραπευτικά με τη χρήση ειδικών υποδημάτων τα οποία διαθέτουν ειδικό ενσωματωμένο πέλμα και ανύψωση του έσω χείλους τόσο του τακουνιού όσο και της σόλας ώστε κατά την στήριξη να επικρατούν συνθήκες διόρθωσης των ανατομικών ανωμαλιών του πέλματος και της πτέρνας.

Υπάρχουν επίσης εξειδικευμένες μέθοδοι αξιολόγησης αποκλίσεων του φυσιολογικού όπως σε περιπτώσεις κοιλοποδίας, βλαισοποδίας κά, όπως και μετρήσεις της δυσδιάστατης ανάλυσης κίνησης του ποδιού, μετρήσεις γωνιών στο άκρο πόδι, έλεγχος καταλληλότητας υποδημάτων βάσει των δραστηριοτήτων του ατόμου κά.

Συμπερασματικά ένα σωστό παπούτσι βοηθά να μην γίνουν παραμορφώσεις στο πόδι ενός φυσιολογικού  παιδιού. Αν το παιδί εξεταστεί και βρεθούν ιδιαιτερότητες μόνο το εξατομικευμένο κατασκευαστικά παπούτσι γα το ίδιο, θα εξομαλύνει την ανατομική απόκλισή του.

Ζέτα Συμεώνογλου
Παιδίατρος
Λεωφ. Κηφισίας 196, ΤΚ 14562 – Κηφισιά
Τηλ. 2130294539
Κιν. 6944-868774
E-mail: symeonoglouzeta7@gmail.com
facebook: 196 Kifisias Pediatrics

*Το παραπάνω άρθρο ΔΕΝ είναι διαφημιστικό αλλά αποκλειστικά επιστημονικό.

Η κυρία Ζέτα Συμεώνογλου, συμμετέχει στο ειδικό πρόγραμμα “Πρώτη Επίσκεψη δωρεάν” που σου παρέχει τη πρώτη συνάντηση μαζί της, εντελώς δωρεάν. Περισσότερες πληροφορίες μπορείς να δείς εδώ ενώ μπορείς να υποβάλλεις το ερώτημά σου, μέσω της ειδικής φόρμας εδώ.