Όταν το παιδί μεγαλώνει και ο γονιός νιώθει μόνος

Πόσο γρήγορα αλήθεια μεγαλώνουν τα παιδιά! Τη μια μέρα τους βάζεις την πάνα και την άλλη βαράνε την πόρτα πίσω τους και τρέχουν με τους φίλους τους στο μπαράκι της γειτονιάς. Πραγματικά, μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες στο ρόλο του γονιού είναι αυτή η διαρκής προσαρμοστικότητα που απαιτεί. Ως γονείς πρέπει να προσαρμοζόμαστε συνεχώς σε καινούριες συνθήκες και άλλες ανάγκες του παιδιού μας.

Κι αυτό γίνεται ακόμα δυσκολότερο όσο μεγαλύτερο είναι το παιδί. Σταδιακά, από το γυμνάσιο και μετά ο έφηβος ωριμάζει, διαμορφώνει δικές του απόψεις, δικά του ενδιαφέροντα και δικές του φιλίες. Μια δική του ζωή.

Πόσο υπέροχο είναι αυτό! Αλλά και πόσο δύσκολο να το διαχειριστεί ο γονιός! Μέχρι χθες ήσασταν το επίκεντρο του κόσμου για το αγοράκι ή το κοριτσάκι σας και σήμερα σας κάνει πέρα, ίσως ακόμα και σας αγνοεί. Περνάει περισσότερο χρόνο με τους φίλους του παρά με εσάς, λείπει όλο και περισσότερο από το σπίτι, και όταν είναι σπίτι κλείνεται στον δικό του κόσμο από τον οποίο σας αποκλείει.

Πιθανότατα νιώθετε εγκαταλελειμένοι, αδικημένοι, μόνοι. Ειδικά αν είστε μονογονείς, οπότε έχετε ίσως δεθεί ακόμα περισσότερο μαζί του, τότε σίγουρα αισθάνεστε πολύ δύσκολα.
‘Εχετε δίκιο. Είναι άδικο όλο αυτό. ‘Οσο το παιδί σας ήταν μικρό, όλη η ζωή σας περιστρεφόταν γύρω του. Πιθανώς χάσατε ή θυσιάσατε διάφορα πράγματα για να είσαστε κοντά του, για να το φροντίσετε και να το παρηγορήσετε. Και τώρα, που εκείνο μεγάλωσε, δείχνει ξαφνικά να μην σας χρειάζεται – παρα μόνο ενδεχομένως για να του δώσετε χρήματα.
Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να ξεχωρίσουμε μέσα στο μυαλό μας ότι όλα αυτά δεν τα βιώνουμε επειδή το παιδί μας είναι ένα αχάριστο γαϊδούρι, αλλά επειδή έτσι είναι αυτή η φάση. Δεν φταίει το παιδί μας που προχωρεί τη δική του ζωή – ούτε βέβαια φταίνε οι φίλοι του που το παρασύρουν.

Ο απογαλακτισμός του παιδιού, η διαφοροποίηση και αυτονόμησή του είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο τόσο για τον γονιό όσο και για το ίδιο το παιδί – είναι όμως απαραίτητο. Το βασικότερο καθήκον που έχουμε ως γονείς είναι να καταφέρουμε να εκπαιδεύσουμε το παιδί μας να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του και να φτιάξει μια καλή ζωή ως ενήλικος. Όσο ήταν απαραίτητο να το φροντίζουμε ενώ ήταν μικρό, άλλο τόσο απαραίτητο είναι να το βοηθήσουμε να αυτονομηθεί τώρα που μεγάλωσε. Είναι μέσα στο ρόλο μας και πρέπει να το φέρουμε σε πέρας.

Άλλωστε, άσχετα τι δείχνει εξωτερικά, πρέπει να θυμόμαστε ότι και το ίδιο το παιδί μας δυσκολεύεται να κάνει το βήμα αυτό. Μπορεί να φαίνεται πως αδιαφορεί για εμάς και το μόνο που θέλει είναι οι φίλοι του αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Το παδί μας εξακολουθεί πάντα να μας αγαπάει και να μας χρειάζεται. Απλώς χρειάζεται επίσης να προχωρήσει. Και το προχώρημα αυτό το τρομάζει και το δυσκολεύει. Χρειάζεται λοιπόν την ενθάρρυνση και τη στήριξή μας.

Αν το παιδί μας έχει δικές του παρέες και νιώθουμε άσχημα γι΄αυτό, καλό θα ήταν να μην φορτώσουμε τα δικά μας συναισθήματα πάνω του. Αν το κάνουμε αυτό, απλώς θα το μπερδέψουμε, θα το μπλοκάρουμε και θα έχουμε όλοι περισσότερα προβλήματα για περισσότερα χρόνια.

Όπως η αγάπη μας για το παιδί μας, μας έκανε να ξενυχτάμε δίπλα του όταν ήταν μικρό, έτσι πρέπει να μας κάνει τώρα να αντέχουμε αν εκείνο ξενυχτήσει δίπλα σε κάποιον άλλο. Είναι μέρος της ζωής και πρέπει να το αποδεχτούμε.

Ως γονείς ενός εφήβου που πλάθει τη δική του ζωή, θα πρότεινα να προσπαθήσουμε τα παρακάτω:

– Να αποδεχτούμε ότι είναι φυσικό να νιώθουμε άσχημα και δεν φταίει κανείς γι΄αυτό (ούτε το παιδί, ούτε οι φίλοι του, ούτε εμείς). Έτσι είναι αυτή η φάση του γονεϊκού ρόλου.

– Να κατανοήσουμε πως είναι μέρος του ρόλου μας ως γονείς να βοηθήσουμε το παιδί μας να αυτονομηθεί. Αν το παιδί μας έχει δικούς του φίλους και ενδιαφέροντα, θα πει πως έχουμε κάνει καλά τη δουλειά μας.

– Να αναλάβουμε ευθύνη για τα συναισθήματά μας. Είναι φυσικό να νιώθουμε άσχημα και θα πρέπει να το αντέξουμε για λίγο καιρό. Ωστόσο, την ευθύνη να διαχειριστούμε τα συναισθήματα αυτά την έχουμε εμείς – όχι το παιδί μας.

– Να μην φορτώνουμε με ενοχές το παιδί μας. Σχόλια του τύπου «πάλι θα βγεις», «πάλι μόνη θα μείνω», αναστεναγμοί, αγωνίες, κλπ. απλώς κάνουν το παιδί να νιώθει ένοχο για κάτι για το οποίο δεν θα έπρεπε να νιώθει ένοχο. Το παιδί πρέπει να μπορεί να προχωρήσει τη ζωή του χωρίς ενοχές και τύψεις ότι μας εγκαταλείπει και ότι υποφέρουμε.

– Να μοιραστούμε τα συναισθήματά μας με άλλους (φίλους, σύντροφο, ψυχολόγο, κα), φροντίζοντας να μιλάμε για το πώς νιώθουμε εμείς και όχι να κατηγορούμε το παιδί μας ή τους φίλους του.

– Να καταγράφουμε τα αρνητικά συναισθήματά μας σε ένα ημερολόγιο πριν τα εκφράσουμε. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε καλύτερα και να αποφύγουμε να τα φορτώσουμε στο παιδί μας.

– Να θυμίζουμε στον εαυτό μας ότι το παιδί μας εξακολουθεί να μας αγαπάει και πάντα θα είμαστε σημαντικοί για εκείνο. Η σχέση με τον γονιό είναι κάτι μοναδικό που δεν απειλείται από καμία άλλη σχέση. Απλώς το περιεχόμενο και ο χρόνος που αφιερώνεται στη σχέση αυτή αλλάζει κατά περιόδους.

– Να προσπαθήσουμε (χωρίς όμως πίεση) να αναπτύξουμε νέα κοινά ενδιαφέροντα με το παιδί μας ώστε να μπορούμε να περνάμε κάποιον ευχάριστο χρόνο μαζί (πχ, παίζοντας μαζί ένα παιχνίδι ή κάνοντας κάποιο άθλημα).

– Να αναπτύξουμε νέα δικά μας ενδιαφέροντα έτσι ώστε να έχουμε και εμείς δραστηριότητες έξω από το σπίτι. Τώρα είναι ευκαιρία να κάνουμε κάποια μετεκπαίδευση, ένα νέο χόμπι ή εθελοντική δουλειά.

– Να καλλιεργήσουμε νέες σχέσεις ή φιλίες. Γενικά, καλό θα ήταν να δούμε τη φάση αυτή ως μια ευκαιρία να ασχοληθούμε περισσότερο με πράγματα που στο παρελθόν είχαμε παραμελήσει – όπως τον εαυτό μας και τις ανάγκες μας.

Σοφία Ανδρεοπούλου
Ψυχολόγος – Οικογενειακή Θεραπεύτρια
Λαζαράκη 25, Γλυφάδα Τ.Κ. 166 75
Τηλ: 210-8990808
Web: www.sophiaandreopoulou.gr