Άδεια άνευ αποδοχών δημοσίων υπαλλήλων: Τί ισχύει νομικά!

Σύμφωνα με το άρθρο 51 του Κώδικα Δημοσίων Υπαλλήλων (ν. 3528/2007), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα, είναι δυνατή η χορήγηση σε δημόσιο υπάλληλο άδεια χωρίς αποδοχές.

Συγκεκριμένα, στο ως άνω άρθρο ορίζεται:

«1. Επιτρέπεται η χορήγηση στον υπάλληλο, μετά από αίτηση του, άδειας χωρίς αποδοχές, εφόσον οι ανάγκες της υπηρεσίας το επιτρέπουν. Η άδεια αυτή δεν μπορεί να υπερβεί τον ένα (1) μήνα εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους. Η άδεια χορηγείται υποχρεωτικά στο φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα όταν πρόκειται για νοσηλεία ανήλικου τέκνου λόγω ασθένειας ή ατυχήματος που καθιστά αναγκαία την άμεση παρουσία του.

2. Στους υπαλλήλους επιτρέπεται η χορήγηση άδειας χωρίς αποδοχές συνολικής διάρκειας έως πέντε (5) ετών, ύστερα από αίτηση τους και γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου, για σοβαρούς ιδιωτικούς λόγους.

(Η προβλεπόμενη άδεια της παρ. 1 και της παρ. 2 του ανωτέρω άρθρου διαφοροποιείται από το αίτημα του υπαλλήλου. Κρίσιμο είναι τι θα αιτηθεί ο υπάλληλος. Αν επιθυμεί άδεια ενός μήνα για οποιοδήποτε λόγο (μπορεί να αφορά οποιαδήποτε ανάγκη του υπαλλήλου), θα την αιτηθεί βάσει της παρ. 1, οπότε το αίτημα θα κριθεί από το αρμόδιο υπηρεσιακό όργανο για χορήγηση αδειών. Ενώ αν επιθυμεί να απουσιάσει για περισσότερο χρόνο από ένα μήνα και εφόσον συντρέχουν σοβαροί ιδιωτικοί λόγοι, η αίτηση θα κριθεί βάσει της παρ. 2, οπότε το αρμόδιο όργανο για τη χορήγηση αδειών θα αποφασίσει ύστερα από γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου. Επίσης, όταν ο νόμος μιλά για «συνολική διάρκεια» εννοεί και άθροισμα τέτοιας άδειας (άνευ αποδοχών), που χορηγήθηκε κατά διαφορετικά χρονικά σημεία. Η  χορήγηση της αιτούμενης άδειας της παρ. 2 γίνεται ύστερα από απλή γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου. Για το λόγο αυτό, στην αίτηση του υπαλλήλου πρέπει να αναφέρονται οι σοβαροί ιδιωτικοί λόγοι, για τους οποίους ζητείται η άδεια άνευ αποδοχών, προκειμένου να εκτιμηθούν από το Υπηρεσιακό Συμβούλιο και αυτό να γνωμοδοτήσει σχετικά με το αίτημα, εφόσον δεν παρεμποδίζεται η λειτουργία της υπηρεσίας).

3. Υπάλληλος, του οποίου σύζυγος υπηρετεί στο εξωτερικό σε ελληνική υπηρεσία του Δημοσίου, νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή άλλου φορέα του δημόσιου τομέα ή σε υπηρεσία ή φορέα της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή σε διεθνή οργανισμό, στον οποίο μετέχει και η Ελλάδα, δικαιούται να πάρει άδεια χωρίς αποδοχές μέχρι έξι (6) έτη συνεχώς ή και τμηματικά, εφόσον έχει συμπληρώσει διετή πραγματική υπηρεσία.

4. Στον υπάλληλο που αποδέχεται θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε διεθνή οργανισμό, στον οποίο μετέχει η Ελλάδα, χορηγείται μετά από γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου άδεια χωρίς αποδοχές μέχρι πέντε (5) έτη, η οποία μπορεί να παραταθεί με την ίδια διαδικασία για μία ακόμα πενταετία. Αν ο υπάλληλος δεν εμφανιστεί να αναλάβει καθήκοντα μέσα σε δύο (2) μήνες από τη λήξη της άδειας, θεωρείται ότι παραιτήθηκε αυτοδικαίως από την υπηρεσία.

5. Ο χρόνος της άδειας χωρίς αποδοχές αποτελεί χρόνο πραγματικής υπηρεσίας μόνο στις περιπτώσεις των παραγράφων 1 και 4 του παρόντος άρθρου.

6. Κατά τη διάρκεια της άδειας της παρ. 4 του άρθρου αυτού ο υπάλληλος υποχρεούται να καταβάλλει τις νόμιμες κρατήσεις για κύρια και επικουρική ασφάλιση και στα ταμεία πρόνοιας, οι οποίες αντιστοιχούν στο βαθμό ή το μισθό της υπηρεσίας στην οποία ανήκει οργανικά».

Έτσι, όπως η ως άνω διάταξη ερμηνεύτηκε από τη Διοίκηση με την υπ’ αρ. πρωτ. ΔΙΔΑΔ/Φ. 51/683/οικ.15718/ 05-08-2011 Εγκύκλιο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης με θέμα «Ρυθμίσεις για την άδεια άνευ αποδοχών και την μείωση των ωρών εργασίας», ο δημόσιος υπάλληλος δικαιούται να υποβάλει αίτηση  για χορήγηση άδειας άνευ αποδοχών προσδιορίζοντας το διάστημα που επιθυμεί να απουσιάσει, με ανώτατο όριο αυτό των πέντε ετών.

Όπως προβλέπεται στο Άρθρο 51 παρ. 2 αυτού, η χορήγηση της αιτούμενης αυτής άδειας γίνεται ύστερα από γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου. Για το λόγο αυτό, στην αίτηση του υπαλλήλου πρέπει να αναφέρονται οι λόγοι, για τους οποίους ζητείται η άδεια άνευ αποδοχών, προκειμένου να εκτιμηθούν από το Υπηρεσιακό Συμβούλιο και αυτό να γνωμοδοτήσει σχετικά με το αίτημα, εφόσον δεν παρεμποδίζεται η λειτουργία της υπηρεσίας.

Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι ο χρόνος άδειας άνευ αποδοχών που υπερβαίνει τον ένα μήνα δε θεωρείται χρόνος πραγματικής υπηρεσίας, και ο εργαζόμενος θα πρέπει, εφόσον επιθυμεί υγειονομική κάλυψη, να πληρώσει ο ίδιος τις εισφορές για κύρια και επικουρική ασφάλιση και στα ταμεία πρόνοιας, οι οποίες αντιστοιχούν στο βαθμό ή το μισθό της υπηρεσίας στην οποία ανήκει οργανικά.

Επίσης, στο άρθρο 53 παρ. 1 του ίδιου ως άνω Κώδικα σχετικά με τις  «Διευκολύνσεις υπαλλήλων με οικογενειακές υποχρεώσεις» προβλέπεται ότι η εν λόγω άδεια άνευ αποδοχών χορηγείται υποχρεωτικά υπό τις εξής προϋποθέσεις:

«1. Η προβλεπόμενη, από την παράγραφο 2 του άρθρου 51 του παρόντος, άδεια χορηγείται στον φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου, όταν πρόκειται για ανατροφή παιδιού ηλικίας έως και έξι (6) ετών ή έως οκτώ (8) ετών εφόσον η υιοθεσία δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι την ηλικία των έξι (6) ετών.  Διάστημα τριών (3) μηνών της άδειας αυτής χορηγείται με πλήρεις αποδοχές στην περίπτωση γέννησης τρίτου (3ου) παιδιού και άνω».

Θεώνη Κάδρα-Δικηγόρος
Δικηγορικό γραφείο “Ε. Φωτοπούλου & Συνεργάτες”
Βασιλίσσης Σοφίας 6, T.K. 106 74 Αθήνα
Τηλέφωνα: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
Fax: 210 36 24 703
Email: info@efotopoulou.gr
Web: http://efotopoulou.gr/

*Η κεντρική φωτογραφία του άρθρου είναι τυχαία και δεν απεικονίζει πραγματικά πρόσωπα.