Η κόρη μου δεν τα πάει καλά με τον σύντροφό μου. Τί να κάνω;

Έχω μία κόρη 13 ετών την οποία έχω μεγαλώσει από τα 20 μου μόνη μου, με τον πατέρα της να λειτουργεί ως guest star.  Ως πρώτο παιδί μιας οικογένειας λάμβανε την αμέριστη προσοχή και φροντίδα μας όπου μέχρι και το νερό στα χέρια της το έφερναν οι παππούδες της. Πολλές οι αντιπαραθέσεις μου μαζί με τους καθώς έβλεπα ότι αυτή τους η στάση αλλοίωνε τον χαρακτήρα της, γιατί ως η μόνη που δούλευε χρειαζόταν να λείπω για πολύ χρόνο μέσα στην ημέρα.

Μετά από τόσα χρόνια δημιούργησα μία σχέση όπου αφού πέρασε χρονικά μία σταδιακή γνωριμία με το παιδί, ήταν το ίδιο το παιδί που μου ζητούσε να μείνουμε όλοι μαζί. Κι έτσι και έγινε, αν και το φοβόμουν πολύ επειδή γνώριζα την συμπεριφορά της κόρης μου που από χρόνια πριν προσπαθούσα να διαχειριστώ μόνη μου.  Κάθε συμπεριφορά της είχε να κάνει αποκλειστικά με το “εγώ”, κι όταν κάτι που της έλεγα δεν της άρεσε πήγαινε κατευθείαν στους παππούδες της οι οποίοι και την κάλυπταν. Ζήλευε από τα ξαδερφάκια της, μέχρι και τον σκύλο που είχαμε, οτιδήποτε τράβαγε την προσοχή από εκείνη.

Η σχέση της με τον σύντροφό μου ξεκίνησε ιδανικά, αφού είχε φτάσει σε σημείο να επιμένει καθημερινά για να του πω να μείνει μαζί μας. Όσο περνούσε το διάστημα και βλέποντας κι εκείνος στην καθημερινότητα τις συμπεριφορές της, της επεσήμανε ότι θα έπρεπε να τις βελτιώσει. Με κουβέντα στην αρχή, με παραδείγματα, με υπομονή…και η υπομονή στέρευε γιατί γινόντουσαν τόσα πολλά…και αντί η μικρή να ανταποκρίνεται στις συμβουλές αντιδρούσε. Μέχρι που μια μέρα του είπε “δεν θέλω να μιλάς όταν μιλάω με την μαμά μου. εσύ θέλω να είσαι εδώ απλά να τα λέμε κι όχι να μου λες να διαβάσω ή να φάω, κτλ.”

Σας τα αναφέρω πολύ γενικά, απλά έχω δοκιμάσει τα πάντα για να ισορροπήσω την κατάσταση και να επαναφέρω τη σχέση τους στην αρχική κατάσταση. Όμως η κόρη μου δεν ανταποκρίνεται ούτε στις δικές μου προσπάθειες, και ο σύντροφός μου πλέον αισθάνεται αβοήθητος αφού προσπαθεί με κάθε τρόπο και πέφτει σε αδιέξοδο.

Τί να κάνω; Έχω σκεφτεί παιδοψυχολόγο αλλά γνωρίζω ότι το κόστος είναι τέτοιο που λόγω της ήδη επιβαρυμένης κατάστασης δεν μπορώ να καλύψω.

Απαντάει η ψυχολόγος κυρία Ιουλία Κατσαΐτη

Τα ζητήματα που προκύπτουν όταν ένας/μια σύντροφος μπαίνει στη ζωή και την καθημερινότητα μιας μονογονεϊκής οικογένειας είναι σημαντικά και πολυπαραγοντικά. Η θέση της φυσικής μητέρας ή του φυσικού πατέρα ανάμεσα στο παιδί και στον νέο/νέα σύντροφο είναι απαιτητική και συχνά άβολη. Αυτό εντείνεται ιδιαίτερα όταν το παιδί έχει εισέλθει σε μια, ούτως ή άλλως, πολύ σημαντική αναπτυξιακή φάση, όπως αυτή της «επαναστατικής» και επαναπροσδιοριστικής εφηβείας.

Όταν ένα παιδί μεγαλώνει ως μοναχοπαίδι μέσα σε μια υπερπροστατευτική και ιδιαιτέρως δοτική οικογένεια, ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος να μην τεθούν όρια στη συμπεριφορά και τις απαιτήσεις του. Η αγωνία, η καλή πρόθεση και η ανάγκη του μονογονέα και των παππούδων να κάνουν το καλύτερο δυνατό για το παιδί τους οδηγεί στο να το υπερπροστατεύουν, να του παρέχουν περισσότερα από όσα το ίδιο χρειάζεται και να του μεταδίδουν το μήνυμα ότι θα θυσιάζουν πάντα και τα πάντα για εκείνο και τις ανάγκες ή τις απαιτήσεις του. Αυτό προκαλεί μια αίσθηση έντονου εγωισμού και παντοδυναμίας στο παιδί και την πεποίθηση ότι είναι το κέντρο του κόσμου. Έτσι, το παιδί μεγαλώνει χωρίς όρια, συμβολικά και πραγματικά, δεν μαθαίνει, στις περισσότερες περιπτώσεις, τη σημασία και την τήρηση των κανόνων, καθώς και το να συνεργάζεται λειτουργικά σε νέα πλαίσια.  Το να λέμε συνέχεια «ναι» σε ένα παιδί δεν είναι ένδειξη αγάπης, ακόμα κι αν αυτό είναι το αρχικό κίνητρο. Ακόμα και όταν το παιδί μεγαλώνει μέσα σε μονογονεϊκή οικογένεια και αντιλαμβάνεται ή αναρωτιέται γιατί στερείται ένας από τους δύο γονείς δεν ωφελεί να το κακομαθαίνουμε για να του δείξουμε ότι το αγαπάμε. Σίγουρα πρέπει να δείχνουμε κατανόηση στα συναισθήματα και τους προβληματισμούς του, αλλά το να μην θέτουμε όρια είναι στα μάτια του σημάδι αδυναμίας.

Όταν ένα παιδί μεγαλώνει σε μια οικογένεια που του παρέχει, χωρίς μέτρο, υλικά και συναισθηματικά αγαθά δυσκολεύεται ακόμα περισσότερο να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα, όπως η είσοδος ενός νέου προσώπου στις ενδοοικογενειακές σχέσεις. Στην αρχή μπορεί, κάποιες φορές, ο νέος/η νέα σύντροφος να φαντάζει στα μάτια του παιδιού ως ένα άτομο με το οποίο θα περνά ευχάριστα, χωρίς ο πρώτος να έχει ουσιαστική άποψη στα ζητήματα της οικογένειας ή της διαπαιδαγώγησής του. Θεωρεί ότι ο νέος/η νέα σύντροφος θα συνεχίσει το μοτίβο μέσα στο οποίο εκείνο έχει μάθει να αλληλεπιδρά και να μεγαλώνει. Από την άλλη πλευρά, ο νέος/ η νέα σύντροφος, που συνήθως είναι πιο αποστασιοποιημένος από την ήδη υπάρχουσα δυναμική της μονογονεϊκής οικογένειας, βλέπει πιο αντικειμενικά και με πιο εξωτερική οπτική τα «λάθη» στην ανατροφή και την διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Όταν, όμως, το παιδί έχει μεγαλώσει με συγκεκριμένες παροχές και τρόπο ζωής, η σύγκρουση σχετικά με τις παρεμβάσεις του νέου προσώπου μπορεί να είναι πιο οξεία.

Σε ένα πρώτο επίπεδο θα ήταν λοιπόν ωφέλιμο ο φυσικός γονέας να ξεκινήσει να θέτει όρια, να βάζει απαγορεύσεις και να λέει «όχι» στο παιδί του, όταν αυτό είναι απαραίτητο. Όταν, όμως, γίνεται ένα πρώτο βήμα θα πρέπει ο γονέας να μένει σε αυτό ως το τέλος και να μην κάνει πίσω με την πρώτη αντίδραση του παιδιού, καθώς αυτό θα ερμηνευτεί από το παιδί ως αδυναμία. Όσον αφορά τον νέο/τη νέα σύντροφο καλό θα ήταν να κάνει υπομονή ώσπου να χτίσει με το παιδί μια αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης και αλληλεπίδρασης, προτού αρχίσει να συμμετάσχει στα ζητήματα της ανατροφής και της διαπαιδαγώγησής του, για να μην δώσει την εντύπωση ότι «εισβάλλει» ή ότι του «επιτίθεται».

Πρέπει, πάντα, το ζευγάρι να λαμβάνει υπόψη του πως το παιδί και ειδικά ένα παιδί στην πρώιμη εφηβεία, δυσκολεύεται να δεχτεί ένα νέο μέλος στην οικογένειά του, πόσω δε μάλλον όταν αυτό το νέο πρόσωπο φέρει μαζί του νέους τρόπους σκέψης. Έτσι, στην αρχή χρειάζεται ο γονέας να συζητά με το παιδί του τις αντιδράσεις του και τις σκέψεις του και να μην παίρνει το μέρος του παιδιού ή του/της συντρόφου, όταν υπάρχουν συγκρούσεις μεταξύ τους.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, μπορεί σταδιακά στην επικοινωνία να ενταχθεί και ο νέος/ η νέα σύντροφος, ο οποίος θα μπορεί να συμβουλεύει το παιδί όταν και εφόσον θα έχει εγκαθιδρυθεί μεταξύ τους μια στέρεα βάση για αλληλεπίδραση. Αν παρόλα αυτά, οι συγκρούσεις είναι συνεχείς και έντονες, η συμβολή ενός ειδικού, όπως για παράδειγμα ενός ψυχολόγου ή οικογενειακού συμβούλου, κρίνεται απαραίτητη.

Ιουλία Κατσαΐτη
Ψυχολόγος
Τηλέφωνο:6973 042957
E-mail:iouliaka@yahoo.gr

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!