Το παιδί μου, ζηλεύει τον/τη νέο/α σύντροφο»

Η ζήλεια είναι ένα έντονο συναίσθημα που έχει τις ρίζες της στο φόβο. Στο φόβο ότι αυτό που θεωρεί κάποιος ότι του ανήκει θα απομακρυνθεί, θα το χάσει. Είναι μια συναισθηματική εμπειρία. Συνήθως περιγράφεται ως μια συμπεριφορά που δημιουργεί προβλήματα. Ίσως όμως δεν είναι μόνο αυτό. Μόνο να σκεφτεί κανείς ότι για να μπορεί κάποιος να ζηλεύει πρέπει να μπορεί πρώτα να αγαπά.

Όπως κάθε συμπεριφορά του παιδιού έχει νόημα έτσι και η ζήλεια είναι μια αντίδραση του παιδιού με σκοπό να προστατέψει τον εαυτό του από την απειλή που νιώθει ότι θα χάσει κάτι.

Στις ανασυγκροτημένες οικογένειες, αυτές δηλαδή που δημιουργούνται μετά από ένα διαζύγιο ή από τον θάνατο του ενός γονέα, το παιδί μπορεί να νιώσει ζήλια για το νέο σύντροφο του γονιού. Αυτό το συναίσθημα όμως δεν απευθύνεται στο σύντροφο του γονέα αλλά στον ίδιο το γονέα και στη σχέση που έχει το παιδί μαζί του. Αφορά το φόβο του ότι μπορεί να κινδυνεύει η σχέση του με το γονιό του.

Συχνά η ζήλεια συνοδεύεται από σκέψεις και συναισθήματα άγχους, ανησυχίας και ανασφάλειας και εκφράζεται με διάφορους τρόπους, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.

Το παιδί μέσα στην οικογένεια νιώθει σταθερότητα και ασφάλεια. Όταν βιώνει ένα διαζύγιο, ακόμη και στις περιπτώσεις που συμβαίνει χωρίς εντάσεις και έντονες συγκρούσεις, αυτή η σταθερότητα χάνεται. Βιώνει την απώλεια του ενός γονέα, αυτού που δε θα μένει πια μαζί του. Όταν έρχεται η στιγμή ο γονιός να δημιουργήσει μια νέα σχέση, το παιδί μπορεί να αισθανθεί το νέο σύντροφο ως εισβολέα στη σχέση του με το γονιό. Δημιουγείται ένας φόβος ότι αυτή η νέα σχέση μπορεί να σημαίνει ταυτόχρονα την απώλεια και του άλλου γονιού και της σχέσης που είχε μαζί του. Είναι πιθανό να αισθανθεί ότι θα χάσει τον χρόνο, την προσοχή ή ακόμη και τους συναισθηματικούς δεσμούς που έχει με το γονιό του. Οτιδήποτε απορροφά το χρόνο και την προσοχή της μητέρας ή του πατέρα από το παιδί μπορεί να προκαλέσει ζήλια.

Το παιδί χρειάζεται χρόνο προκειμένου να επεξεργαστεί και να συνηθίσει τη νέα κατάσταση, δηλαδή να μη ζει και με τους δύο γονείς. Χρειάζεται χρόνο για να αποδεχθεί ότι ο γονιός του θα ζει με κάποιον άλλο, που δεν είναι η μητέρα του ή ο πατέρας του αντίστοιχα. Το να αποδεχθεί ένα παιδί το νέο σύντροφο σημαίνει ταυτόχρονα ότι πρέπει να εγκαταλείψει την ελπίδα που έχει ότι οι γονείς του θα επανασυνδεθούν κι αυτό για το παιδί είναι επώδυνο.

Συνήθως μια νέα ανασυγκροτημένη οικογένεια γεννιέται μέσα από τη ματαίωση των προσδοκιών και των ονείρων της προηγούμενης οικογένειας. Μετά από ένα διαζύγιο ή έναν πρόωρο θάνατο του ενός γονέα, το παιδί βιώνει την απώλεια και συχνά προσκολλάται σ’ αυτήν αποφεύγοντας την εγγύτητα και τη δέσμευση.

Ο γονιός πρέπει να βοηθήσει το παιδί του να εκφράσει τα συναισθήματά του και τις σκέψεις του. Αν το παιδί αρνείται να δεχθεί το νέο σύντροφο, από φόβο ότι θα πάρει τη θέση του πατέρα ή της μητέρας του αντίστοιχα, ο γονιός χρειάζεται να εξηγήσει το ρόλο του νέου συντρόφου στη ζωή του, για να μπορέσει σιγά σιγά το παιδί να νιώσει ασφάλεια μέσα στο νέο οικογενειακό σχήμα που δημιουργείται. Αυτή η περίοδος προσαρμογής είναι πιθανό να προκαλέσει συμπεριφορές στο παιδί που μπορεί να αποδοθούν στη ζήλια.

Μπορεί επίσης ο γονιός να νιώσει ανασφάλεια ότι θα διαταραχθεί η σχέση του με το παιδί, νιώθοντας ίσως ενοχές που προχωράει τη ζωή του χωρίς τον πατέρα ή τη μητέρα του παιδιού.

Όλοι χρειάζεται να επενδύσουν σε νέες σχέσεις για να δημιουργηθεί η νέα οικογένεια. Όλες οι νέες σχέσεις περνούν τρικυμίες μέχρι να έρθει η νηνεμία της νέας οικειότητας.

Ελένη Τσανανά
Ψυχολόγος- Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
Παύλου Μελά 35, 3ος όροφος
Θεσσαλονίκη, Τ.Κ. 54622
Τηλέφωνο: 2310-231122
Κινητό: 6972108797
E-mail: eleni_tsanana@yahoo.gr