fbpx

Συγχώρεση: Δεν είναι μια στιγμή, είναι μια διαδρομή

| 6 Ιουλίου 2016
ADVERTISEMENT

«Συγγνώμη». Συχνά οι άνθρωποι ακούν αυτήν την λέξη και αναρωτιούνται: Πώς να συγχωρήσω τον άνθρωπο που με εγκατέλειψε, με πλήγωσε, με πρόδωσε; Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά αν αποφασίσω να συγχωρήσω κάποιον ή όχι; Πως θα το κάνω; Κι αν δεν το κάνω, είμαι «κακός» άνθρωπος;

Άραγε τι έχει ο καθένας στο μυαλό του όταν ακούει τη λέξη «συγχώρεση»; Κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι δεν υπάρχει συγχώρεση. Άλλος ότι υπάρχει και είναι κυρίως ανακούφιση, ή δυνατότητα να πάει ένα βήμα πιο μπροστά ή κίνηση ανωτερότητας.


ADVERTISEMENT

Πολύ συχνά υπάρχει αναρώτηση σχετικά με τον τρόπο που κάποιος συγχωρεί τον άνθρωπο που τον εγκατέλειψε και τον πλήγωσε. Επίσης σκέφτεται τα θετικά που μπορεί να κερδίσει αν συγχωρήσει τον άλλο ή αντίστοιχα αυτά που θα χάσει και τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει ο ίδιος, αν δεν συγχωρήσει τελικά.

Υπάρχει η πεποίθηση ότι κανείς πρέπει να συγχωρεί. Είναι απαραίτητο γιατί έτσι θα λυτρωθεί η ψυχή του και θα ανακουφιστεί από τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να του έχει προκαλέσει ο άνθρωπος που τον πλήγωσε. Κατά συνέπεια θα προχωρήσει τη ζωή του πιο εύκολα πετώντας από πάνω του τα βάρη του θυμού και της απογοήτευσης. Και σε κάποιο βαθμό όλα αυτά μπορεί να ισχύουν. Τι είναι αυτό όμως που το κάνει τόσο δύσκολο και οι περισσότεροι άνθρωποι φαίνεται να καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια για να συγχωρήσουν και τελικά να μην τα καταφέρνουν;

Αν κανείς μείνει μόνο στο να αναρωτιέται όλα αυτά, χάνει άλλα πιο σημαντικά που προϋπάρχουν, για να φτάσει κανείς να σκέφτεται τη συγχώρεση. Στην πραγματικότητα είναι μια υπόθεση πολύ πιο προσωπική και οι ψυχικές διεργασίες που συμβαίνουν πριν από αυτό, είναι πολύ σημαντικές και πολύ διαφορετικές για τον καθένα.


ADVERTISEMENT

Ένας άνθρωπος που έχει πληγωθεί και έχει πονέσει επειδή τον εγκατέλειψαν, έχει βιώσει ένα τραύμα, που πολλές φορές είναι δύσκολο να επουλωθεί. Ο χρόνος που θα χρειαστεί κανείς για να απαλύνει τον πόνο του, συχνά εξαρτάται από τη σχέση που είχε με τον άνθρωπο που τον εγκατέλειψε. Είναι διαφορετικό να βιώσει κάποιος εγκατάλειψη από τη μητέρα ή τον πατέρα, από τον σύντροφο ή την σύντροφο, από το παιδί του, ή από τον φίλο του. Και όσο πιο στενή και ζωτική είναι η σχέση, τόσο πιο βαθύ είναι το τράυμα και κατά συνέπεια τόσο πιο δύσκολη είναι και η συγχώρεση.

Οι άνθρωποι συχνά πληγώνουν και πληγώνονται. Όταν πληγώνονται και απογοητεύονται από τον άνθρωπο και την σχέση που είχαν μαζί του, βιώνουν πόνο, θλίψη, θυμό και απογοήτευση. Συναισθήματα φυσιολογικά που είναι απαραίτητο να διαχειριστεί κανείς πριν αποφασίσει αν θα συγχωρήσει τον άλλο ή όχι. Συχνά οι άνθρωποι δεν μπαίνουν στην διαδικασία να επεξεργαστούν και να μιλήσουν γι’ αυτά και προσπαθούν να συγχωρήσουν χωρίς να έχουν απαλλαχθεί από αυτά τα δύσκολα συναισθήματα. Κι αυτό έχει σαν συνέπεια, αν καταφέρουν τελικά να συγχωρήσουν, απλά να «καταπιούν» αυτό που έχει συμβεί, χωρίς ουσιαστικά να απαλλαχθούν από τα συναισθήματα που τους βασανίζουν, έχοντας όμως την ικανοποίηση ότι κατάφεραν να συγχωρήσουν.

Οι άνθρωποι που πληγώνονται συχνά βλέπουν τον εαυτό τους ως «θύματα», και μέσα από αυτόν τον ρόλο παραβλέπουν τη δική τους συμμετοχή και το πόσο οι ίδιοι τελικά επιτρέπουν στους άλλους να τους πληγώνουν ή ακόμη και να τους εγκαταλείψουν. Το να μπαίνει κανείς στη διαδικασία να σκέφτεται αν πρέπει να συγχωρήσει τον άλλο και πώς, σημαίνει κατά κύριο λόγο ότι εστιάζει στις πράξεις του άλλου και παραβλέπει να δει τον εαυτό του και τις δικές του πράξεις. Όμως το πλαίσιο στο οποίο κάποιος πληγώνει ή πληγώνεται, εγκαταλείπει ή εγκαταλείπεται δημιουργείται και από τις δύο πλευρές, κι όταν η ευθύνη αφορά και τους δύο, άραγε ποιος πρέπει να συγχωρήσει ποιον;

Ίσως να υπάρχουν ζητήματα και καταστάσεις που για κάποιους δεν συγχωρούνται. Γιατί ακουμπάνε σε τόσο θεμελειακά ζητήματα της ύπαρξής τους, που το να συγχωρήσουν θα σημαίνει ότι απαρνούνται τον ίδιο τους τον εαυτό. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους το να πρέπει να συγχωρήσουν γιατί αυτό είναι το σωστό, μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερο πόνο και περισσότερες ενοχές.

Το αν θα συγχωρήσει κανείς ή όχι, είναι προσωπική επιλογή. Μέχρι να φτάσει όμως να αποφασίσει αν θα το κάνει ή δεν θα το κάνει, είναι απαραίτητο να διαχειριστεί τα συναισθήματα που ήδη έχουν δημιουργηθεί από το τραύμα που βίωσε. Αν καταφέρει κανείς να απαλλαχθεί από αυτά τα συναισθήματα τότε η συγχώρεση μπορεί να συμβεί από μόνη της, χωρίς προσπάθεια, χωρίς κανόνες, χωρίς συγκεκριμένο τρόπο.

Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία όταν κανείς βιώνει πόνο, αισθήματα εγκατάλειψης, θυμό, θλίψη είναι αυτά τα συναισθήματα να μεταβολίζονται. Είναι σημαντικό να μπορεί να τα συνδέσει κανείς με παρελθοντικές εμπειρίες και να καταλάβει γιατί τα νιώθει όλα αυτά με αυτόν τον τρόπο. Όταν οι άνθρωποι παραβλέπουν να εστιάσουν στην πηγή των συναισθημάτων τους, τότε η συγχώρεση δεν έρχεται, όχι γιατί κάποιος δεν θέλει να συγχωρήσει, αλλά γιατί δεν μπορεί.

Ίσως τελικά το να πει κανείς «σε συγχωρώ» ή «δεν σε συγχωρώ» να μην είναι μια απάντηση στο «συγγνώμη» του άλλου, αλλά μια εσωτερική διαδικασία του καθενός, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να απαντήσει κανείς στο δίλημμα, αλλά αν έρθει αυτή η στιγμή, να συμβεί αυθόρμητα.

Ελένη Τσανανά 
Ψυχολόγος- Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
Παύλου Μελά 35, 3ος όροφος
Θεσσαλονίκη, Τ.Κ. 54622
Τηλέφωνο: 2310-231122
Κινητό: 6972108797
E-mail: eleni_tsanana@yahoo.gr

Σχόλια

Σχετικά Άρθρα

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ