Ο δημόσιος εξευτελισμός του παιδιού ως μέσο πειθαρχίας

Υπάρχει τον τελευταίο καιρό μια τάση των γονιών που δυστυχώς όσο περνάει ο καιρός, κερδίζει έδαφος. Η τάση αυτή είναι ο δημόσιος εξευτελισμός του παιδιού από τον γονιό, ως μέσο –υποτίθεται-πειθαρχίας, ως τρόπο να το «συνετίσει» που λέμε.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ένα περιστατικό που συνέβη πρίν λίγους μήνες στην Αγγλία, όπου ένα παιδάκι προσχολικής ηλικίας, έκανε κατά λάθος την ανάγκη του στο μπάνιο και ο μπαμπάς του, αποφάσισε ότι ο καλύτερος τρόπος να το τιμωρήσει, ήταν να κρεμάσει στο λαιμό του μια πινακίδα που έγραφε τι έκανε και να ανεβάσει αυτή τη φωτογραφία στο διαδίκτυο προκειμένου όπως είπε, η μικρή να «πάρει το μάθημά της». Κάτι σαν τη δική μας Ελληνική ταινία «Νόμος 4000» όπου δύο αστυνομικοί περιέφεραν τον πρωταγωνιστή με μια ταμπέλα κρεμασμένη στο λαιμό του, που έγραφε «Είμαι τέντι μπόις» αλλά σε πιο «σύγχρονη» έκδοση. Σήμερα που ως σύγχρονοι άνθρωποι και κυρίως γονείς, θα έπρεπε να κάνουμε βήματα μπροστά, δυστυχώς σε ορισμένες περιπτώσεις, κάνουμε μερικά χρόνια βήματα πίσω.

Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά, των οποίων οι γονείς, χρησιμοποιούν τη ντροπή και την ταπείνωση ως τρόπο «διδασκαλίας» αυξάνουν τη πιθανότητα, το παιδί να χρησιμοποιήσει αυτές τις στρατηγικές με άλλα παιδιά. Όταν ένα παιδί βλέπει για παράδειγμα τη ντροπιαστική φωτογραφία του στο διαδίκτυο, προφανώς δεν σκέφτεται «Μαμά/Μπαμπά σ’ ευχαριστώ που προσπαθείς να με πείσεις να φέρομαι καλά αλλιώς θα με ξεφτιλίσεις».

Ο δημόσιος εξευτελισμός ενός παιδιού, είτε μιλάμε για τη δημοσίευση μιας φωτογραφίας του στο facebook είτε για τις φωνές στη παιδική χαρά μπροστά σε κόσμο, κάνει τρομερό κακό σε ένα παιδί. Όμως όσο είμαι με το μέρος του παιδιού, είμαι και με το μέρος του γονιού. Αρκετοί αναγνωρίζουν ότι αυτό που κάνουν είναι σκληρό αλλά νομίζουν ό,τι είναι και το σωστό, άρα αυτό πρέπει να κάνουν για να συνετίσουν το παιδί. Και το πρόβλημα είναι ότι αυτή η «τακτική» σε ένα παιδί που προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο, θα αφήσει την εντύπωση ότι ο κόσμος είναι γεμάτος ντροπή και αναξιότητα. Αυτό είναι το μάθημα που θέλεις να περάσεις στο παιδί σου;

Πίστεψέ με, αν θεωρείς πως με αυτόν τον τρόπο θα χαίρεις μεγαλύτερου σεβασμού από το παιδί σου, κάνεις τεράστιο λάθος. Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να κλονίσεις την εμπιστοσύνη του αλλά και τον φόβο του, ότι αν ξανακάνει κάτι «απρεπές» ή «λάθος» μπορεί και πάλι να το ταπεινώσεις δημοσίως. Αυτό είναι το κόστος και είναι τόσο αμοιβαίο όσο είναι και η αγάπη και ο σεβασμός που δίνεις, άρα και παίρνεις, σε αντίθετη περίπτωση.

Ορισμένοι διαφωνούν και ισχυρίζονται ότι τα σημερινά παιδιά κάνουν τους γονείς τους ό,τι θέλουν άρα χρειάζονται κάτι δραστικό για να «συμμορφωθούν». Πολλοί μάλιστα μπορεί να πούν «Έλα μωρέ τι πειράζει; Αν το καλοσκεφτείς έχει και λίγη πλάκα και εξάλλου το παιδί παίρνει το μήνυμα και σταματάει να το κάνει». Όχι αγαπητέ γονιέ, δεν είναι καθόλου έτσι και θα σου εξηγήσω γιατί:

• Σε έναν διαδικτυακό κόσμο, το περιεχόμενο υπάρχει για πάντα. Μια φωτογραφία μπορεί να αντιγραφεί και να διαδοθεί σε δευτερόλεπτα είτε παγκοσμίως είτε ανάμεσα στον κύκλο των φίλων και των συγγενών του παιδιού. Με μερικά κλίκ, καταστρέφεις τη φήμη του παιδιού κι αυτό μπορεί να κρατήσει για πολλά χρόνια, μπορεί και για πάντα!
• Για να μεγαλώσει ένα υγιές και ευτυχισμένο παιδί, είναι πολύ σημαντικό να εμπιστεύεται τους γονείς του. Η εμπιστοσύνη είναι τα θεμέλια της ψυχικής ασφάλειας του παιδιού. Με το να εξευτελίζεις δημόσια ένα παιδί, ουσιαστικά υποσκάπτεις τη σχέση σου μαζί του.
• Οι επιπτώσεις της ντροπής και της ταπείνωσης στον ψυχισμό του παιδιού, σχετίζονται με τη μειωμένη αυτοεκτίμηση και μπορεί να του προκαλέσουν κατάθλιψη και αυξημένα επίπεδα στρές.

Η «σκληρή αγάπη» λοιπόν, σε συνδυασμό με τη δημόσια τιμωρία, σίγουρα δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος να «συμμορφώσεις» ένα παιδί ενώ η χρήση ντροπής και ταπείνωσης ως μέθοδοι πειθαρχίας, διδάσκουν στο παιδί δύο πράγματα: Πρώτον ότι δεν αξίζει σαν άνθρωπος και δεύτερον ότι ο πιο δυνατός (δηλαδή ο γονιός) έχει πάντα δίκιο.

Τα παιδιά χρειάζονται όρια, καθοδήγηση και κανόνες. Αυτό όμως που δεν χρειάζονται είναι να νιώθουν προδομένα από τους ανθρώπους που αποτελούν τη βάση τους και τη φωλιά τους, το μέρος που νιώθουν ασφάλεια, δηλαδή τους γονείς τους. Βάλε τον εαυτό σου, στη θέση αυτού του παιδιού που ο μπαμπάς του, το έβγαλε στο διαδίκτυο. Θα ήθελες να κάνουν και οι γονείς σου το ίδιο και για σένα;

Αντί λοιπόν να εφαρμόζεις τέτοιες τεχνικές, καλύτερα να εφαρμόσεις μια προσέγγιση περισσότερο ομαδική  όπου θα δουλεύετε όλοι μαζί για να λύσετε το πρόβλημα. Ο γονιός θα πρέπει να λάβει υπόψιν την ανάπτυξη του παιδιού αλλά και το αν οι προσδοκίες του από το παιδί είναι πραγματικές. Ύστερα μπορεί να συζητήσει με το παιδί, ποια είναι τα όρια στη συμπεριφορά του και για ποιο λόγο.

Η ντροπή και η ταπείνωση είναι τακτικές βασισμένες στο φόβο που εμποδίζουν το παιδί να προχωρήσει και να διαπρέψει στη ζωή του. Κι αν κάτι προτείνω πάντα στους γονείς είναι να φαντάζονται το παιδί τους ως έναν ενήλικο επισκέπτη.  Αν λοιπόν το παιδί σου ήταν ενήλικος, ερχόταν στο σπίτι σου ως επισκέπτης και φέρονταν με τρόπο που δεν σου άρεσε, πώς θα το χειριζόσουν;

Πηγή: http://www.sacbee.com