Κρατώ τη σχέση μου κρυφή από τα παιδιά: Οι λόγοι και οι συνέπειες

Είναι πολύ φυσιολογικό μετά από ένα διαζύγιο να προχωρήσει κάποιος σε μία καινούρια σχέση, και ενώ έχει παιδιά. Ταυτόχρονα είναι πολύ συχνό, ο γονιός να κρατάει αυτή τη σχέση κρυφή από τα παιδιά του. Δε θα μιλήσουμε εδώ για κάποια σχέση σύντομη ή πρόωρη αλλά για σχέσεις που κρατούνται κρυφές από τα παιδιά ενώ έχει περάσει καιρός και τα πράγματα πάνε καλά.

Ο βασικός λόγος συνήθως για τους γονείς είναι ότι θέλουν να προστατέψουν τα παιδιά, να μην αλλάξουν τις συνήθειες τους, να μην τα αναστατώσουν.

Υπάρχει μία επιθυμία στους περισσότερους γονείς που βγαίνει σαν αντανακλαστικό να προστατέψουν τα παιδιά τους από όσα περισσότερα πράγματα και καταστάσεις μπορούν, σαν να φτιάχνουν μία αόρατη γυάλα γύρω τους, απ’ όπου τα παιδιά θα μπορούν να κοιτούν τον κόσμο χωρίς να πληγώνονται ποτέ. Όμως αυτό είναι μία βαθιά επιθυμία η οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Όσο και να προσπαθήσει να προστατέψει τα παιδιά του, τελικά αυτά θα βγουν στον κόσμο και θα εμπλακούν με αυτόν, και θα χαρούν και θα πληγωθούν και θα γεμίσουν εμπειρίες έτσι κι αλλιώς. Γιατί έτσι είναι η ζωή για όλους μας, και όμορφη και δύσκολη.  Με την φανταστική αυτή γυάλα τελικά πιο συχνά οι γονείς απομονώνουν τα παιδιά από τις δυσκολίες και τις αλλαγές με αποτέλεσμα να μην τα προετοιμάζουν πραγματικά για τον κόσμο.

Με την ίδια λογική όταν οι γονείς κρατούν μία σημαντική γι’ αυτούς σχέση κρυφή από τα παιδιά, δεν τα αφήνουν να εξασκηθούν στις αλλαγές της ζωής, να μάθουν να προσαρμόζονται, να εντάσσουν ένα καινούριο μέλος στην οικογένεια, ακόμα και να συγκρούονται ή να εκφράζουν δυσαρέσκεια.

Η πρόθεση των γονιών είναι καλή και έχει την βάση της συνήθως σε αυτήν την διάθεση προστασίας. Όμως είναι καλό να υπάρχει η διερώτηση από τι πραγματικά θέλουν να τα προστατέψουν;

Σε κάποιες περιπτώσεις, ή απαντώντας στην προηγούμενη ερώτηση, μπορεί να υπάρχουν ασυνείδητα, εσωτερικά κίνητρα που οδηγούν τους γονείς να κρύψουν τη σχέση τους που τελικά αφορούν λιγότερο το παιδί και περισσότερο τους ίδιους.

Μία τέτοια περίπτωση είναι ότι μπορεί να φοβούνται την εξέλιξη της σχέσης, μήπως δεν πάει καλά και υποβληθούν πάλι σε έναν χωρισμό. Ενυπάρχει ο φόβος της αποτυχίας τους στα μάτια των παιδιών, ίσως νιώσουν άσχημα που τα υπέβαλλαν σε αυτήν την διαδικασία. Όμως στην πραγματικότητα, είναι μία αγωνία να εκθέσουν τον εαυτό τους μπροστά στα παιδιά, να δοκιμάσουν αυτή τη σχέση σοβαρά, πέφτοντας στα βαθιά.

Δημιουργείται έτσι μία γυάλα για τα παιδιά και άλλη μία γυάλα για τη σχέση. Καταλήγουν να ζουν δύο πραγματικότητες, δύο ζωές, που δεν ενώνονται και οι δύο όμως πολύ σημαντικές.

Στη ζωή παίρνουμε πολλούς και διαφορετικούς ρόλους. Ένας από αυτούς είναι του συντρόφου, ένας άλλος είναι του γονιού. Ο πρώτος έρχεται και φεύγει, ο δεύτερος απ’ όταν δημιουργηθεί θα μείνει για πάντα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι επειδή αυτός ο ρόλος του γονέα είναι μόνιμος θα συμπαρασύρει και όλους τους άλλους ρόλους της ζωής και μαζί με αυτούς και τις ανάγκες μας. Είμαστε γονείς δεν σημαίνει ότι δεν είμαστε άνθρωποι ή σύντροφοι. Αντίθετα είμαστε όλο και πιο επαρκείς σε αυτόν τον ρόλο όσο πιο γεμάτοι νιώθουμε μέσα μας και στην ζωή μας.

Αν νιώθουμε ότι θυσιάζουμε τότε αυτό θα έχει αντίκτυπο στα παιδιά. Είναι ήδη δύσκολο να μεγαλώνουμε ένα παιδί μόνοι μας. Δυστυχώς έχουμε την τάση να το κάνουμε ακόμα δυσκολότερο, νομίζοντας ότι η υπόλοιπη ζωή έχει τελειώσει.

Σε άλλη περίπτωση η διατήρηση της σχέσης ως κρυφής, μπορεί να έχει περισσότερη σχέση με τον πρώην σύντροφο παρά με το παιδί. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί ο πρώην σύζυγος να έχει δημιουργήσει μία καινούρια σχέση και να την έχει γνωρίσει στα παιδιά. Μπορεί αυτό να έχει φέρει αντιδράσεις στα παιδιά ή μπορεί και όχι και αντίθετα να έχουν φτιάξει μία καλή σχέση με το καινούριο πρόσωπο. Ίσως με κάποιο ασυνείδητο τρόπο, αποφασίζουμε να πάρουμε την θέση του καλού γονέα ο οποίος μένει “πιστός” στα παιδιά και δεν προχωράει τη ζωή του, αντίθετα θυσιάζεται γι’ αυτά.

Με έναν έμμεσο τρόπο και χωρίς να το καταλαβαίνει απόλυτα, ο γονιός σε αυτό το σημείο γίνεται ανταγωνιστικός με τον άλλον γονιό, και κρατάει τη ζωή του πίσω ώστε να μην φανεί κακός ή αυτός που δημιουργεί αναστάτωση, κάνοντας τα πράγματα πιο περίπλοκα.

Οι λόγοι είναι αρκετοί, και σίγουρα πολλοί προσωπικοί.  Σε κάθε περίπτωση, μία κατάσταση θα έχει αντίκτυπο στα παιδιά και στη σχέση μαζί τους.

Οι συνέπειες στα παιδιά:

Κρατώντας κρυφή τη σχέση, δημιουργούνται άλλα θέματα που τελικά ίσως να είναι πιο σοβαρά.

Τα παιδιά έχουν πολύ καλές κεραίες και καταλαβαίνουν πάρα πολλά πράγματα ακόμα και αυτά που δεν λέγονται ή κρύβονται. Ακόμα κι αν έχουμε κάνει ότι καλύτερο μπορούμε για να κρύψουμε κάτι από τα παιδιά, αυτά πάλι μπορεί να το καταλάβουν ή να πιάσουν την αίσθηση ότι κάτι κρύβουμε.

Με τα μυστικά είναι πιο πιθανό να χαλάει η σχέση μαζί τους, δημιουργώντας ένα μυστήριο ή ένα κλίμα ανασφάλειας.

Για τα παιδιά ένας γονιός που θυσιάζεται και που δεν περνάει καλά, που καταπιέζεται, που δυσκολεύεται, συχνά είναι μεγαλύτερο βάρος. Το παιδί, ειδικά στην μονογονεϊκή οικογένεια, θα τον έχει έννοια, μπορεί να τον νιώθει αδύναμο και να προσπαθεί να τον προστατέψει ή να τον φροντίσει. Έτσι έχουμε μία αντιστροφή ρόλων ανάμεσα στο γονέα και στο παιδί.

Αν το παιδί αντιληφθεί ότι κάτι κρατιέται κρυφό, και ακόμα περισσότερο αν δοκιμάσει να το αποκαλύψει κι ο γονέας το αρνηθεί, τότε δημιουργείται ένα κλίμα ανασφάλειας στο παιδί, όπου νιώθει ότι δεν μπορεί να εμπιστευτεί, οι γονείς γίνονται αναξιόπιστοι στα μάτια του, χάνουν την θέση τους απέναντί του. Παράλληλα ενισχύεται η αίσθηση χαμηλής αυτοεκτίμησης μέσα του, καθώς νιώθει ότι οι γονείς το “βγάζουν τρελό”, νιώθω μόνο μέσα στην κατάσταση, παίρνει διπλά μηνύματα.

Ακόμα. Το παιδί μπορεί να νιώσει ότι γίνεται βάρος και ότι αυτό φταίει που ο γονέας δεν προχωράει ή που έχει προχωρήσει αλλά δεν το αποκαλύπτει.

Τα παιδιά είναι πολύ ευάλωτα σε όσα γίνονται γύρω τους και εύκολα νιώθουν ότι τα πράγματα περιστρέφονται γύρω από αυτά. Συχνά ενοχοποιούν τον εαυτό τους ή ακόμα στον αντίποδα βρίσκουν τρόπους να χειριστούν τους γονείς. Μπορεί ένα τέτοιο μυστικό να είναι η αρχή μίας σχέσης με το παιδί με στοιχεία χειρισμού και εξουσίας.

Η σχέση με τα παιδιά είναι ζωντανή και συνέχεια μεταβάλλεται. Το να είμαστε γονείς δεν είναι εύκολο, ούτε είναι κάτι που μπορεί να γίνει με τέλειο τρόπο. Πάντα θα γίνονται λάθη και αυτό ίσως είναι μέσα στην εξέλιξη της ζωής. Ο ρόλος του γονιού και η σχέση με το παιδί θα μας φέρει αντιμέτωπους με πολλά πράγματα μέσα μας και με τον εαυτό μας. Αυτά για τα οποία δεν είμαστε σίγουροι θα ανακινούνται ξανά και ξανά και θα μας ταρακουνάνε.

Αυτό που χρειάζεται είναι να είμαστε ανοιχτοί σαν γονείς με το μέσα μας, ανοιχτοί στην ανάπτυξη μας, στις δυσκολίες που θα συναντήσουμε, ανοιχτοί σε κάθε βήμα και στην διερώτηση πως προχωράμε.

Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά δεν θέλουν ψέματα, αντίθετα μπορούν αν αντέξουν κάθε αλήθεια αρκεί να αφιερώσουμε χρόνο να τους εξηγήσουμε και να τα κάνουμε να νιώσουν ασφαλείς. Το σημαντικότερο είναι να είμαστε εκεί δίπλα τους, να τους συνοδεύουμε, ούτε πιο πάνω, ούτε πιο κάτω, δίπλα.

Ηλιάννα Πεσσάρη
Ψυχολόγος- Ψυχοδραματίστρια
Αλκμαιωνίδων 6, Καισαριανή, πλησίον μετρό Ευαγγελισμός
Τηλέφωνο: 2155159120
Κινητό: 6938165911
Website: http://www.prosopikianaptixi.gr/
Blog: http://iliannasol.blogspot.gr/