Παιδιά που πενθούν: Ανάγκες, μύθοι και αλήθειες

Παρά την πληθώρα ερευνών που έχουν γίνει πάνω στον τρόπο που πενθούν τα παιδιά, διάφοροι μύθοι για το πώς βιώνει την απώλεια το παιδί συνεχίζουν να υπάρχουν.

Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία των Η.Π.Α, περίπου 1.5 εκατομμύριο παιδιά είναι μέλη μονογονεϊκής οικογένειας εξαιτίας του θανάτου του ενός γονέα. Ένα στα 20 παιδιά απο 15 ετών και κάτω θα χάσει τον έναν ή και τους δύο γονείς. Αυτές οι στατιστικές δεν περιλαμβάνουν τον αριθμό των παιδιών που χάνουν ένα «γονεϊκό πρότυπο,» όπως έναν παππού/μια γιαγιά ή κάποιον άλλο συγγενή που τα φροντίζει.

Σύμφωνα με αυτά τα νούμερα, η ανάγκη για επαρκή υποστήριξη και συμβουλευτική του τεθλιμμένου παιδιού είναι καίριας σημασίας. Δυστυχώς, στη χώρα μας, υπάρχουν ελάχιστοι φορείς και σχεδόν καθόλου προγράμματα που να προσφέρουν εξειδικευμένη υποστήριξη για παιδιά που έχουν χάσει τον έναν γονιό ή και τους δύο. Τα καλά νέα είναι ότι η συνειδητοποίηση αυτής της ανάγκης όλο και αυξάνεται. Γιατροί, νοσοκόμες, κοινωνικοί λειτουργοί και ιερείς, όλοι έχουν αρχίσει ν’ αναγνωρίζουν τις ανάγκες αυτών των παιδιών.

Μύθοι για τα παιδιά , τους εφήβους και το πένθος

Ένας τρόπος για ν’ αυξήσεις την ευαισθητοποίηση πάνω στις ιδιαίτερες ανάγκες που έχουν τα παιδιά όταν πενθούν είναι να καταρρίψεις τους μύθους που περιβάλλουν το πένθος τους.

Μύθος: Τα μικρά παιδιά δεν πενθούν
Αλήθεια: Τα παιδιά πενθούν σε κάθε ηλικία. Η θλίψη τους μπορεί να εμφανιστεί με πολλούς τρόπους ανάλογα με την ηλικία τους, το στάδιο ανάπτυξης τους και τις εμπειρίες τους. Τα παιδιά συχνά θρηνούν έντονα για κάποιο χρονικό διάστημα και μετά σταματάνε για λίγο. Αυτό το διάλειμμα έχει συνήθως τη μορφή παιχνιδιού. Οι ενήλικοι συχνά λανθασμένα υποθέτουν ότι το παιχνίδι είναι σημάδι πως το παιδί δεν πενθεί.

Μύθος: Τα παιδιά πρέπει/δεν πρέπει να πηγαίνουν στις κηδείες
Αλήθεια: Και οι δύο αυτές δηλώσεις είναι μύθοι. Τα παιδιά, ακόμη και τα πολύ μικρά, πρέπει να έχουν την επιλογή για το εάν θέλουν να πάνε στην κηδεία. Κάθε παιδί διαχειρίζεται διαφορετικά την απώλεια του και πρέπει να του επιτραπεί να πενθήσει με τον τρόπο που θέλει. Για να έχει νόημα η επιλογή του, χρειάζεται πληροφορίες, επιλογές και υποστήριξη.

Μύθος: Τα παιδιά ξεπερνούν γρήγορα την απώλεια 
Αλήθεια: Οι ενήλικες δεν ξεπερνούν ποτέ τις σημαντικές απώλειες οπότε γιατί πρέπει να το κάνουν τα παιδιά; Η αλήθεια είναι ότι κανένας δεν ξεπερνά πραγματικά μια τέτοια σημαντική απώλεια στη ζωή του. Μπορούμε να μάθουμε να ζούμε με την απώλεια και να προσαρμοστούμε στην πραγματικότητα ότι αυτός που αγαπάμε δεν είναι πια εδώ, αλλά δεν μπορούμε ποτέ να ξεχάσουμε το έντονο συναίσθημα που φέρνει. Καθώς η αντίληψη των παιδιών για τον θάνατο αλλάζει, τα παιδιά μπορεί σε διαφορετικά στάδια της ανάπτυξής τους να αναβιώσουν την απώλεια και η θλίψη να επανεμφανιστεί.

Μύθος: Τα παιδιά θα είναι για πάντα “σημαδεμένα” από τον θάνατο του γονιού
Αλήθεια: Τα παιδιά, όπως και οι περισσότεροι άνθρωποι, έχουν αντοχές. Μία σημαντική απώλεια μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του παιδιού αλλά η σωστή υποστήριξη και η συνεχής φροντίδα μπορεί να τα βοηθήσει ν’ αντιμετωπίσουν τη θλίψη τους με κατάλληλο τρόπο.

Μύθος: Το να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να μιλήσουν για τα συναισθήματα που τους προκαλεί το πένθος είναι ο καλύτερος τρόπος ν’ αντιμετωπίσουν την απώλεια τους
Αλήθεια: Είναι σημαντικό να επιτρέπουμε στα παιδιά να μιλούν για τα συναισθήματα τους και να προωθήσουμε την ανοικτή επικοινωνία. Όμως, άλλες προσεγγίσεις, όπως η τέχνη, το παιχνίδι, η μουσική και ο χορός, επιτρέπουν στα παιδιά να εκφραστούν. Τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να χρησιμοποιήσουν αυτές τις μεθόδους για να εκφράσουν τη θλίψη τους και για να προσαρμοστούν στην απώλεια τους με καλύτερα αποτελέσματα.

Η επεξεργασία του πένθους και η προσαρμογή στην απώλεια είναι σημαντικά για τα παιδιά. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά και οι έφηβοι που δεν έχουν εκφράσει ή δεν έχουν αντιμετωπίσει όλες τις πτυχές του πένθους τους, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάθλιψη και άγχος όταν μεγαλώσουν. Είναι σημαντικό, τόσο οι ειδικοί όσο και τα μέλη της οικογένειας, να αναγνωρίσουν τις ανάγκες των παιδιών που πενθούν και να τα βοηθήσουν να έχουν πρόσβαση στα εφόδια που χρειάζονται για να το ξεπεράσουν.

Πηγή: http://dying.about.com