Το παιδί μου “έφαγε” αποβολή. Και τώρα;

Η αποβολή ενός παιδιού από το σχολείο είναι ένα σημαντικό μήνυμα προς το γονέα. Η σημασία της αποβολής αυτής καθαυτής είναι δευτερεύουσα. Το πρωτογενές όφελος από το γεγονός της αποβολής είναι ότι μπορεί να σημαίνει αλλαγές σημαντικές στον περίγυρο του παιδιού λόγω της μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης και ενσυναίσθησης του γονέα στη σχέση του με το παιδί αλλά και των πραγματικών μεταβολών που αυτή συνεπάγεται(αλλαγή σχολείου, ίσως και φίλων κτλ). Μπορεί να σταθεί δηλαδή ως αφορμή για να αναζητηθούν τα βαθύτερα αίτια που βρίσκονται στον ψυχικό κόσμο του παιδιού και να αναδειχτεί η επιθετικότητα που το πλασιώνει στο οικογενειακό, γειτονικό ή και σχολικό περιβάλλον.

Ο γονέας αμέσως μετά την αποβολή είναι σημαντικό να συζητήσει με το παιδί καλλιεργώντας ένα κλίμα αποδοχής του το οποίο θα βοηθήσει  το παιδί να εκφραστεί σχετικά με το τι νιώθει για το συμβάν αλλά  και για τα αίτια του. Είναι σημαντικό να στηριχτεί η αυτοεκτίμηση του παιδιού παρά το δυσάρεστο συμβάν και να γίνει μία προσπάθεια αποενοχοποίησης του, η οποία θα βοηθήσει να μειωθεί το βάρος της ενοχής που μπορεί να συνοδεύει το παιδί και να διώξει από πάνω του την «ετικέτα» του κακού ή του «αποδιοπομπαίου τράγου».Αν αυτό συμβεί τότε το παιδί γλιτώνει από το να κουβαλάει ένα τέτοιο βάρος στη συνέχεια της ζωής του και από όλα τα δυσάρεστα συναισθήματα που το συνοδεύουν(άγχος, ταραχή, φόβος,πολύ ενοχή  κτλ) καθώς και από την τάση να επιζητά την τιμωρία για να δικαιολογήσει το συναίσθημα της ενοχής που μπορεί να το οδηγήσει μεταγενέστερα στην ενήλικη ζωή του σε σημαντικότερες παραβατικές συμπεριφορές. Σε αυτό βοηθάει και η στήριξη αλλά και η ενδυνάμωση των δυνατοτήτων του παιδιού καθώς και η θετικά εμφατική αναφορά σε ότι έχει καταφέρει μέχρι τώρα. Ο γονέας καλό είναι να περάσει το μήνυμα στο παιδί ότι θα είναι δίπλα του στις προσπάθειες του από εδώ και πέρα. Η δημιουργία  δηλαδή ενός κλίματος εμπιστοσύνης είναι αναγκαία και απαραίτητη συνθήκη για την εκδήλωση των δυσάρεστων συναισθημάτων που βιώνει το παιδί τα οποία οδήγησαν στην παραβατική συμπεριφορά και στην τιμωρία του λόγω του γεγονότος ότι δεν εκφράστηκαν εγκαίρως.

Αν η αποβολή του παιδιού σηματοδοτεί παράλληλα και αλλαγή του σχολικού περιβάλλοντος, πάλι θα πρέπει να γίνει μια προσπάθεια ανάδειξης των θετικών στοιχείων που μπορούν να προκύψουν από αυτήν την αλλαγή. Για παράδειγμα, οι νέοι συμμαθητές, η νέα περιοχή, οι νέοι καθηγητές καθώς και η αποφυγή των παλαιότερων-γνώριμων μπορεί να του προσφέρουν ένα πολύ καλύτερο περιβάλλον σε σχέση με αυτό που είχε συνηθίσει ως τώρα και επομένως μία καλύτερη ευκαιρία για την ανέλιξη της προσωπικότητας του. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι και η συναναστροφή πέραν του σχολικού περιβάλλοντος (π.χ στη γειτονιά) με κάποια παρέα που είναι παραβατική θα πρέπει να συζητηθεί εκτενώς και να καταλάβει το παιδί πόσο βλαπτική είναι και για το ίδιο προτού απομακρυνθεί από αυτή τη παρέα.

Ο γονέας είναι σημαντικό να έχει επίγνωση των συναισθημάτων του στις συζητήσεις με το παιδί και να έχει υπόψη του ότι η μη λεκτική επικοινωνία είναι πολύ σημαντική καθώς την αντιλαμβάνεται αμέσως το παιδί και είναι καταλυτική για τη σχέση τους. Έτσι πιθανά άγχη, φόβοι,θυμοί και ενοχές του γονέα καλό είναι να τα επεξεργάζεται πρίν από τέτοιες συζητήσεις για να δοθεί πιο ξεκάθαρο το μήνυμα στο παιδί ότι το στηρίζει και το ενθαρρύνει στις μελλοντικές προσπάθειες του. Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζει ο γονέας ότι αυτό πιθανόν να είναι και ένα μήνυμα του παιδιού προς τον γονιό, ότι τα πράγματα δεν πάνε και τόσο καλά και ότι το ίδιο βιώνει ή βίωσε πολύ έντονη στεναχώρια και επιθετικότητα την οποία δεν έχει εκφράσει και γι’αυτό το λόγο καταφεύγει σε τέτοιες συμπεριφορές. Αν αυτές οι παραβατικές συμπεριφορές συνεχιστούν παρά τις προσπάθειες που αναφέρθηκαν τότε θα βοηθούσε και η συμμετοχή κάποιου ειδικού.

Σωτήρης Παπαλάμπρος
Παιδοψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής
Νεότητος 4Α, Ηράκλειο Αττικής
Τηλέφωνο:  6936886280
Email: spapal_hr@yahoo.gr