Άδειες μητρότητας και οι μειωμένες εισφορές προς ΙΚΑ και ΟΑΕΕ

Η ειδική 6μηνη άδεια μητρότητας, που θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 3655/2008, δίνει την δυνατότητα  στις νέες μητέρες που εργάζονται στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα να δικαιούνται άδειες συνολικά έως και 13,5-14 μήνες.

Βέβαια, στον ιδιωτικό τομέα, το εάν μια νέα μητέρα θα εξαντλήσει το σύνολο των ημερών αδείας που δικαιούται έγκειται και στην ευχέρεια του εργοδότη, ενώ οι αποδοχές που θα καταβάλλει ο ΟΑΕΔ δεν θα ξεπερνούν τον βασικό μισθό των 586 ευρώ μεικτά.

Αντίθετα, στο δημόσιο, οι αποδοχές είναι πλήρεις, η άδεια είναι αδιαπραγμάτευτη, εκτός εάν αντί για τη νέα μητέρα, κάνει χρήση του δικαιώματος ο σύζυγος.

Για τις γυναίκες ελεύθερες επαγγελματίες, που ασφαλίζονται στον ΟΑΕΕ, ο ανωτέρω νόμος προβλέπει,  μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τον κλάδο σύνταξης κατά 50% στους πρώτους 12 μήνες μετά από τη γέννηση κάθε παιδιού (Εγκύκλιος 79/2008 του ΟΑΕΕ)

Τί προβλέπει η συγκεκριμένη διάταξη:

Άρθρο 141 του νόμου 3655/2008:
“2. Οι εισφορές του κλάδου κύριας σύνταξης με τις οποίες βαρύνονται οι γυναίκες ασφαλισμένες Φορέων Κύριας Ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας μειώνονται κατά 50%, κατά το δωδεκάμηνο απασχόλησης που ακολουθεί το μήνα του τοκετού. Για τους κλάδους κύριας ασφάλισης−σύνταξης αυτοαπασχολουμένων, που προβλέπεται καταβολή μειωμένων εισφορών από άλλη αιτία, δεν επιτρέπεται η σώρευση μειώσεων αλλά ισχύει το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης. Σε περίπτωση λήψης επιδόματος λοχείας, η ανωτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κλάδου κύριας σύνταξης χωρεί κατά το δωδεκάμηνο που έπεται της λήξης της επιδότησης λόγω λοχείας.”

Επιπλέον 6 μήνες, υπό προϋποθέσεις και μόνο για τις ασφαλισμένες στο ΙΚΑ
Οι εργαζόμενες μητέρες του ιδιωτικού τομέα, δικαιούνται άδεια μητρότητας συνολικής διάρκειας περίπου 4 μηνών (17 εβδομάδων). Οι πρώτες 8 εβδομάδες (56 μέρες) χορηγούνται υποχρεωτικά πριν από την πιθανή ημερομηνία του τοκετού και ονομάζονται άδεια κυοφορίας, ενώ οι υπόλοιπες 9 εβδομάδες (63 μέρες) δίνονται μετά από τον τοκετό (άδεια λοχείας). Η άδεια μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας), δίνεται ανεξάρτητα από το χρόνο εργασίας της μητέρας, ενώ δεν έχει σημασία εάν είναι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, ορισμένου, ή αορίστου χρόνου.

Το ΙΚΑ χορηγεί επίδομα μητρότητας, για όσο χρόνο  η εργαζόμενη απέχει από την εργασία της κατά τις περιόδους της κυοφορίας

Μετά τη λήξη της  περιόδου μητρότητας, οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται μειωμένο κατά 1 ώρα την ημέρα ωράριο εργασίας (χωρίς μείωση αποδοχών) για συνολικά 30 μήνες. Εναλλακτικά μπορούν να έχουν μειωμένο ωράριο κατά 2 ώρες την ημέρα για τους πρώτους 12 μήνες και 1 ώρας για 6 επιπλέον μήνες μετά τη λήξη της άδειας λοχείας, εφόσον υπάρχει συμφωνία με τον εργοδότη. Εφόσον συμφωνήσει ο εργοδότης, εναλλακτικά με τις δύο παραπάνω επιλογές, η μητέρα μπορεί αντί για μειωμένο ωράριο, να πάρει συνεχόμενη άδεια με αποδοχές, διάρκειας περίπου 3,5 μηνών. Αυτή την άδεια φροντίδας παιδιού, με τις τρεις εναλλακτικές δυνατότητες, μπορεί να την πάρει ο εργαζόμενος πατέρας του παιδιού, εφόσον δεν κάνει χρήση η μητέρα.

Ημερομηνία έναρξης της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας ορίζεται η επομένη της λήξης της άδειας κυοφορίας-λοχείας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ή και της κανονικής αδείας (εφόσον αυτό είναι απαραίτητο με βάση τις ετήσιες προθεσμίες για την χορήγησή της). Υπολογίζεται πως, υπό προϋποθέσεις, μια νέα μητέρα ασφαλισμένη του ΙΚΑ μπορεί να λάβει συνολικά έως και 14,5 μήνες άδεια. Να σημειωθεί ότι μπορεί να γίνει χρήση του συνόλου ή τμήματος της 6μηνης άδειας, χωρίς δυνατότητα μεταφοράς ή χρήσης της σε άλλη χρονική στιγμή. Εφόσον ζητηθεί εγγράφως από την εργαζόμενη, ο εργοδότης δεν έχει δυνατότητα άρνησης.

Καθώς το «μισθό» τον καταβάλει ο ΟΑΕΔ, η ενδιαφερόμενη μητέρα, ή αντιπρόσωπός της, οφείλει να υποβάλλει αίτηση στην τοπική υπηρεσία του Οργανισμού, στον τόπο κατοικίας της, προσκομίζοντας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά:

α. βεβαίωση εργοδότη, από την οποία θα προκύπτει η ενεργή εργασιακή σχέση κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας, το είδος, η μορφή, η διάρκεια της εργασιακής σχέσης, οι μηνιαίες αποδοχές, η ημερομηνία πρόσληψης και προκειμένου για τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου η ημερομηνία λήξης τους, καθώς και η λήψη της ετήσιας κανονικής άδειας, που ενδεχομένως χορηγήθηκε μετά την άδεια λοχείας ή την ισόχρονη προς το μειωμένο ωράριο άδειας. Το σχετικό έντυπο παρέχεται από τον ΟΑΕΔ ή αντλείται από την ιστοσελίδα του.
β. αντίγραφο απόφασης επιδόματος μητρότητας (κυοφορίας – λοχείας) από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
γ. υπεύθυνη δήλωση της δικαιούχου, με την οποία αναλαμβάνει την υποχρέωση να γνωστοποιήσει εντός 8 ημερών στην Υπηρεσία του ΟΑΕΔ οποιαδήποτε μεταβολή της εργασιακής της σχέσης. Στην ίδια δήλωση θα αναφέρονται ο αριθμός μητρώου της ασφαλισμένης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ο αριθμός φορολογικού μητρώου
δ. αριθμός λογαριασμού (ΙΒΑΝ) Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος της δικαιούχου (φωτοτυπία της αντίστοιχης σελίδας του βιβλιαρίου τραπέζης).

Ο χρόνος απουσίας από την εργασία λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της άδειας, της προϋπηρεσίας, του καθορισμού της αμοιβής και της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης αλλά και κάθε δικαιώματος που απορρέει από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας κλπ. Παράλληλα, είναι και συντάξιμος χρόνος, αφού ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να αποδίδει στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τις προβλεπόμενες εισφορές για τον κλάδο σύνταξης.

Η ειδική αυτή άδεια διακόπτεται εφόσον η δικαιούχος παραιτηθεί, προσληφθεί και απασχοληθεί από νέο εργοδότη, αν με αίτησή της ζητήσει τη διακοπή της, καθώς και σε κάθε περίπτωση λύσης της εργασιακής σχέσης, εντός του εξαμήνου. Επίσης, πρέπει να τονίζεται ότι ισχύει απαγόρευση απόλυσης έως και 18 μήνες από τον τοκετό, εκτός εάν ισχύει σπουδαίος λόγος ο οποίος δεν σχετίζεται με μειωμένη απόδοση της γυναίκας λόγω της βιολογικής της κατάστασης. Στην περίπτωση της ειδικής άδειας, ο πατέρας δεν μπορεί να κάνει χρήση του δικαιώματος.

Δημόσιο: Έως και 15 μήνες εκτός υπηρεσίας, με πλήρεις αποδοχές
Έως και 15 μήνες εκτός υπηρεσίας μπορούν να μείνουν οι νέες μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι, αστυνομικοί, ειδικοί φρουροί και συνοριοφύλακες, καθώς στις υπαλλήλους που κυοφορούν, χορηγείται άδεια μητρότητας με πλήρεις αποδοχές 2 μήνες πριν και τρεις 3 μήνες μετά τον τοκετό. Σε περίπτωση απόκτησης τέκνου πέραν του 3ου, η μετά τον τοκετό άδεια προσαυξάνεται κάθε φορά κατά 2 μήνες. Η άδεια λόγω κυοφορίας χορηγείται ύστερα από βεβαίωση του θεράποντος ιατρού για τον πιθανολογούμενο χρόνο τοκετού.

Όταν ο τοκετός πραγματοποιείται σε χρόνο μεταγενέστερο από αυτόν που είχε πιθανολογηθεί αρχικά, η άδεια που είχε χορηγηθεί, παρατείνεται μέχρι την πραγματική ημερομηνία του τοκετού, χωρίς αυτή η παράταση να συνεπάγεται αντίστοιχη μείωση του χρόνου της άδειας που χορηγείται μετά τον τοκετό. Όταν ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, ώστε να εξασφαλιστεί συνολικός χρόνος άδειας πέντε (5) μηνών.

Σε κυοφορούσες υπαλλήλους που έχουν ανάγκη ειδικής θεραπείας, μετά την εξάντληση της αναρρωτικής άδειας με αποδοχές, χορηγείται κανονική άδεια κυοφορίας με αποδοχές, μετά από βεβαίωση θεράποντος ιατρού και διευθυντή γυναικολογικής ή μαιευτικής κλινικής ή τμήματος δημόσιου νοσηλευτικού ιδρύματος.

Στις γυναίκες που υιοθετούν τέκνο, χορηγείται άδεια 3 μηνών με πλήρεις αποδοχές εντός του πρώτου εξαμήνου μετά την περαίωση της διαδικασίας της υιοθεσίας, εφόσον το υιοθετημένο τέκνο είναι ηλικίας έως 6 ετών. Ένας μήνας από την άδεια αυτή μπορεί να καλύπτει απουσία της υπαλλήλου κατά το προ της υιοθεσίας διάστημα.

Μετά από την συνολικά 5μηνη άδεια, της μητέρας δημοσίου υπαλλήλου, μειώνεται κατά δύο ώρες, ο χρόνος εργασίας του γονέα υπαλλήλου που επιλέγει να κάνει χρήση του δικαιώματος αυτού. Βασική προϋπόθεση είναι να έχει παιδί ηλικίας έως 2 ετών. Κατά μία 1 ώρα, μειώνεται ο χρόνος ημερήσιας εργασίας, εφόσον έχει τέκνα ηλικίας από 2 έως 4 ετών.

[highlight]Εφόσον δεν κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου, ο γονέας δικαιούται 9 μήνες άδεια με αποδοχές για ανατροφή του παιδιού. Για το γονέα που είναι άγαμος ή χήρος ή διαζευγμένος ή έχει αναπηρία 67% και άνω, το κατά μία ώρα μειωμένο ωράριο συνεχίζεται για επιπλέον 6 μήνες, ενώ η άδεια αυξάνεται κατά ένα μήνα (συνολικά άδεια μετ’ αποδοχών διάρκειας 10 μηνών).[/highlight]

Αν και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι, με κοινή τους δήλωση που κατατίθεται στις υπηρεσίες τους, καθορίζεται ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου ή της άδειας ανατροφής, εκτός αν με την ανωτέρω κοινή τους δήλωση καθορίσουν χρονικά διαστήματα που ο καθένας θα κάνει χρήση, αλλά πάντοτε διαδοχικώς και μέσα στα προβλεπόμενα χρονικά όρια.

Αν κάποιος σύζυγος εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα, εφόσον δικαιούται όμοιων ολικώς ή μερικώς διευκολύνσεων, ο δημόσιος υπάλληλος δικαιούται να κάνει χρήση των διευκολύνσεων, κατά το μέρος που η σύζυγος αυτού ή ο σύζυγος αυτής δεν κάνει χρήση των δικών της ή των δικών του δικαιωμάτων ή κατά το μέρος που αυτά υπολείπονται των διευκολύνσεων που προβλέπει ο δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας.

Αν η σύζυγος του υπαλλήλου δεν εργάζεται ή δεν ασκεί οποιοδήποτε επάγγελμα, ο σύζυγος δεν δικαιούται να κάνει χρήση των διευκολύνσεων, εκτός αν λόγω σοβαρής πάθησης ή βλάβης κριθεί ανίκανη να αντιμετωπίζει τις ανάγκες ανατροφής του παιδιού, σύμφωνα με βεβαίωση της Δευτεροβάθμιας Υγειονομικής Επιτροπής στην αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται ο υπάλληλος.

[highlight]Σε περίπτωση διάστασης, διαζυγίου, χηρείας ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, την άδεια εγκυμοσύνης και τις διευκολύνσεις, τις δικαιούται ο γονέας που ασκεί την επιμέλεια.[/highlight]

Μείωση εισφορών κατά 50% στις γυναίκες ασφαλισμένες στον ΟΑΕΕ
Για τις γυναίκες ελεύθερους επαγγελματίες που ασφαλίζονται στον ΟΑΕΕ, δεν προβλέπεται ειδική άδεια μητρότητας. Οι ίδιες, με βάση τις ανάγκες τους και την οικονομική τους δυνατότητα, επιλέγουν για ποιο διάστημα δεν θα εργαστούν και φυσικά δεν θα έχουν εισοδήματα. Όμως, με το γνωστό «Νόμο Πετραλιά», θεσπίστηκε για πρώτη φορά για τις συγκεκριμένες μητέρες, μείωση κατά 50% των εισφορών κλάδου κύριας σύνταξης που τις βαρύνουν κατά τους πρώτους 12 μήνες που έπονται εκείνου της γέννησης κάθε παιδιού. Για τους κλάδους κύριας ασφάλισης-σύνταξης αυτοαπασχολουμένων που προβλέπεται καταβολή μειωμένων εισφορών από άλλη αιτία δεν επιτρέπεται η συσσώρευση μειώσεων αλλά ισχύει το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης. Στην περίπτωση δε, που θα υπάρξει νέος τοκετός πριν από την λήξη του πρώτου 12μηνου τότε θα αρχίζει νέο χρονικό διάστημα από τoν επόμενο μήνα του δεύτερου τοκετού και μετά.

Οι ασφαλισμένες στην προαιρετική ασφάλιση δεν δικαιούνται μειωμένου ασφαλίστρου καθώς επίσης και οι «νέες» (Ν.2084/92) ασφαλισμένες που με δική τους βούληση επέλεξαν να ασφαλιστούν σε δεύτερο φορέα. Η μειωμένη ασφαλιστική εισφορά θα γίνεται μόνο από τον φορέα της υποχρεωτικής ασφάλισης. Για τις «παλαιές» ασφαλισμένες (Ν.2084/92) όπου υπάρχει παράλληλη υποχρεωτική ασφάλιση το δικαίωμα καταβολής μειωμένης ασφαλιστικής εισφοράς ασκείται και στους δυο φορείς.

Προκειμένου η ασφαλισμένη νέα μητέρα να τύχει της μείωσης των εισφορών του κλάδου σύνταξης θα πρέπει:
α) Να καταθέσει σχετική αίτηση και να προσκομίσει Ληξιαρχική Πράξη γέννησης του τέκνου.
β) Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.

Πέτρος Νταΐδης-Λογιστής & Φοροτεχνικός
Διοίκηση Επιχειρήσεων Μονοπρόσωπη Ε.Π.Ε.
Ανδρούτσου 1 & Ομηρίδου Σκυλίτση 54Α
Πειραιάς ΤΚ 18532
Τηλέφωνα:2104252105-2104920515
Fax: 210-4252105
Web: http://www.daidis.net/
E-mail: info@daidis.gr

Ο κύριος Πέτρος Νταΐδης, συμμετέχει στο ειδικό πρόγραμμα “Πρώτη Επίσκεψη δωρεάν” που σου παρέχει τη πρώτη συνάντηση μαζί της, εντελώς δωρεάν. Περισσότερες πληροφορίες μπορείς να δείς εδώ ενώ μπορείς να υποβάλλεις το ερώτημά σου, μέσω της ειδικής φόρμας εδώ.