Τα πρώην πεθερικά μου δεν αγαπούν τα παιδιά μου!

Πολλές φορές σε ένα διαζύγιο ή όταν ο/η σύζυγος πεθαίνει, τα πρώην πεθερικά αλλάζουν στάση απέναντι στον άλλο γονιό και στα εγγόνια τους είτε με το να γίνονται επιθετικοί είτε με το να απομακρύνονται. Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς πρέπει να το χειριστεί ο γονιός που αντιμετωπίζει το πρόβλημα με τα πεθερικά του; Τι πρέπει να πει στα παιδιά για τον παππού και τη γιαγιά που κρατούν αποστάσεις;

Στην ένωση δύο ανθρώπων αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι ότι ενώνονται δύο διαφορετικές κουλτούρες, δύο διαφορετικές οικογένειες, που κουβαλούν όλη την ιστορία τους, τα βιώματα τους, τους τρόπους του, τα βάρη τους κ.α. Έτσι με τον γάμο, γίνεται μία προσπάθεια, κυρίως και πάνω απ όλα από το ζευγάρι να δημιουργήσει μία σχέση που θα τους χωράει, μία σχέση που θα μπορεί να αντέξει και μέσα στην οποία το ζευγάρι αλλά και οι υπόλοιποι θα μπορούν να συνυπάρξουν και να συνεργαστούν. Το πράγμα δυσκολεύει ακόμα περισσότερο όταν η οικογένεια μεγαλώσει και το ζευγάρι αποκτήσει παιδιά. Τότε, οι ισορροπίες γίνονται ακόμα πιο λεπτές.

Αυτό συμβαίνει, κατά κύριο λόγο, επειδή ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του τρόπο να αγαπά, έχει τον δικό του τρόπο να το δείχνει και επίσης, ο κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του προσωπικά βιώματα τα οποία σχετίζονται με την αγάπη, κάποιες φορές τραυματικά και χωρίς να τα έχει αναγνωρίσει, τα οποία παρεμβάλλονται στη σχέση με το παιδί, το εγγόνι ή τα υπόλοιπα σημαντικά πρόσωπα του καθενός.

Την πιο σημαντική δουλειά βέβαια την κάνει το ζευγάρι, είναι θα λέγαμε ο κυματοθραύστης της πυρηνικής οικογένειας, ο κύριος υπεύθυνος για το παιδί και για τη σχέση του με τους υπόλοιπους.

Είναι πολύ συχνό οι παππούδες να παρεμβαίνουν περισσότερο από το επιθυμητό, να νομίζουν ότι ξέρουν περισσότερα, συχνά να έχουν άποψη για όλα και να την λένε χωρίς να τους ζητηθεί. Αυτά στην περίπτωση που το ζευγάρι είναι αγαπημένο, μπορούν αν διευθετηθούν με κάποια συνεννόηση και με καλή οριοθέτηση.

Το ζευγάρι, όταν αποφασίσει να κάνει παιδιά, αρχίζει μέσα του να σχηματίζεται κάποια άποψη για το πώς θέλει να τα μεγαλώσει, αρχίζει να αποκτά μία φιλοσοφία σε σχέση με τον γονεϊκό ρόλο. Είναι σημαντικό αυτή να γίνεται όλο και πιο συγκεκριμένη και έτσι ο κάθε γονιός να μπορεί να έχει μία εικόνα για το που βαδίζει σε σχέση με τον δύσκολο αυτόν ρόλο. Όσο πιο καθαρός είναι αυτός ο ρόλος, και όσο πιο καθαρά μπορούν αυτά να συζητηθούν ανάμεσα στο ζευγάρι, τόσο πιο καθαρά θα μπορεί να βάζει τα όρια ως προς τα λοιπά πρόσωπα που αποτελούν την ευρύτερη οικογένεια.

Όταν όμως το ζευγάρι δεν τα πάει καλά, όταν οι δύο τους δυσκολεύονται να συνεργαστούν, τότε ο πυρήνας έχει πρόβλημα, ο κυματοθραύστης χάνει την σταθερότητα του και τότε υπάρχει άπλετος χώρος γι αυτόν που θέλει, συνειδητά ή μη, να παρέμβει, να μπορέσει να το κάνει.

Σε περιπτώσεις διαμάχης ανάμεσα στο ζευγάρι, οι παππούδες μπορεί να παρεμβαίνουν για να «σώσουν» την οικογένεια, ή για να προστατέψουν το εγγόνι, ή ακόμα για να προστατέψουν τα παιδιά τους, οι οποίοι πια είναι οι ίδιοι γονείς. Δυστυχώς, όταν το ζευγάρι δεν μπορεί να κρατήσει την σύγκρουση του προσωπική τότε, είναι πολύ εύκολο η οικογένεια να χωριστεί σε «στρατόπεδα».

Αυτό μπορεί να πάρει πολλές μορφές και όπως και να χει είναι τραυματικό κυρίως για το παιδί αλλά και για το κάθε μέλος της οικογένειας.

Στην περίπτωση διαζυγίου, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα καθώς οι δύο οικογένειες που ενώθηκαν, τώρα χωρίζουν ξανά, αλλά πλέον ανάμεσα τους υπάρχουν και τα παιδιά που θα τους ενώνουν για πάντα. Είναι δυστυχώς συχνό, τα πεθερικά να παίρνουν το μέρος του παιδιού τους, και εάν αυτό είναι το μέλος του ζευγαριού που φεύγει από το σπίτι τότε μπορεί να στραφούν και εναντίον του εγγονιού ή της λοιπής οικογένειας που μένει πίσω.

Μοιάζει με παιδική αντίδραση όπου απλά το συναίσθημα κυριεύει. Είναι μία οπτική των πραγμάτων στραμμένη προς το ποιος φταίει, σαν ένα στάδιο πένθους. Είναι πιθανό αυτός ο γονιός να έχει στοιχεία υπερπροστατευτικά ή μέσα του να δυσκολεύεται να δεχθεί ότι το παιδί του μεγάλωσε και έχει πια τη δική του ζωή, στην οποία μπορεί να κάνει και λάθη. Ίσως υπάρχουν ακόμα προσδοκίες ή αναμονές προσωπικές που δεν αφορούν το παιδί, πόσο μάλλον το εγγόνι!

Αυτό πιθανά να φανερώνει μία πιο εξαρτητική σχέση η οποία δεν έσπασε κατά την ενηλικίωση. Ίσως ο γιός ή η κόρη να μην έχει πάρει ολότελα τη ζωή στα χέρια του (περισσότερο συναισθηματικά και όχι τόσο πρακτικά).

Όμως από τη στιγμή που το παιδί είναι ενήλικας και μάλιστα γονιός, έχει τη δική του δουλειά να κάνει σε σχέση με αυτό το θέμα.

Ακόμα και στο διαζύγιο, είναι σημαντικό τα ζευγάρι να προσπαθεί να συνεργαστεί καθώς έχει πολλά να αντιμετωπίσει. Για να νιώθει το παιδί πιο ασφαλές, είναι σημαντικό οι γονείς ακόμα κι αν χωρίζουν να μπορέσουν να κρατήσουν τον ρόλο του κυματοθραύστη.

Το κάθε ενήλικο μέλος της οικογένειας, είναι υπεύθυνο για τον εαυτό του. Αυτό είναι κάτι που τείνουμε να ξεχνάμε κυρίως στην ελληνική οικογένεια. Τις περισσότερες φορές, δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη στάση που κάποιος άλλος επιλέγει να κρατήσει ακόμα κι αν αυτός είναι ο άλλος γονιός, οι παππούδες, κτλ. Παρόλο που δεν μπορούμε να την αλλάξουμε, σπαταλάμε περισσότερο χρόνο και ενέργεια σε αυτό, παρά στο τι θα κάνουμε με μας τους ίδιους.

Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, τα πεθερικά να μην μπορέσουν να διαχειριστούν το διαζύγιο ή την κατάσταση αυτή, μπορεί να απομακρυνθούν, να θυμώσουν, να γίνουν επιθετικά. Αυτό είναι μία πιθανότητα και μία επιλογή!

Το πιο σημαντικό είναι τι θα κάνουμε εμείς ως παιδιά τους και ως γονείς ενός ανήλικου παιδιού. Από τη μία πλευρά έχουμε μία δουλειά να κάνουμε σε σχέση με αυτό το θέμα, τη σχέση μας με τους γονείς μας. Είναι σημαντικό να διερωτηθούμε τι στάση έχουμε κρατήσει εμείς που επιτρέπει σε κάποιον άλλον να μας επηρεάζει τόσο, τι θέση θα θέλαμε να κρατήσουμε. Αλλά ακόμα κι αν δεν είναι οι γονείς μας αυτή, και πάλι είναι σημαντικό να διερωτηθούμε τι κάναμε εμείς που μπορεί να βοήθησε τα πράγματα να πάρουν αυτήν την τροπή. Τι κάναμε με τον σύντροφο μας, ποια στάση κρατήσαμε μέσα στη σχέση.

Σαν γονείς όμως, χρειάζεται να μην πιέζουμε καταστάσεις πριν την ώρα τους και να προσέχουμε μην βάλουμε το παιδί στη μέση μίας δικής μας διαμάχης που δεν το αφορά. Είναι καλό με το παιδί να είμαστε ειλικρινείς, χωρίς να παίρνουμε μέρος και χωρίς να κατηγορούμε. Αυτό είναι πολύ δύσκολο εάν έχουμε μεγάλο θυμό ή νιώθουμε αδικημένοι.

Οπότε, η πρώτη μας δουλειά θα ήταν να δουλέψουμε αυτά τα συναισθήματα μέσα μας, να τα καθαρίσουμε, να αναλάβουμε τον πόνο μου και να μην τον αφήνουμε να αιωρείται χωρίς να τον κοιτάμε. Το διαζύγιο είναι μία μεγάλη αλλαγή στη ζωή μας αλλά και στη ζωή της οικογένειας. Αναδύονται πολλά συναισθήματα, έχουμε να αντιμετωπίσουμε πολλές καταστάσεις και να θρηνήσουμε πολλές απώλειες, μικρές ή μεγάλες. Για πολλούς, ο χωρισμός είναι η αφορμή να μπουν σε μία διαδικασία προσωπικής δουλειάς με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε τα πράγματα μέσα μας και γύρω μας πιο καθαρά και σιγά σιγά να βρούμε τον τρόπο να διαχειριστούμε ένα ένα όσα προκύπτουν.

Ότι κι αν κάνουμε όμως είναι σημαντικό να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, γιατί είναι ο μόνος που θα μας βοηθήσει να πάμε παρακάτω, με τα παιδιά, γιατί σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να τους κρυφτούμε και με τους σημαντικούς άλλους, δοκιμάζοντας να συνεργαστούμε και να μοιραστούμε αυτά που νιώθουμε. Στην πραγματικότητα, δεν έχουμε κάτι να χωρίσουμε. Αυτά που παρεμβαίνουν και μας εμποδίζουν στην επικοινωνία, βρίσκονται μέσα μας. Ίσως είναι για όλους μία ευκαιρία να τα ανακαλύψουμε!

Ηλιάννα Πεσσάρη
Ψυχολόγος- Ψυχοδραματίστρια
Αλκμαιωνίδων 6, Καισαριανή, πλησίον μετρό Ευαγγελισμός
Τηλέφωνο: 2155159120
Κινητό: 6938165911
Website: http://www.prosopikianaptixi.gr/
Blog: http://iliannasol.blogspot.gr/