Τί να πω στο παιδί μου για τον θάνατο

Δεν είναι καθόλου εύκολο να εξηγήσεις το θάνατο σε ένα παιδί, ιδιαίτερα το θάνατο ενός μέλους της οικογενείας. Μπορεί να αισθάνεσαι αβέβαιος, για το πώς να ξεκινήσεις τη συζήτηση ή τι ακριβώς να πεις. Ή μπορεί να θέλεις να προστατέψεις το παιδί σου από τον πόνου που βιώνεις. Αλλά είναι σημαντικό για τη συναισθηματική υγεία του παιδιού σου, να μιλήσεις ανοιχτά και ειλικρινά για την κατάσταση.

Εξήγησε τί συνέβη

-Εξήγησε με το μαλακό στα μικρότερα παιδιά, τί είναι ο θάνατος.

Προσπάθησε να είσαι, όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένος. Για παράδειγμα, μπορείς να πεις: “Όταν ένα άτομο πεθαίνει, το σώμα του / της σταματά να λειτουργεί. Η καρδιά σταματά να χτυπάει και το σώμα σταματάει να κινείται, να τρώει και να αναπνέει”. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να έχουν καλύτερη κατανόηση του θανάτου, αλλά εξακολουθούν να δυσκολεύονται να καταλάβουν, ότι μπορεί να συμβεί σε κάποιον που γνωρίζουν. Εξήγησέ τους, ότι ο θάνατος είναι φυσικό κομμάτι του κύκλου ζωής.

Το παιδί σου μπορεί να είναι περίεργο για τη φύση του θανάτου, για το τί συμβαίνει μετά το θάνατο ή για τις συγκεκριμένες λεπτομέρειες του θανάτου ενός αγαπημένου.
Απάντησε στις ερωτήσεις του απλά και άμεσα. Μοιράσου τα βασικά δεδομένα, όταν χρειάζεται, και μην φοβάσαι να παραδεχτείς ότι δεν έχεις όλες τις απαντήσεις!

Τα παιδιά μπορεί να μην κατανοούν πλήρως ότι ο θάνατος είναι μη αναστρέψιμος. Μπορεί να κάνουν ερωτήσεις όπως: “Πότε θα επιστρέψει ο μπαμπάς;” Προσπάθησε να χρησιμοποιείς λέξεις όπως “πέθανε” και “νεκρός”. Αν και οι φράσεις «κοιμήθηκε» και «απεβίωσε» μπορεί να φαίνονται πιο ήπιες, μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση.

Σε περίπτωση αυτοκτονίας, το να λες στο παιδί σου την αλήθεια σχετικά με τον τρόπο θανάτου, μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του, όταν οι άλλοι αρχίζουν να ρωτούν τί συνέβη. Είναι σημαντικό να τονίσεις ότι, το άτομο που πέθανε, ήταν άρρωστο. Θα μπορούσες να πεις ότι ο εγκέφαλος του μπαμπά ή της μαμάς, δεν ήταν υγιής και ότι τον/την έκανε να αισθάνεται τόσο μπερδεμένο/η, που τον έκανε να θέλει να πεθάνει. Προσπάθησε να επικεντρωθείς στις θετικές αναμνήσεις του/της αγαπημένου/ης σου, αντί για το πώς πέθανε.

Προσπάθησε να ανταποκριθείς στις ανησυχίες και τη σύγχυση του παιδιού

• Το παιδί σου μπορεί να καταλήξει σε ανακριβή συμπεράσματα σχετικά με το θάνατο ενός γονέα. Για παράδειγμα, μπορεί να κατηγορήσει τον εαυτό του για το θάνατο («Αν δεν είχα φωνάξει στον μπαμπά την προηγούμενη μέρα, δεν θα είχε πεθάνει τώρα») ή μπορεί να πιστεύει ότι μπορεί να φέρει το πρόσωπο αυτό πίσω, αν συμπεριφερθεί καλά. Διαβεβαίωσε το παιδί σου, ότι δεν έκανε τίποτα που να προκαλέσει τον θάνατό του και εξήγησέ του με ωραίο τρόπο ότι τίποτα απ’ όσα κάνει, δεν θα μπορεί να αντιστρέψει την κατάσταση.
• Το παιδί σου μπορεί να υποθέσει ότι, αν δεν δει το σώμα του γονέα του, αυτός ή αυτή δεν έχει πραγματικά πεθάνει. Έχε υπομονή και να είσαι έτοιμος να πεις τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά. Προσπάθησε να το παρηγορήσεις: “Αν και πέθανε, η μνήμη του / της θα ζει για πάντα να ζήσει στις καρδιές μας”.

Πρόσφερέ του ασφάλεια

Το παιδί σου μπορεί να ανησυχεί για εσένα, πιστεύοντας ότι, αν ένας γονέας μπορεί να πεθάνει, το ίδιο μπορεί να συμβεί και στον άλλον.
Μπορείς να το καθησυχάσεις, λέγοντας: “Κανένας δεν μπορεί να υποσχεθεί ότι δεν θα πεθάνει, γι’ αυτό το λόγο φροντίζουμε τον εαυτό, μας με το να είμαστε υγιείς και δυνατοί, οπότε δεν υπάρχει λόγος να μας χωρίσει τίποτα”.

“Ποιός θα με φροντίσει;”.
Μπορεί να είναι μια μεγάλη ερώτηση για το μυαλό του παιδιού σου, μετά το θάνατο ενός γονέα. Πρόσφερε παραδείγματα που δείχνουν πώς, εσύ και άλλοι συγγενείς, θα είστε εκεί γι ‘αυτό. Μπορείς να του ζητήσεις να σε βοηθήσει να φτιάξετε μια λίστα με ανθρώπους (παππούδες, θείες, οικογενειακούς φίλους κλπ.), οι οποίοι θα μπορούσαν να το φροντίσουν “σε κάθε περίπτωση”.

Αυτή είναι μια δύσκολη στιγμή για εσένα, καθώς και για το παιδί, και θα στραφείς στην οικογένεια, στους φίλους και στη γειτονιά για υποστήριξη.
Δώσε στο παιδί σου να καταλάβει ότι, παρόλο που κανείς δεν θα πάρει ποτέ τη θέση του γονέα που πέθανε, πολλοί άνθρωποι νοιάζονται για την οικογένειά του και είναι εδώ για να σας βοηθήσουν. Η ζωή σου μπορεί, ακόμα, να είναι ευτυχισμένη.

Πηγή: sesamestreetformilitaryfamilies.org