Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Ο Δημήτρης και η Μαρία γνωρίστηκαν κάποια παραμονή Πρωτοχρονιάς, στο πάρτυ ενός κοινού τους φίλου. Ο έρωτάς τους ήταν κεραυνοβόλος. Από εκείνο το βράδυ έκαναν τα πάντα μαζί. Τους φαινόταν αδιανόητο να αποχωρίζεται ο ένας τον άλλο, έστω και για λίγες στιγμές. Η Μαρία πίστευε ότι ήταν μία ψυχή χωρισμένη σε δύο σώματα.

Παντρεύτηκαν σχεδόν αμέσως. Ανυπομονούσαν να ξεκινήσουν την ζωή τους μαζί, να κάνουν οικογένεια, να δουν και να ζήσουν τα πάντα. Μαζί.

Μέσα σε έξι χρόνια έκαναν τρια παιδιά. Οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές για αυτούς. Είχαν όλη την στήριξη που χρειάζονταν από τις οικογένειές τους. Έκαναν και οι δύο μία δουλειά που αγαπούσαν. Τίποτα δεν μπορούσε να ταράξει την ευτυχία τους και αυτό το αίσθημα ολοκλήρωσης και απόλυτης οικειότητας και εμπιστοσύνης.

Τίποτα;

Τον τελευταίο χρόνο, αργά αλλά σταθερά, κάτι άρχισε να συμβαίνει. Κάτι απροσδιόριστο, ωστόσο ευδιάκριτο, σε εκείνες τις στιγμές που ο Δημήτρης χανόταν στις σκέψεις του ή που ο τόνος της φωνής του γινόταν πιο τραχύς. Ο χρόνος με την οικογένειά του όλο και γινόταν πιο περιορισμένος. Η δουλειά, γι αυτόν, άρχισε να έχει προτεραιότητα.

Μέχρι που μια μέρα, ο Δημήτρης ανακοίνωσε στην Μαρία ότι θέλει διαζύγιο. Εκείνη την ημέρα, η γη έφυγε κάτω από τα πόδια της. Και άνοιξε το κουτί της Πανδώρας.

Καυγάδες, απειλές, συνεχείς μετωπικές συγκρούσεις, ακόμα και για τα πιο ασήμαντα θέματα. Τα παιδιά ξεχάστηκαν τελείως. Ο Δημήτρης και η Μαρία είχαν πιο σημαντική δουλειά να κάνουν: να τσακώνονται για το ποιος θα κρατήσει τις κούπες του καφέ. Κι όταν τελικά οι κούπες του καφέ έσπασαν και δεν χρειάστηκε να μοιραστούν σε κανένα, άρχισε μία ανελέητη δικαστική διαμάχη για την επιμέλεια των παιδιών, που έγιναν μπαλάκια μεταξύ του ενός και του άλλου.

Οι πρώην σύντροφοι μπλέχτηκαν σε ένα φαύλο κύκλο συγκρούσεων, από όπου κανένας δεν μπορούσε να ξεφύγει. Κι όσο εντείνονταν οι συγκρούσεις μεταξύ τους, τόσο αυξάνονταν η δυσπιστία, ο θυμός τους, ο φόβος τους, η απώλειά τους.

Μια μέρα, εκείνος ο κοινός φίλος που τους σύστησε, ρώτησε την Μαρία πώς άντεχε αυτή την κατάσταση, πώς έφτασαν ως εδώ, γιατί δεν προχωρούν επιτέλους με την ζωή τους.
Και η Μαρία του έδωσε μία αποστομωτική απάντηση: «Γιατί προτιμώ αυτό από την αδιαφορία».
Αυτό που βίωναν ο Δημήτρης και η Μαρία ονομάζεται «αρνητική οικειότητα».

Η επικοινωνία μεταξύ τους, αν και προσβλητική, υποτιμητική, υβριστική, τους κρατούσε κοντά. Η αλληλλεξάρτησή τους ήταν τόσο ισχυρή από την αρχή της γνωριμίας τους που ΔΕΝ ΗΞΕΡΑΝ πώς αλλιώς θα μπορούσαν να αντιδράσουν στον χωρισμό τους. Η πραγματικότητα του χωρισμού τους ήταν τέτοια που δεν τους επέτρεπε την «θετική οικειότητα» μεταξύ τους, οπότε προτίμησαν την «αρνητική οικειότητα» από την αδιαφορία. Κι αυτό, γιατί υπήρξε κάποτε αγάπη μεταξύ τους. Η αδιαφορία, γι’ αυτούς, θα ήταν άρνηση αυτής της αγάπης. Τουλάχιστον, μαλώνοντας για τα πάντα, έδειχναν ότι νοιάζονταν.

Εγκλωβίστηκαν, λοιπόν, σε μία συνεχώς ανατροφοδοτούμενη σύγκρουση. Δεν μπορούσαν να δούν ότι αυτή η αρνητική οικειότητα τούς απομάκρυνε και τους θύμωνε ακόμα περισσότερο. Τους εμπόδιζε θεμελιωδώς από το να συνεχίσουν την ζωή τους και να βρουν, στο πρόσωπο κάποιου άλλου την αγάπη, τρυφερότητα και εμπιστοσύνη πουχρειάζονταν.

Οι άνθρωποι φοβόμαστε την αλλαγή, γιατί αυτή συνδέεται με το άγνωστο. Αισθανόμαστε άνετα με ό,τι μας είναι γνώριμο, ακόμα κι αν αυτό πλέον μας πονάει. Δυσκολευόμαστε, επίσης, να αποδεχθούμε καταστάσεις τις οποίες δεν μπορούμε να καθορίσουμε εμείς οι ίδιοι, γιατί, απλούστατα, δεν εξαρτώνται από εμάς. Στον δρόμο αυτό της αποδοχής, βρίσκουμε τον εαυτό μας να προσπαθεί να αποφύγει την όποια νέα κατάσταση, να θυμώνει, να αγχώνεται, να επιτίθεται, να λυπάται, ακόμα και να διαπραγματεύεται το αναπόφευκτο. Όλα αυτά είναι τα στάδια μίας εσωτερικής διεργασίας που τελικά οδηγεί στην αποδοχή και την αλλαγή.

Κανένας μας δεν είναι ευτυχισμένος με την αρνητική οικειότητα. Όλοι μας είμαστε καλύτερα όταν βρισκόμαστε κοντά σε ανθρώπους που αγαπάμε, εμπιστευόμαστε και ξέρουμε ότι θα μας φροντίσουν. Ενδεχομένως να αποδεχόμαστε την αρνητική οικειότητα επειδή πιστεύουμε ότι δεν αξίζουμε κάτι καλύτερο. Ή επειδή θυματοποιούμαστε, για να δικαιολογήσουμε τον πόνο που αισθανόμαστε εξαιτίας των επιλογών που κάνουμε.
Ωστόσο οι συγκρούσεις με τις οποίες ερχόμαστε αντιμέτωποι, σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής μας, είναι ένα καμπανάκι για εμάς ότι κάτι δεν πάει καλά, κάτι πρέπει να αλλάξει.

Τελικά, δεν έχει τόση σημασία αν κερδίσουμε ή αν χάσουμε το αντικείμενο της σύγκρουσης, είτε είναι τα έπιπλα είτε το πρόγραμμα των παιδιών, όσο έχει σημασία η αλλαγή και η βελτίωση που μπορούμε να επιφέρουμε στην ζωή μας. Αν ο Δημήτρης και η Μαρία τσακώνονται συνέχεια για την εκπαίδευση των παιδιών τους, δεν έχει σημασία ποιος θα κερδίζει την κάθε «μάχη», γιατί οι μάχες θα πολλαπλασιάζονται με τα χρόνια. Εκείνο που έχει σημασία είναι να αναγνωρίσουν την ανάγκη αλλαγής του κώδικα επικοινωνίας μεταξύ τους από το «εγώ εναντίον σου σε αυτό το πόλεμο για το ποιος θα υπερισχύσει» στο «εμείς μαζί αντιμετωπίζουμε οριστικά και αποτελεσματικά τα προβλήματα που προκύπτουν».

Οι συγκρούσεις μάς δίνουν την ευκαιρία να ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΟΥΜΕ μία καλύτερη ζωή, όχι από κάποιο άλλο πρόσωπο, αλλά ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ. Πώς, όμως, μπορούμε να το κάνουμε αυτό;

Αναλαμβάνουμε και αναγνωρίζουμε την ευθύνη μας στην κατάσταση. Οι επιλογές ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε αποκλειστικά δικές μας. Κανένας άλλος εκτός από τον εαυτό μας δεν έχει το δικαίωμα ή την αρμοδιότητα να αποφασίζει για εμάς. Κι αν στο παρελθόν αυτό συνέβη, έγινε επειδή το επιτρέψαμε εμείς.

• Συγχωρούμε τον εαυτό μας για όσα επιλέξαμε ή επιτρέψαμε να συμβούν.Ένας καθηγητής μου στην επίλυση συγκρούσεων λέει ότι «όταν συγχωρούμε (τον εαυτό μας ή τους άλλους) σταματάμε να ελπίζουμε για ένα καλύτερο παρελθόν». Η συγχώρεση είναι αυτό που μας απελευθερώνει και μας επιτρέπει να συνεχίσουμε την ζωή μας.
• Σταματάμε να «ανταμείβουμε» τις συμπεριφορές που μας σπρώχνουν πάλι μέσα στον φαύλο κύκλο της σύγκρουσης.
•  Παραμένουμε ανοιχτοί, ευγενικοί, συμπονετικοί, αληθινοί με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Αντί για την αντιπαράθεση, προτιμούμε τον ειλικρινή, ουσιαστικό και εποικοδομητικό διάλογο. Αναζητούμε οριστική επίλυση των συγκρούσεών μας και ωφέλιμες και αποτελεσματικές λύσεις.
• Συνεχίζουμε την ζωή μας, οραματιζόμαστε ένα καλύτερο μέλλον και το πραγματοποιούμε.

Για να γυρίσουμε στο παράδειγμά μας, η Μαρία και ο Δημήτρης επέτρεψαν ο ένας στον άλλο την «νοσογόνο» διαιώνιση της σχέσης τους. Κατηγόρησαν ο ένας τον άλλο για όσα συνέβησαν, χωρίς, ούτε στιγμή, να αναλογιστούν την δική τους, προσωπική ευθύνη σε όλο αυτό. Δεν μπόρεσαν να συγχωρήσουν τον εαυτό τους αλλά ούτε και ο ένας τον άλλο, γιατί δεν μπόρεσαν να διακρίνουν ότι ήταν και οι δύο υπεύθυνοι για την σχέση τους και την εξέλιξή της. Κάθε φορά που ο ένας ξεκινούσε ένα καυγά, ο άλλος δέχονταν να μπει στην διαδικασία της μάχης για το ποιος θα κερδίσει και ποιος θα χάσει, ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Άφησαν τις συγκρούσεις τους να τους καθορίσουν, αντί να καθορίσουν οι ίδιοι τις συγκρούσεις τους και να τις δουν σαν μια ευκαιρία για να αλλάξουν και να εξελιχθούν. Λησμόνησαν ότι η ζωή συνεχίζεται και ότι οφείλουν να αναλάβουν πλέον την ευθύνη του μέλλοντός τους, για το καλό και την ευτυχία των παιδιών τους, των μοναδικών πραγματικών θυμάτων των συγκρούσεων.

Είναι τώρα πολύ αργά για το ζευγάρι της ιστορίας μας; Η απάντηση είναι ότι, όσο είμαστε ζωντανοί, πάντοτε έχουμε την ευκαιρία να αλλάξουμε και ποτέ δεν είναι αργά. Ίσως οι απώλειες να φαίνονται μεγαλύτερες, όμως, η εσωτερική μας γαλήνη και η ευτυχία μας, αλλά και όσων αγαπάμε, είναι ανεκτίμητες. Κι αν όλα αυτά σας φαίνονται πολύ θεωρητικά ή πολύ δύσκολα στην πράξη, σας καλώ να συλλογιστείτε το εξής: οι άνθρωποι αναπαράγουμε και μαθαίνουμε από τις συμπεριφορές που παρατηρούμε στην παιδική μας ηλικία. Τι παράδειγμα θέλετε να δώσετε στα παιδιά σας;

Δήμητρα Γαβριήλ
Δικηγόρος, Διαμεσολαβήτρια-Σύμβουλος επίλυσης συγκρούσεων
Web: Dimitragavriil.gr

Σημειώσεις :

– Το παρόν άρθρο έχει σκοπό αμιγώς πληροφοριακό και ενημερωτικό, ως προς τον τρόπο που μπορείτε να διαχειρίζεστε τις συγκρούσεις σας. Σε καμία περίπτωση δεν συνιστά συμβουλή ή προτροπή.

– Τα ονόματα και οι καταστάσεις που περιγράφονται στο παρόν άρθρο είναι προϊόν μυθοπλασίας και η οποιαδήποτε ομοιότητά τους με αληθινά πρόσωπα και καταστάσεις είναι καθαρά συμπτωματική.

– Παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται στοιχεία από την επιστήμη της ψυχολογίας, ο σύμβουλος επίλυσης συγκρούσεων δεν είναι ψυχολόγος και η συμβουλευτική επίλυσης συγκρούσεων δεν συνιστά ψυχοθεραπεία, αλλά στοχευμένη προσπάθεια διαχείρισης, επίλυσης και πρόβλεψης συγκρούσεων, σε συγκεκριμένο πλαίσιο.

– Σε περίπτωση που χρειάζεστε εξειδικευμένη, προσωπική συμβουλή, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό και μην βασίζεστε στο παρόν άρθρο. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και τυγχάνει μοναδικής διαχείρισης.

*Ένα ακόμη εξαιρετικό άρθρο της κυρίας Γαβριήλ σχετικά με την οικογενειακή διαμεσολάβηση, μπορείτε να διαβάσετε εδώ ενώ μπορείτε να μας στείλετε τα ερωτήματά σας, στο info@singleparent.gr

Εικόνα: 9images.blogspot.com