Ζευγάρια για το θεαθήναι!

Δεν θυμάμαι περίοδο της ζωής μου που να μη μου αρέσει η ιστορία του ανθρώπου και η εξέλιξη των ζωντανών οργανισμών σε αυτό το μεγάλο σπίτι που μας φιλοξενεί. Ατελείωτες ώρες μπροστά στη τηλεόραση με ντοκιμαντέρ και μπροστά σε εγκυκλοπαίδειες και ακόμα και σήμερα πάντα ακούω ή διαβάζω κάτι το διαφορετικό κάτι που θα μου κάνει εντύπωση κάτι που θα με κάνει να σκεφτώ τι σημαίνει αυτό στο σήμερα. Πώς θα πάμε παρακάτω…

Πρόσφατα έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ που υποστήριζε ότι η τεράστια εξέλιξη του ανθρώπινου είδους οφείλεται στην ικανότητά μας να είμαστε μαζί. Να φτιάχνουμε σχέσεις και να εξελισσόμαστε μέσα από αυτές.  Αφού όμως αυτό το «μαζί» μας βοήθησε στην εξελικτική μας πορεία, γιατί τόσα ζευγάρια αντιμετωπίζουν προβλήματα στο σήμερα; Είναι μήπως η ώρα αφού μάθαμε «τόσο καλά» να είμαστε μαζί, να μάθουμε να χωρίζουμε;

Πράγματι η περισσότερη δουλειά μας όσον αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις είναι να προσπαθήσουμε να τις κάνουμε λειτουργικές, παραγωγικές και ευχάριστες για τα μέλη τους. Όμως αυτό που δεν μπορούμε να κάνουμε ή τουλάχιστον θα ήταν ανήθικο να προσπαθήσουμε να κάνουμε είναι να διδάξουμε ζευγάρια να ανέχεται ο ένας τον άλλο. Ακούω συχνά για την ευκολία που τα σύγχρονα ζευγάρια καταλήγουν στο διαζύγιο και πως αυτό υποδηλώνει την αποσύνθεση του βασικού ιστού της οικογένειας και των ηθικών αξιών της κοινωνίας. Δυστυχώς, δεν ακούω σχεδόν τίποτα για την ευκολία με την οποία ζευγάρια αποφασίζουν να είναι μαζί χωρίς να ξέρουν γιατί. Ζευγάρια που μένουν μαζί για το «θεαθήναι» ενώ τόσο οι ίδιοι όσο και οι γύρω τους αναγνωρίζουν ότι η συγκεκριμένη σχέση παράγει δυστυχία.

Αναρωτιέμαι συχνά και ρωτάω άτομα που επισκέπτονται το γραφείο μας τους λόγους που τους οδηγούν να επιμένουν σε σχήματα μη λειτουργικά. Σχεδόν πάντα οι λόγοι με εκπλήσσουν. Αν όμως κάναμε μια προσπάθεια να τους κατηγοριοποιήσουμε οι περισσότεροι θα άνηκαν σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες.

Δεν ξέρω ποιος είμαι
Πέρασα χρόνια προσπαθώντας να πείσω τον εαυτό μου ότι είμαστε μαζί σημαίνει είμαστε ένα. Δεν είμαι ούτε εγώ ούτε εσύ. Είμαστε η σχέση. Μαζί κάνουμε πράγματα, φιλίες, χόμπι. Μαζί, μαζί, μαζί. Όταν όμως σταματήσει να είναι ωραίο το μαζί, να έχει ενδιαφέρον, εκπλήξεις τότε εγώ δεν μπορώ να προσφέρω τίποτα στο να αλλάξει η σχέση γιατί έχω ξεχάσει τον εαυτό μου. Η Satir λέει ότι κάθε λειτουργικό ζευγάρι έχει το εσύ, το εγώ και το εμείς. Το κάθε στοιχείο είναι εξίσου σημαντικό, το κάθε στοιχείο πρέπει να έχει την δική του ζωή. Το καθένα καθιστά το άλλο περισσότερο υπαρκτό. Αν κάποιο από τα τρία αυτά στοιχεία ατροφήσει στην πορεία τότε το ζευγάρι αρχίζει να λειτουργεί σε βάρος των άλλων 2 στοιχείων. Στο τέλος αυτή η συγχώνευση του εγώ και του εσύ μέσα στη σχέση μας καθιστά άγνωστους απέναντι στον εαυτό μας και στον σύντροφό μας. Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να αφήσεις το μοναδικό στοιχείο που σε προσδιορίζει;

Δεν έμαθα να αφήνω
Με έμαθαν οι γονείς μου, η κοινωνία, το σύστημα ότι η εξέλιξή μου εξαρτάται και προβάλλεται από τις κατακτήσεις μου και τις επιτυχίες μου. Τους βαθμούς μου στο σχολείο, τα χρήματα που βγάζω, το αυτοκίνητό μου, το σπίτι μου, το αριθμό φίλων και like στο facebook, την εικόνα της οικογένειάς μου προς τα έξω. Αφού όμως έμαθα να διεκδικώ και να κατακτώ, ξέχασα ότι όλη η εξέλιξή μου εξαρτάται από το αν έμαθα να αφήνω. Για να εξελιχθώ, άφησα πίσω μου τη δασκάλα που είχα στο δημοτικό, τα ρούχα που φορούσα όταν ήμουν 16, την πρώτη μου εργασία σε καφετέρια, το πατρικό μου σπίτι, φίλους, γνώσεις και σχέσεις.  Φανταστείτε πως θα ήταν η ζωή μας αν δεν είχαμε αφήσει τίποτα πίσω μας. Φοβόμαστε όμως να αφήσουμε τις προσδοκίες που είχαμε για την σχέση μας, τους φόβους μας, τα όνειρα. Φοβόμαστε να αφήσουμε την σχέση μας για να μην αντιμετωπίσουμε την μοναξιά αλλά καταλήγουμε πιο μόνοι.

Τι θα πουν οι άλλοι
Σε αυτή την κοινωνία που φοβάται τη κατάρρευση της, αφήνουμε να εισχωρήσουν στις σχέσεις μας όλες οι προσδοκίες, φοβίες, προκαταλήψεις των άλλων. Αφήνουμε δηλαδή τον έλεγχο της ζωής μας και της ευτυχίας μας στους γονείς και τα πεθερικά που δε θέλουμε να στεναχωρήσουμε, να απογοητεύσουμε ή να δικαιώσουμε. Στους φίλους που θα μας πουν ότι κάναμε λάθος ή ότι τώρα τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα. Στους συναδέλφους που θα μας κοιτάξουν παράξενα ή θα μας λυπηθούν. Στους θρησκευτικούς όρκους που δώσαμε. Αφήνουμε την επιλογή στους άλλους και εγκλωβιζόμαστε σε σχέσεις μη λειτουργικές και στην δυστυχία.

Για τα παιδιά
Τι τεράστια κουβέντα και πόσο συχνό φαινόμενο. Μένουμε μαζί για τα παιδιά. Και τα παιδιά να συζητούν με τους φίλους τους ότι τα πράγματα θα ήταν καλύτερα αν δεν έβλεπαν τους γονείς τους στεναχωρημένους ή να τσακώνονται ή να είναι δυο ξένοι στο ίδιο σπίτι. Όπως αναφέρει και η Χάρις Κατάκη είναι πιο συχνό οι ψυχοθεραπευτές να βλέπουν παιδιά χωρισμένων γονιών με λιγότερα προβλήματα σε σύγκριση με παιδιά που οι γονείς τους μένουν μαζί. Εμείς όμως επιμένουμε ότι μπορούμε να θυσιαστούμε για τα παιδιά μας,να είμαστε δυστυχισμένοι για να τα δούμε να ευτυχούν. Νομίζω ότι αν οι γονείς κάνουν μια και μοναδική ερώτηση στον εαυτό τους, θα πάρουν και την απάντηση. Θα ήθελα το παιδί μου μελλοντικά να ζει σε μια σχέση σαν τη δική μου; Αν η απάντηση είναι όχι ή ναι μεν αλλά… τότε έχουμε δουλειά να κάνουμε.

Τι γίνεται λοιπόν με όλες αυτές τις μη λειτουργικές σχέσεις οι όποιες επιμένουν στην συνέχειά τους; Καταλήγουν όλες στη δυστυχία; Φοβάμαι πως η απάντηση είναι ναι. Οι περισσότερες καταλήγουν στην δυστυχία και στην τελική αποσύνθεση των μελών τους. Αν κάποιες ξεφεύγουν καταλήγουν στην συναισθηματική απάθεια και την ουδετερότητα. Φαινομενικά λειτουργικές, διεκπαιρεωτικές αλλά άχρωμες, άοσμες και χωρίς καμία εξέλιξη. Πραγματικά δεν ξέρω ποια είναι η χειρότερη κατάληξη.

“Θεραπεύω-Σύν, Σύν-Θεραπεύω”
Ιωάννης Ζήνδρος, Ελένη Τσάκωνα
Κέντρο Ψυχολογικής Παρέμβασης “Θεραπεύω-Συν,Συν-Θεραπεύω”
Ελισάβετ Καστρισόγια 38, Ιωάννινα
Τηλέφωνα: 6972079311 – 6938353625
Email : therapeuw.syn@gmail.com