Πώς να πώ στο παιδί μου, ότι ο πατέρας του έφυγε και δεν θα ξαναρθεί, απλά επειδή δεν θέλει;

Πρόσφατα, έλαβα την ανώνυμη επιστολή μιας μητέρας, που ήθελε να μοιραστεί το πρόβλημά της μαζί μου και να της δώσω μερικές συμβουλές. Δεν διάβασα κάτι, που διάβαζα για πρώτη φορά. Πλέον, το πρόβλημά της είναι καθημερινότητα για πάρα πολλές οικογένειες σε όλο τον κόσμο. Συγκεκριμένα έλεγε:

«Όταν η κόρη μου ήταν 6 μηνών, ο πατέρας της έφυγε και δεν εμφανίστηκε ποτέ ξανά. Υπήρξαν κάποιες επισκέψεις, αλλά όχι στο σπίτι. Στο δικαστήριο, όπου δεν μπορούσε να μην έρθει. Φοβόταν, μη βγει κατά του. Από τότε ούτε τον ακούσαμε, μήτε τον απαντήσαμε. Η κόρη μου είναι τώρα 8 ετών.

Δεν μιλάμε πολύ γι’ αυτόν. Νιώθω, ότι δεν αξίζει και τόσο τον κόπο. Είναι μεγάλο παιδί πια – πάει καλά στο σχολείο, έχει πολλούς φίλους και είναι ευγενική. Είμαστε κοντά με τους γονείς και τα αδέλφια μου, που ζουν κοντά. Χαίρομαι, που τη μεγαλώνω μόνη μου και δεν χρειάζεται να μοιραστώ την επιμέλειά της με κανέναν. Μερικές φορές οι άνθρωποι μου λένε πράγματα, όπως «αισθάνομαι τόσο άσχημα γι’ αυτήν, που δεν ξέρει τον πατέρα της». Δεν αναφέρει ποτέ το μπαμπά της και αισθάνομαι σαν να μη την νοιάζει. Δεν έχει καμία διαφορά γι’ αυτήν είναι δεν είναι στη ζωή της. Τί πρέπει να πω σε όλους αυτούς τους άξεστους, που έχουν πάντα κάτι να πουν για το θέμα του πατέρα της;».

Ως μητέρα και ψυχολόγος, δεν ανησυχώ για τους άξεστους γείτονές της, αλλά για την κόρη σου.

Όταν ένας γονέας απουσιάζει από τη ζωή ενός παιδιού – δεν έχει σημασία αν το κάνει από την επιλογή, λόγω θανάτου ή φυλακής – είναι μια απώλεια για το ίδιο το παιδί, αλλά και για όσους το αγαπούν.

Εμείς οι άνθρωποι γεννιόμαστε έχοντας την ανάγκη να γνωρίσουμε τόσο τη μητέρα μας όσο και τον πατέρα μας. Από κοινωνικής άποψης, βλέπουμε, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μεγαλώνουν με μία μάνα και έναν πατέρα και σχεδόν όλοι έχουν την τύχη να γνωρίσουν και τους δύο τους γονείς. Έτσι είναι η ζωή. Η κόρη σου, γνωρίζει πολύ καλά, ότι η οικογένειά της δεν μοιάζει με τις άλλες οικογένειες. Βλέπει και καταλαβαίνει, ότι τα άλλα παιδάκια έχουν κι έναν μπαμπά, ενώ εκείνη όχι.

Είμαστε βιολογικά μισοί μαμά, μισοί μπαμπάς. Οι άνθρωποι έχουν μια εγγενή ανάγκη για οικογένεια. Θέλουμε τους συγγενείς μας κοντά μας, ώστε να γνωρίζουμε καλύτερα μέσω αυτών και τους εαυτούς μας.

Όταν κάποιος μεγαλώνει μακριά από τους γονείς, την οικογένεια και την πατρίδα του, πάντα κάτι του λείπει, υπάρχει μια αίσθηση απώλειας, που τον ξεπερνά. Αυτό εξηγεί, γιατί τα υιοθετημένα παιδιά νιώθουν έντονη την ανάγκη να βρουν τους βιολογικούς τους γονείς, ανεξάρτητα από το πόσο καλοί είναι οι θετοί. Αυτό εξηγεί επίσης, γιατί οι άνθρωποι θέλουν έστω μία φορά να επισκεπτούν τα πάτρια εδάφη τους, ακόμα και αν δεν έχουν πάει ποτέ εκεί ή ακόμα και αν οι πρόγονοί τους έχουν να πατήσουν εκεί αιώνες.

Δεν γνωρίζουν όλα τα παιδιά και τους δυο τους γονείς, αυτό όμως δεν σημαίνει, ότι η κόρη σου δεν θα έχει μια φανταστική ζωή, ή ότι δεν είναι ένα υπέροχο παιδί, που θα μεγαλώσει και θα γίνει ένας ευτυχισμένος και παραγωγικός ενήλικας.

Όσο καλά κι αν περνάει, όμως, το παιδί σου, αυτό δεν σημαίνει, ότι δεν θα βιώσει την απώλεια και τη θλίψη. Η κόρη σου έχει βιώσει μια μεγάλη απώλεια. Δεν γνωρίζει τον πατέρα της. Είναι διαφορετική από τα άλλα παιδιά και έχει επίσης μια μητέρα, που αγνοεί αυτή την απώλεια. Όταν η θλίψη αγνοείται ή υποτιμάται, δημιουργεί ντροπή. Δεν με νοιάζει, τί αφήνει η κόρη σου να φανεί προς τα έξω, αλλά να ξέρεις, ότι είναι βαθιά επηρεασμένη από αυτή την κατάσταση.

Προτού αποφασίσεις να βοηθήσεις το παιδί σου, πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσεις τη δική σου απώλεια και θλίψη. Όταν ο πρώην σύζυγος σου σε εγκατέλειψε, δεν έχασες τόσο έναν σύζυγο, όσο έναν συμπαραστάτη. Νιώθεις μόνη και αβοήθητη, επειδή δεν έχεις κάποιον, που να σε βοηθάει να μεγαλώσεις την κόρη σου, ακόμα και από μακριά, ως χωρισμένοι γονείς. Δεν έχεις κανέναν να απολαύσει τις χαρές ή να μοιραστεί μαζί σου τις καθημερινές προκλήσεις της ανατροφής ενός παιδιού. Δεν έχεις έναν σύντροφο, για να αναλάβει έστω για λίγο το παιδί και να κάνεις και εσύ ένα μικρό διάλειμμα για μπάνιο και λούσιμο. Πάνω απ’ όλα, υποφέρεις, γιατί βαθιά μέσα σου ξέρεις, ότι η κόρη σου έχει πληγωθεί. Αυτό, για οποιαδήποτε μητέρα, είναι καταστροφικό.

Η κατάσταση εντούτοις μπορεί να αλλάξει. Αλλά, πρέπει να κάνεις τις σωστές ενέργειες.

Πρώτον, πρέπει να παραδεχτείς, ότι αυτό, που βιώνει το παιδί σου είναι μια τεράστια και σοβαρή απώλεια. Δεν είναι δικό σου λάθος. Έτσι είναι η ζωή. Είναι, όμως, ευθύνη σου ως μητέρα να το αντιμετωπίσεις. Δεύτερον, παραδέξου, πόσο έχει επηρεάσει εσένα προσωπικά. Πρέπει να το ζήσεις, να πονέσεις, αν θες να το ξεπεράσεις. Τώρα, το μόνο, που κάνεις είναι να αποφεύγεις αυτόν τον πόνο και το ίδιο πιστεύεις, ότι κάνει και η κόρη σου. Κλάψε, φώναξε, ούρλιαξε, σπάσε τα πάντα γύρω σου, αρκεί να το ξεπεράσεις, για να βοηθήσεις και το παιδί σου να το ξεπεράσει.

Αναγνώρισέ του το μόνο ελαφρυντικό, που έχει. Είναι άνθρωπος και κάνει λάθη. Όταν ένας γονιός εγκαταλείπει το παιδί του, δεν σημαίνει, ότι δεν πληγώνεται ή ότι δεν στεναχωριέται. Υπάρχει κάποιος λόγος, που δεν μπορεί να αναλάβει τις ευθύνες του. Δεν πιστεύει, ότι αξίζει να τον χρειάζεται ή να τον αγαπά κανείς ή ότι είναι ικανός να προσδώσει αξία στη ζωή κάποιου άλλου. Ο πρώην σου δεν θα έχει την ευκαιρία να δει το παιδί του να μεγαλώνει και να νιώθει την αγάπη του. Υποφέρει, που το πληγώνει. Κάθε μέρα όλο και περισσότερο.

Αν αναγνωρίσεις τις αδυναμίες του, βρίσκεσαι στο πρώτο στάδιο της συγχώρεσης. Θα πάρει χρόνο, δεν είναι απλό. Αλλά πρέπει να φτάσεις μέχρι το τέλος για χάρη σου και για χάρη του παιδιού σου.

Όσο το δουλεύεις μέσα σου, πρέπει παράλληλα να αντιμετωπίζεις την κόρη σου.

Συζήτησε μαζί της. Πες της: “Σκέφτομαι πολύ το μπαμπά σου. Το ίδιο φαντάζομαι κι εσύ. Πώς νιώθεις, που δεν τον έχεις γνωρίσει;”.

Ρώτησέ την, πώς αισθάνεται, όταν επισκέπτεται άλλα παιδάκια, που ζουν και με τους δυο τους γονείς ή μοιράζουν το χρόνο τους ανάμεσα στα δύο σπίτια των χωρισμένων γονιών τους. Μίλα της για τον πατέρα της, πώς γνωριστήκατε, τί σου άρεσε πάνω του και γιατί τον αγάπησες. Πες της ιστορίες για το πώς περνούσατε, τί κάνατε, που πηγαίνατε. Πες της για την οικογένειά του και τα αστεία, που κάνατε. Ρώτα τη, τί θα ήθελε να μάθει γι’ αυτόν. Να της απαντάς με ειλικρίνεια, ακόμα και όταν η συζήτηση φτάσει στο χωρισμό σας, στο γιατί δεν παίρνει τηλέφωνο και γιατί δεν έρχεται ποτέ να τη δει. Εάν δεν ξέρεις κάποια απάντηση, απλά πες της το: “Μακάρι να είχα κάτι να σου πω, αλλά δεν ξέρω”.

Αυτά την πρώτη βδομάδα.

Την επόμενη διάλεξε άλλο θέμα συζήτησης.

Και τη μεθεπόμενη.

Μπορεί να μην τον ξαναδεί ποτέ στη ζωή της. Μην ξεχνάς να της μιλάς γι’ αυτόν. Άφηνέ τη να σε ρωτά, ό, τι θέλει και να σου λέει, πώς αισθάνεται. Μην ωραιοποιείς τα πράγματα ή τα συναισθήματά σου. Ειδικά τώρα, που μεγαλώνει, να της πεις, τί πήγε στραβά και πόσο απογοητευμένη ήσουν – και ίσως εξακολουθείς να είσαι. Αν αναγνωρίσεις τα συναισθήματά σου και τα μοιραστείς με ειλικρίνεια μαζί της, είναι σαν να της δίνεις την άδεια να αναγνωρίσει και να επεξεργαστεί τα δικά της, πολύπλοκα και ανθρώπινα συναισθήματα.

Μόνο τότε μπορείτε και οι δύο να προχωρήσετε σε μια γεμάτη, θαυμάσια, αλλά και όλο δυσκολίες ζωή.