Τί σημαίνουν οι ζωγραφιές των παιδιών και τα χρώματα που χρησιμοποιούν

Τα παιδιά αρχίζουν τη ζωγραφική, όταν είναι αρκετά μεγάλα, για να κρατήσουν έναν μαρκαδόρο στο χέρι τους ή μια ξυλομπογιά και να σχεδιάσουν στο χαρτί. Για τα μικρά παιδιά η ζωγραφική είναι μια φυσική διαδικασία, που απολαμβάνουν πολύ. Ζωγραφίζουν, για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, επειδή δεν μπορούν να το κάνουν ακόμα με λόγια. Εκφράζουν τους φόβους, τις χαρές, τα όνειρά τους, τις ελπίδες και τους εφιάλτες τους και δείχνουν πώς βλέπουν τον κόσμο και τη γύρω τους πραγματικότητα.

Η ζωγραφική είναι μια δικλείδα επικοινωνίας και τα έργα τέχνης των παιδιών αντιπροσωπεύουν από μια άποψη τις προσωπικότητές τους. Οι ζωγραφιές τους είναι μοναδικές και μπορούν να μας δώσουν ακριβείς πληροφορίες για τους νέους καλλιτέχνες.
Κάθε γονιός ψάχνει να βρει το μήνυμα, που κρύβεται πίσω από τη ζωγραφιά του παιδιού του. Μερικές φορές είναι απλά και μόνο ζωγραφιές, εντελώς αφηρημένες, αλλά μερικές φορές, η ερμηνεία μιας ζωγραφιάς αποκαλύπτει ένα βαθύτερο νόημα για όσα σκέφτεται και αισθάνεται.

Μην προσπαθείς να ερμηνεύσεις από μόνος/η σου μια ζωγραφιά. Άσε το ίδιο σου το παιδί να σου εξηγήσει τί σημαίνει. Κάνοντας ερωτήσεις του τύπου «Τί κάνουν οι άνθρωποι στη ζωγραφιά σου;», μπορεί να αποκαλύψει πράγματα για το παιδί σου, που εσύ δεν είχες ιδέα.
«Στάδια» ζωγραφικής

Υπάρχουν τρία στάδια σε μία παιδική ζωγραφιά: Το στάδιο «μουτζούρες», το προ-σχηματικό και το σχηματικό.

«Μουτζούρες» (2-4 ετών)

Σε αυτό το στάδιο, δεν υπάρχει ρεαλισμός στις εικόνες και ως επί το πλείστον έχουμε μόνο ασυνάρτητα σχέδια, γραμμές και μουτζούρες. Μπορεί να φαίνεται ότι δεν κρύβεται τίποτα εκεί, αλλά μερικές φορές τα παιδιά δημιουργούν κάτι, που ονομάζεται «τυχαίος ρεαλισμός». Αυτό σημαίνει ότι όταν η ζωγραφιά τελειώσει, μπορείς να δεις κάποια σχήματα να μοιάζουν με αυτοκίνητο ή σπίτι.
Προ-σχηματικό (4-7 έτη)

Σε αυτό το στάδιο, τα παιδιά προσπαθούν να απεικονίσουν όσα βλέπουν. Συνήθως ξεκινούν από πιο απλά πράγματα, όπως πρόσωπα, φιγούρες, αυτοκίνητα, φορτηγά, δέντρα και σπίτια. Δεν υπάρχουν γενικώς ρεαλιστικές λεπτομέρειες στα σχέδια αυτά. Στο τέλος, αρχίζουν να προσθέτουν και το κάτι παραπάνω, όπως λουλούδια, ρούχα και άλλα.
Σχηματικό (7+ έτη)

Σε αυτό το στάδιο υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για το σωστό σχήμα. Για παράδειγμα, μια ζωγραφιά με θάλασσα μπορεί να περιλαμβάνει γλάρους, αστερίες, ένα σπίτι δίπλα στην παραλία, άτομα, που φορούν μαγιό κ.λπ. Μπορούν να προστεθούν λέξεις και σύμβολα για περαιτέρω επεξήγηση. Τα σχέδια κάποιων παιδιών ενδεχομένως να περιέχουν ακόμα περισσότερες λεπτομέρειες, όπως φακίδες στα πρόσωπα των ανθρώπων. Υπάρχει περισσότερο βάθος και ρεαλισμός και τα παιδιά αρχίζουν να βλέπουν περισσότερο ρεαλιστικά τον κόσμο.
Χρωματικές προτιμήσεις ανάλογα με το φύλο

Υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ του πώς και με ποια χρώματα ζωγραφίζουν αγόρια και κορίτσια. Τα κορίτσια συνήθως φτιάχνουν πιο στρογγυλεμένα σχήματα, συμπεριλαμβανομένων λουλουδιών, καρδιών, ενώ οι γωνίες, τα τετραγωνοποιημένα σχήματα και οι ευθείες γραμμές είναι χαρακτηριστικά των αγοριών, μαζί με τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία, τα φορτηγά κλπ. Σε γενικές γραμμές υπάρχει μια τάση στα παιδιά να προτιμούν να ζωγραφίζουν παιδάκια, που έχουν το ίδιο φύλο με αυτά.

Επιπλέον, οι ειδικοί ανέφεραν ότι τα κορίτσια τείνουν να χρησιμοποιούν περισσότερα χρώματα ανά ζωγραφιά απ’ ό, τι τα αγόρια, προτιμώντας θερμότερα χρώματα (δηλαδή ροζ, κόκκινο, πορτοκαλί) και ότι τα αγόρια επιδεικνύουν προτίμηση στα πιο ψυχρά χρώματα (μπλε).

Η επιλογή των χρωμάτων μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα σημαντική και απεικονίζει τη διάθεση ή το χαρακτήρα ενός παιδιού:

• Το μαύρο και το μωβ δείχνουν κυριαρχία, ότι το παιδί δηλαδή είναι απαιτητικό.
• Το μπλε είναι δημοφιλές στα παιδιά, που είναι από τη φύση τους στοργικά και κοινωνικά.
• Το κόκκινο είναι το χρώμα του ενθουσιασμού και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ειδικά από παιδιά, που δεν θέλουν να τους ξεφεύγει τίποτα. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή χρώματα ανάμεσα στα παιδιά.
• Το ροζ δείχνει την ανάγκη για αγάπη και εκτίμηση και προτιμάται περισσότερο από τα κορίτσια.
• Το πράσινο είναι το χρώμα εκείνων, που θέλουν να είναι διαφορετικοί και που είναι καλλιτεχνικοί και έξυπνοι.
• Το κίτρινο δείχνει αυξημένη νοημοσύνη και χαρούμενο παιδάκι.

Η θέση της ζωγραφιάς πάνω στο χαρτί

Όσον αφορά στη θέση πάνω στο χαρτί, η αριστερή πλευρά της σελίδας δείχνει παιδάκι, που είναι δεμένο με τη μαμά του και τις αναμνήσεις, που συνδέονται με εκείνη. Η δεξιά πλευρά δείχνει παιδί με μεγάλα όνειρα για το μέλλον και ανάγκη επικοινωνίας. Είναι πιο πολύ δεμένο με το μπαμπά του.

Ένα παιδί, που ζωγραφίζει στη μέση της σελίδας, θεωρείται ισορροπημένο και ασφαλές, ενώ αντίθετα, όταν μικρές μορφές σχεδιάζονται στην άκρη ή τις γωνίες του χαρτιού, αυτό δείχνει αισθήματα ανεπάρκειας ή ανασφάλεια.

Τί συναισθήματα μπορεί να αποκαλύψει μια ζωγραφιά;

Πολλά συναισθήματα μπορούν να αποκαλυφθούν μέσα από μια ζωγραφιά, αλλά μην το παίρνεις και πολύ τοις μετρητοίς μέχρι το παιδί να μπορέσει να σου εκφράσει με λόγια, όσα αισθάνεται. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα σημεία, που οι ειδικοί έχουν διαπιστώσει ότι μπορούν να μας δείξουν τί αισθάνεται πραγματικά ένα παιδί.

• Λεπτομερή και προσεκτικά σχέδια δείχνουν ένα παιδί, που προσπαθεί σκληρά.
• Έντονες γραμμές και σχέδια, το ένα κολλημένο δίπλα στο άλλο, μπορεί να είναι ένδειξη άγχους, έντονων συναισθημάτων ή θυμού, ενώ τα πιο ήπια σχέδια υποδηλώνουν πιο ήπια συναισθήματα.
• Ακόμα και μια απλή γραμμή μπορεί να είναι σημαντική – μια φιγούρα, που φτιάχνεται με λεπτές, διακεκομμένες, «αυστηρές» γραμμές αποκαλύπτει ένα διστακτικό, ανασφαλές παιδί. Αντίθετα, οι «τολμηρές», συνεχείς γραμμές εκφράζουν αυτοπεποίθηση και ένα αίσθημα ασφάλειας.

Κατά το σχεδιασμό φιγούρων, σημαντικό είναι και το μέγεθος, που σχεδιάζονται, με τις μεγαλύτερες φιγούρες να κυριαρχούν.

Η απουσία χεριών στα ανθρωπάκια της ζωγραφιάς είναι ένδειξη δειλίας, σημάδι μη επιθετικών παιδιών, ενώ η υπερβολή του μεγέθους των χεριών θεωρείται συμβολική των επιθετικών τάσεων, ειδικά εάν το σχήμα είναι αυτοπροσωπογραφία. Ομοίως, τα μικροσκοπικά πόδια θεωρούνται σημάδι ανασφάλειας, ένα κυριολεκτικά ασταθές θεμέλιο.

• Παρορμητικό παιδί: Μεγάλες φιγούρες, χωρίς λαιμό και ασυμμετρία άκρων.
• Αγχωμένο παιδί: Σύννεφα, βροχή, πουλιά που πετούν, χωρίς μάτια οι φιγούρες.
• Ντροπαλό παιδί: Κοντές, μικροσκοπικές φιγούρες, χωρίς μύτη ή στόμα και κοντά χέρια.
• Θυμωμένο παιδί: Μεγάλα χέρια και δόντια, μακριά χέρια, μικρά μάτια.
• Ανασφαλές παιδί: Τεράστιες φιγούρες, μικροσκοπικά κεφάλια, χωρίς χέρια.

Πώς να ενθαρρύνεις το παιδί σου να ζωγραφίζει

Η εκμάθηση της ερμηνείας και της αποκωδικοποίησης των παιδικών ζωγραφιών μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για σένα ως γονέας. Ωστόσο, προσπάθησε να ενθαρρύνεις όσο μπορείς αυτή τη δημιουργική δραστηριότητα.

Η ζωγραφική, όπως και άλλες μορφές τέχνης, βοηθούν τα παιδιά να αναπτύσσουν την ανεξαρτησία τους και τους δίνει την ευκαιρία να εξωτερικεύσουν τις ιδέες τους πάνω σε ένα κομμάτι χαρτί. Το πιο σημαντικό; Η δημιουργική έκφραση επιτρέπει στα παιδιά να αξιοποιούν τη μαγεία των δικών τους φαντασιώσεων.

Ακολουθούν μερικοί τρόποι, για να ενθαρρύνεις το παιδί σου να ζωγραφίζει περισσότερο:

• Άφηνε πάντα λίγο χρόνο για ζωγραφική: Έχε διαθέσιμους μαρκαδόρους, κηρομπογιές, τέμπερες, πινέλα και χαρτιά. Βοήθησε το παιδί σου να διαλέξει χρώματα και κράτα του το χαρτί, ενώ ζωγραφίζει για σταθερότητα.
• Δεν χρειάζονται οδηγίες. Άσε το παιδί σου να πειραματιστεί, να εξερευνήσει και να εκφράσει τη δημιουργικότητά του με το δικό του τρόπο. Πρέπει να καταλάβει ότι του έχεις εμπιστοσύνη και ότι είναι ικανό και έξυπνο.
• Παρατήρησε τη διαδικασία και όχι μόνο το αποτέλεσμα. Να συμμετάσχεις και εσύ, αντί να το συγχαίρεις απλώς για την επιτυχία του. Βοήθησέ το να σχεδιάσει μερικά πιο περίπλοκα σχήματα ή πρότεινέ του ποιο χρώμα να χρησιμοποιήσει, για να γεμίσει ένα αυτοκινητάκι ή ένα λουλούδι.
• Χρησιμοποίησε τη ζωγραφική ως μέσο έκφρασης των έντονων συναισθημάτων του παιδιού σου. Αν το παιδί σου αισθάνεται θυμωμένο, βοήθησέ το να εκφράσει τα συναισθήματά του μέσω μιας πολύ «θυμωμένης» ζωγραφιάς.
• Βάζε τις ζωγραφιές του σε εμφανή σημεία εντός του σπιτιού. Έτσι το παιδί σου θα ξέρει ότι τα έργα του είναι πολύτιμα και σημαντικά.

Πηγή: novakdjokovicfoundation.org