Απιστία…Τί πρέπει να ξέρουν τα παιδιά μας

Όταν μία οικογένεια κλυδωνίζεται από την απιστία μεταξύ των συντρόφων, ο αντίκτυπος είναι απλώς θέμα χρόνου να φανεί στα παιδιά. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να το χειριστείτε;

Οι δυσκολίες στις σχέσεις των δύο γονιών πάντα επηρεάζουν τα παιδιά όταν όμως αυτά οφείλονται στην απιστία ενός από τους δύο συντρόφους το κλίμα συνήθως είναι χειρότερο καθώς ο απατημένος σύντροφος συχνά αδυνατεί να το χειριστεί ψύχραιμα. Καθόλου παράξενο βέβαια καθώς στην περίπτωση της απιστίας αναδύονται αισθήματα ματαίωσης, απόρριψης και άλλα διόλου ευχάριστα. Μια τέτοια κατάσταση είναι ήδη δύσκολη χωρίς την ύπαρξη παιδιών, πόσο μάλλον όταν υπάρχουν.

Κι αυτό γιατί δεν μπορούν παρά να ανιχνεύσουν το άσχημο κλίμα και να αναζητήσουν απαντήσεις. Και εδώ χρειάζεται τεράστια προσοχή καθώς οι συνέπειες μπορεί να είναι τεράστιες τόσο στα ίδια τα παιδιά όσο και στη σχέση με τους γονείς τους.

Τι μπορεί να πάει στραβά;

Αν τα παιδιά είναι ενήμερα για τα «παραστρατήματα» του ενός γονιού τους και ειδικά αν οι γονείς χωρίσουν εξαιτίας αυτού του λόγου είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσουν να νιώθουν εχθρικά απέναντι στον γονιό που διάλεξε κάποιον άλλον άνθρωπο και πιθανότατα και σε αυτόν τον νέο σύντροφο.

Αν πάλι τα παιδιά γνωρίζουν για την απιστία αλλά οι γονείς παραμένουν μαζί και πάλι τους δημιουργείται σύγχυση. Ακόμα και αν ο απατημένος γονιός δυστυχεί έστω και σιωπηλά χωρίς να δίνει λαβές στα παιδιά να σχολιάσουν κάτι, αυτά πάντα αντιλαμβάνονται και όλη αυτή η κατάσταση είναι αδύνατο να μην τους αφήσει σημάδια.

Επίσης, συνήθως τα παιδιά κατηγορούν τον γονιό που προέβη στην απιστία και διαταράσσεται η σχέση τους μαζί τους, δε λείπουν όμως και αυτά που θα κατηγορήσουν τον απατημένο γονιό επειδή «επέτρεψε» να συμβεί κάτι τέτοιο. Επιπλέον, έχει φανεί ότι τα παιδιά που έχουν βιώσει την απιστία στο οικογενειακό τους περιβάλλον είναι πολύ πιθανό να την αναπαράγουν στην ενήλικη ζωή τους.

Ωστόσο οι συνέπειες που μπορεί να έχει η απιστία στα παιδιά εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες όπως την ηλικία τους (τα μικρότερα παιδιά δυσκολεύονται περισσότερο να κατανοήσουν τι συμβαίνει), τη σχέση με τους γονείς τους, τους λόγους που οδήγησαν στην απιστία και το πώς το χειρίστηκε το ζευγάρι, την τυχόν εγκατάλειψη των παιδιών για χάρη του/της νέου συντρόφου κ.ο.κ. Είναι όμως η απόκρυψη της αλήθειας η λύση;

Την αλήθεια αλλά με τρόπο;

Μπορεί να νομίζουμε πώς είναι εύκολο να ξεγελάσουμε ένα παιδί όμως η πραγματικότητα είναι πώς καταλαβαίνουν τα πάντα ακόμα και αν το κρύβουν εύσχημα. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να μην προσπαθήσουμε να κρυφτούμε πίσω από το δάχτυλό μας αλλά να τους εξηγήσουμε την πραγματικότητα ανάλογα με την ηλικία τους και την κατάσταση.
Δεν είναι σωστό π.χ. μια μητέρα να πει σε ένα μικρό παιδί ότι «ο μπαμπάς απατάει τη μαμά με μία άλλη γυναίκα και θα μας αφήσει» αλλά να πει π.χ. «ο μπαμπάς και η μαμά έχουν κάποια προβλήματα αυτή την περίοδο μεταξύ τους αλλά προσπαθούν να τα λύσουν».
Ωστόσο μπορούν να μιλήσουν πιο ανοιχτά σε ένα παιδί που βρίσκεται στην εφηβεία και πάλι όμως με προσοχή για να μη διαρραγεί η εμπιστοσύνη του απέναντί τους.
Επουδενί όμως μην προσπαθήσετε να τα πείσετε πώς όλα είναι καλά γιατί αυτό μπορεί μόνο να τα κάνει να νιώσουν σύγχυση, θυμό και αβεβαιότητα για το τι συμβαίνει στο ίδιο τους το σπίτι.

Είναι ωστόσο αυτονόητο, παρόλη την ένταση που είναι φυσιολογικό να υπάρχει, να μην επιτρέψετε ποτέ στους εαυτούς σας να κάνετε σκηνή μπροστά στα παιδιά. Οι τσακωμοί, οι «μπηχτές» και οι αλληλοκατηγορίες μπορούν να κάνουν μόνο κακό.

Αν αποφασίσετε να το αφήσετε πίσω σας…

Αν ως ζευγάρι πάρετε την απόφαση πώς η σχέση σας είναι πιο δυνατή από αυτό και ότι η απιστία είναι κάτι που μπορείτε να παλέψετε, τότε ίσως είναι καλύτερα να αφήσετε τα παιδιά απ’ έξω. Είναι κάτι που αφορά τους δυο σας και η αποκάλυψή του πιθανότατα θα κάνει περισσότερο κακό. Βέβαια και εδώ υπάρχουν παράμετροι. Αν π.χ. το τρίτο πρόσωπο ήταν κάποιος που είχε σχέσεις με την οικογένεια και μετά από αυτό απομακρύνθηκε, τα παιδιά ίσως ζητήσουν εξηγήσεις τις οποίες θα πρέπει να είστε σε θέση να δώσετε εντέχνως. Επίσης, δεν πρέπει να υποτιμάτε τη δύναμη του «κουτσομπολιού». Αν τα «νέα» είχαν μαθευτεί δεν είναι διόλου απίθανο κάποιοι να μιλήσουν στο παιδί. Σε αυτή την περίπτωση η αλήθεια ίσως είναι προτιμότερη καθησυχάζοντας ωστόσο το παιδί πώς τα πράγματα είναι πάλι όπως πριν ή ότι κάνετε ό, τι μπορείτε για να γίνουν.

Αν φτάσετε στον χωρισμό…

Σε κάθε περίπτωση, όσο δύσκολη κι αν είναι μια τέτοια κατάσταση, η διατήρηση της ψυχραιμίας σας στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό επιβάλλεται. Δεν υπάρχει λόγος να στεναχωρήσετε τα παιδιά αλλά δεν υπάρχει και λόγος να γίνετε δυστυχισμένοι ούτε εσείς σε μια σχέση που πια δε σας γεμίζει. Αν λοιπόν νιώθετε ότι η απιστία είναι για σας λόγος χωρισμού και αυτή η απόφαση είναι τελεσίδικη, τότε προχωρήστε στην υλοποίησή της κάνοντας ωστόσο πολύ προσεκτικά βήματα.

Σκεφτείτε τι εξηγήσεις θα δώσετε και οι δύο γονείς στα παιδιά αν ρωτήσουν π.χ. αν φταίει η απιστία του γονιού για αυτήν την εξέλιξη.

Η απάντηση φυσικά και δεν είναι εύκολη όμως σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να διατυπωθούν κατηγορίες εναντίον του γονιού που απάτησε καθώς αυτό θα επέφερε ίσως και ανεπανόρθωτο πλήγμα στη σχέση του με τα παιδιά.

Αλεξάνδρα Καππάτου 
Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος-Συγγραφέας
Χατζηκώστα 5 & Βασ. Σοφίας
1ος όροφος
Πλ. Μαβίλη TK 115 21
Τηλέφωνο 1:(+30) 210 64 522 54
Τηλέφωνο 2: (+30) 210 64 557 51
Web: http://www.akappatou.gr/