Πώς αντιμετωπίζει ο γονιός την αγωνία ότι στερεί από το παιδί του

Εκείνο που ίσως ξεχνούν οι ενήλικοι και αγχώνονται στον βωμό του καταναλωτισμού είναι ότι για τα παιδιά, τα Χριστούγεννα ουσιαστικά είναι η αναβίωση ενός παραμυθιού, ότι αρχίζουν και μπαίνουν σε κάτι μαγικό το οποίο οι ενήλικοι μπορεί πια να έχουν ξεχάσει ή να μην είναι πλέον σε θέση να αντιληφθούν. Ο στολισμός του δέντρου, τα κάλαντα, ο στολισμός των δρόμων, τα παραμύθια που έχουν ακούσει ή διαβάσει και μιλούν για χιονισμένα τοπία, ελάφια, έλκηθρα, ο ερχομός του πολυαγαπημένου Άη-Βασίλη με το σάκο με τα δώρα και η κάθοδός του από την καμινάδα του σπιτιού, είναι μόνο λίγα από τα στοιχεία της παραμυθένιας αυτής ατμόσφαιρας. Για τα παιδιά έχει μεγαλύτερη σημασία η διατήρηση αυτής της ατμόσφαιρας και η απολαβή χαράς μέσα από αυτή και όχι η απόκτηση ενός συγκεκριμένου τύπου δώρου. Εκείνα θέλουν κυρίως να μπουν και να απολαύσουν χαρούμενα το ωραίο αυτό παραμύθι.

Οι γονείς χρειάζεται λοιπόν να έρθουν κοντά σ’ αυτή την ανάγκη του παιδιού. Στα μεγαλύτερα ηλικίας παιδιά που αυτό το παραμύθι έχει εξιδανικευτεί αρκετά πλέον στο μυαλό τους, οι γονείς αισθάνονται αμήχανα και ζορίζονται, θεωρούν ότι κάτι τους στερούν και ότι δεν είναι ικανοί. Τα παιδιά δεν θέλουν να βλέπουν τους γονείς τους να είναι αδύναμοι και ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, μάλιστα υπάρχουν πολλά παιδιά σήμερα που είναι γνώστες της κατάστασης και από μόνα τους για να μην επιβαρύνουν τον γονιό τον απαλλάσσουν από την οποιαδήποτε υλική επιθυμία τους!!! Το παιδί δεν στερείται όταν έχει τον γονιό του πλάι του, όταν νιώθει δύναμη και ασφάλεια κοντά του. Η στενοχώρια και η αγωνία κυριαρχούν για κάθε μητέρα ή πατέρα που δεν μπορεί να προσφέρει στην οικογένειά του αυτά που επιθυμεί και νιώθει ότι στερείται, εξαιτίας της έλλειψης χρημάτων. Όπως προαναφέρθηκε, η ουσία των εορτών για τα παιδιά εστιάζεται σε άλλους σημαντικούς παράγοντες οι οποίοι δεν απαιτούν σημαντικά έξοδα για να καλυφθούν. Τα Χριστούγεννα μπορούν να είναι δημιουργικά για τα παιδιά χωρίς φοβερά έξοδα. Η θλίψη εδώ έχει να κάνει περισσότερο με την απογοήτευση, -και δικαιολογημένη- των γονιών για την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης και το αδιέξοδο που οι ίδιοι βιώνουν. Ας μην σβήνει η ελπίδα, τα πάντα μπορούν να επιλυθούν και όλα καταφέρνονται κοιτώντας πάντα μπροστά με τις πραγματικές συνθήκες που βιώνει η κάθε μία οικογένεια

Τί χρειάζεται ένα παιδί για να περάσει ευτυχισμένες γιορτές;
Είτε τα παιδιά είτε οι ενήλικες, αυτό που επιθυμούν περισσότερο και αποζητούν τις ημέρες των εορτών είναι να περνούν ευχάριστα μαζί με ανθρώπους αγαπημένους τους, να χαίρονται να είναι μαζί τους, να μοιράζονται μαζί τους, όχι ύλη, αλλά ουσιαστική σχέση και επικοινωνία. Μία όμορφη βόλτα, η συμμετοχή των μεγάλων στο παιχνίδι με το παιδί τους, είναι το μεγαλύτερο δώρο και για τις δύο πλευρές. Ο ενθουσιασμός των παιδιών όταν μοιράζονται τα παιχνίδια τους με τους μεγάλους, είναι έντονος και τον ζητούν. Αν παρατηρήσουμε ένα παιδί όταν παίρνει στα χέρια του ένα δώρο και το ξετυλίγει είναι τόσο ενθουσιασμένο που με το βλέμμα του αναζητά τον ενήλικα να είναι εκεί δίπλα μαζί του, αναζητά μία παρέα που θα ασχοληθούν όλοι μαζί με το καινούργιο του απόκτημα.

Αυτό το δώρο μπορούν οι γονείς να δώσουν στο παιδί τους. Την χαρά του ενθουσιασμού, τον εποικοδομητικό χρόνο μαζί τους, τη χαρά σε αυτό το «μοίρασμα» που είναι πολύ μεγάλη, διότι τότε η ευτυχία των παιδιών γίνεται πραγματικά τεράστια. Το παιχνίδι αποτελεί για τα παιδιά μια μοναδική ευκαιρία για εξέλιξη και μάθηση καθώς μετατρέπει τα ερεθίσματα που εισπράττονται σε μια δική τους κατανοητή γλώσσα. Το παιχνίδι λοιπόν χρειάζεται να δραστηριοποιεί το παιδί και να το εμπλέκει σε αυτή τη διαδικασία, και όχι να είναι απλά εντυπωσιακό.

Συχνά θα δούμε παιδιά να μην εντυπωσιάζονται εύκολα από ένα «μεγάλο δώρο» με εντυπωσιακό περιτύλιγμα, αλλά με κάτι μικρότερο, ή ενός απλού αντικειμένου, όπου εκείνος που θα του το δώσει θα του πει μία ιστορία για το αντικείμενο αυτό, θα χρησιμοποιήσει την φαντασία του ώστε να εντυπωσιάσει και να ιντριγκάρει το παιδί. Αυτή η κατάσταση θα μαγέψει το παιδί το οποίο θα το ωθήσει να ασχοληθεί μαζί του, να παίξει και να εξερευνήσει όλα όσα άκουσε πριν από τον ενήλικα. Μπορεί να ασχοληθεί με τις ώρες με τα πιο απλά δώρα και αντικείμενα, όπως μια ξύλινη σφεντόνα, ένα μουσικό όργανο, ένα παράξενο και διαφορετικό αντικείμενο, ή οτιδήποτε άλλο ένας ενήλικας δεν θα του έδινε την πρέπουσα σημασία, το οποίο όμως το μαγεύει περισσότερο και πολλές φορές εις βάρος ενός πιο ακριβού ή εμπορικού παιχνιδιού.

Τα παιδιά αναγνωρίζουν την αξία ενός απλού δώρου που εξάπτει την φαντασία και τη δημιουργικότητά τους. Τα παιδιά προσαρμόζονται πολύ εύκολα και γρήγορα στις νέες συνθήκες, αυτό που λείπει ίσως από τους ενήλικες πλέον είναι η χαλαρότητα, η δημιουργικότητα και η φαντασία, στοιχεία που δεν κοστίζουν!!

Υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστεί ο παιδικός καταναλωτισμός;
Καταρχήν χρειάζεται σταθερότητα και σταδιακά βήματα στο πως θα προσεγγιστεί ένα παιδί, μπορούν οι γονείς να μιλούν με το παιδί τους και από κοινού να βλέπουν τις ανάγκες του ή τις ελλείψεις του στην παρούσα φάση. Εάν χρειάζεται πράγματα για να ικανοποιηθεί ο καταναλωτισμός του παιδιού, είναι μία μεγάλη αφορμή για τον γονιό να κάνει μια κουβέντα μαζί του, για ποιο λόγο το έχει ανάγκη στην παρούσα φάση; Από εκείνα που ήδη έχει πως θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί;  Τα παιδιά χρειάζεται να ξέρουν την αλήθεια και όταν κανείς την αποφεύγει, τα παιδιά παραπλανώνται ενώ η ουσιαστική αξία και το μήνυμα του χρήματος και του καταναλωτισμού δεν μεταφέρεται στο παιδί (Καππάτου Α.). Μπορεί το παιδί να μπει στην διαδικασία της οργάνωσης, να γράψει τι χρειάζεται και όταν έρθει η ώρα για να γίνει η αγορά να επιλέξει εκείνο που την συγκεκριμένη στιγμή, του είναι περισσότερο χρήσιμο.

Εάν κάποιο παιδί δεν έχει συνηθίσει το μέτρο μέσα στην οικογένεια του, μπορεί να θυμώσει ή να ενοχληθεί όταν ο ενήλικας του θέσει για πρώτη φορά μέτρο και όριο. Αυτό θα γίνεται μόνο στην αρχή, μετά θα συνηθίσει. Το όριο βοηθά το παιδί στην σύνεση και στον προγραμματισμό του. Η αγορά των παιχνιδιών χρειάζεται να γίνεται με μεγάλη προσοχή από τους γονείς, να είναι αντικείμενα που βοηθούν στην ανάπτυξη της φαντασίας, στην δημιουργικότητα, στην εξερεύνηση,  παιδαγωγικά παιχνίδια και όσο γίνεται περισσότερα ομαδικά παιχνίδια. Τέλος, είναι χρήσιμο να θυμούνται οι γονείς ότι κανένα αντικείμενο, καμία ύλη δεν υποκαθιστά την σχέση με το παιδί. Η επαφή και η ουσιαστική σχέση «χτίζεται» με το απλό, το λίγο, το λιτό αλλά το αληθινό.

Δήμητρα Βαΐτσου 
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας BSc-Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία
Λευκωσίας 12, Νέο Ηράκλειο Αττικής, Τ.Κ. 14122
Τηλέφωνο: 213-0243040
Κινητό: 6942-817404
Email: dvaitsou@gmail.com
Web: http://dimitravaitsou.blogspot.gr/

Η κυρία Δήμητρα Βαΐτσου, συμμετέχει στο ειδικό πρόγραμμα “Πρώτη Επίσκεψη δωρεάν” που σου παρέχει τη πρώτη συνάντηση μαζί της, εντελώς δωρεάν. Περισσότερες πληροφορίες μπορείς να δείς εδώ ενώ μπορείς να υποβάλλεις το ερώτημά σου, μέσω της ειδικής φόρμας εδώ.