Ο θηλασμός στο διαζύγιο και στη χηρεία

Κατά την γέννηση μας, βιώνουμε τον πρώτο αποχωρισμό από το πρώτο οικείο μας περιβάλλον. Το περιβάλλον που μας φιλοξένησε 9 μήνες και ήταν ο ασφαλής μας τόπος! Το πρώτο πράγμα που έχουμε ανάγκη με την γέννηση μας, είναι να ξαναβρούμε τη σύνδεση με την μητέρα μας. Ο θηλασμός, η επαφή και η αγκαλιά, είναι μία από τις βασικές αρχές του attachment parenting, της μεθόδου ανατροφής των παιδιών με ενσυναίσθηση, άνευ όρων αποδοχή και άμεση ανταπόκριση σε όλες τις ψυχικές ανάγκες του παιδιού. Για να πάει καλά όμως ο θηλασμός, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχει υποστηρικτικό περιβάλλον η νέα μητέρα, η οποία προσπαθεί να ξαναβρεί τις ισορροπίες της στην επιλόχεια περίοδο και παράλληλα να θηλάσει και να προσφέρει ό,τι καλύτερο στο παιδάκι της.

Πώς επηρεάζεται όμως ο θηλασμός από την ψυχολογία της θηλάζουσας όταν εκείνη βρίσκεται σε διαδικασία διαζυγίου ή έχει χάσει τον σύζυγο/σύντροφό της; Άμεσα η παραγωγή του γάλακτος δεν επηρεάζεται από την ψυχολογία της μητέρας. Ο θηλασμός υπακούει στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης. Όσο πιο άμεσα και έγκαιρα η μητέρα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του μωρού της, τόσο θα έχει γάλα που να καλύπτει τις ανάγκες του σε όποια ηλικιακή φάση και αν βρίσκεται το παιδάκι της. Έμμεσα όμως μπορεί να επηρεαστεί ή ακόμα και να πληγεί και ο θηλασμός.

Όταν μια μητέρα και ιδιαίτερα αν έχει γεννήσει πρόσφατα, βιώνει τη διαδικασία ενός διαζυγίου ή χάσει τον άντρα της, περνάει όλα τα στάδια του πένθους. Πιο συγκεκριμένα, η μητέρα: α) βιώνει στην αρχή μια αίσθηση σοκ (που κυμαίνεται από το πάγωμα και την απάθεια ως την υπεραντίδραση), β) περνά στην άρνηση του συμβάντος ή της σημασίας του , γ) έπονται οι προσπάθειες κατανόησης της νέας κατάστασης με μια εναλλαγή έντονων συχνά συναισθημάτων (π.χ., θυμός, ενοχή, απογοήτευση, θλίψη, ματαίωση, φόβος) και, δ) τέλος γίνονται προσπάθειες αποδοχής των συνθηκών και προσαρμογής σε αυτές με την ανάληψη νέων ρόλων και καθηκόντων.

Αν λάβουμε υπ’ όψιν και τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα της, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι η μητέρα βιώνει διάφορες ψυχολογικές μεταπτώσεις, οι οποίες δυσκολεύουν και την άμεση ανταπόκριση της, προς τις ανάγκες του μωρού. Έτσι, ίσως η μητέρα να μην θηλάζει κατ’ απαίτηση το μωρό της, να του δίνει πιπίλα με σκοπό να νανουρίζεται μόνο του χωρίς θηλασμό ή ακόμα και να του δίνει ξένο γάλα, σε μια ύστατη προσπάθεια να μαζέψει τα κομμάτια της και τις δυνάμεις της.

Πώς πρέπει να τη βοηθήσει το περιβάλλον της, με το θηλασμό; Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό να σταματήσουμε να αναπαράγουμε μύθους του τύπου: “Μπορεί να μην έχεις γάλα”, “Μήπως δεν χορταίνει”, “Δώσε πιπίλα να ηρεμήσει για να κοιμηθείς κι εσύ” ή “Άστο να κλάψει για να μάθει να κοιμάται”, καθώς μόνο υποστήριξη δεν προσφέρουμε στην νέα μητέρα. Αυτό που βοηθάει αποτελεσματικά, είναι η νέα μανούλα να ενημερώνεται για το τι ισχύει και τι αποτελεί μύθος. Τώρα όλο και περισσότερες νέες μανούλες έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, όπου μπορούν να αναζητήσουν ασφαλείς και έγκυρες πηγές πληροφόρησης, όλο και περισσότεροι παιδίατροι γίνονται και σύμβουλοι θηλασμού, παρέχοντας σωστές και τεκμηριωμένες ιατρικά πληροφορίες, όλο και περισσότερες μανούλες θηλάζουν και γίνονται πρότυπα προς μίμηση για τις εν δυνάμει μανούλες.

Τέλος, καίριο είναι να το περιβάλλον που την πλαισιώνει να είναι υποστηρικτικό και να ξέρει να ακούει χωρίς να κρίνει, ενώ αν χρειαστεί να απευθυνθεί η μανούλα και σε ειδικό, ώστε να δουλέψει τα δύσκολα συναισθήματα της και να μπορεί να ανταποκριθεί στην ανατροφή του παιδιού της.

Μαρίνα Κρητικού, 
Ψυχολόγος Υγείας- Οικογενειακή/Συστημική Σύμβουλος
Συνεργάτης Attachment Parenting Hellas
Λεωφ. Κουντουριώτη 77, Ρέθυμνο, Κρήτη
Τηλ: 2831301368
Κιν: 6942650506
E-mail: marina.kritikou@yahoo.com
Web: http://kritikou-healthpsy.gr/