fbpx

Υπάρχει περίπτωση να γίνει δικαστήριο ερήμην σου και τί μπορείς να κάνεις;

| 3 Νοεμβρίου 2014
ADVERTISEMENT

Με αφορμή το ερώτημα αρκετών αναγνωστών-με αποκορύφωμα το τελευταίο όπου διαζευγμένη μητέρα μας έγραψε ότι ο πατέρας διεκδίκησε την επιμέλεια των παιδιών κάνοντας δικαστήριο ερήμην της επειδή δήλωσε άλλη διεύθυνση από αυτή που πραγματικά έμενε η πρώην σύζυγός του-η δικηγόρος μας κυρία Μαρία Τζαβέλα, μας εξηγεί.

Άγνωστος είναι ο τόπος διαμονής όταν δεν είναι κοινώς γνωστή η μόνιμη κατοικία ή η διαμονή του διαδίκου και δεν κατέστη δυνατόν να ανευρεθεί αυτή μολονότι καταβλήθηκε κάθε σχετική προσπάθεια με τα συνήθη μέσα επιμέλειας που υπαγορεύεται και από τις αρχές της καλής πίστης, που οφείλουν να τηρήσουν οι διάδικοι κατά τη διενέργεια των σχετικών διαδικαστικών πράξεων. Απαιτείται η άγνοια αυτή να είναι γενική και αντικειμενική (όχι υποκειμενική, βλ. ΕφΘεσ 414/2010 Αρμ 2011.812, ΕφΔωδ 201/1992 ΕλλΔνη 1995,407). Με άλλα λόγια, ο διάδικος που ενεργεί τη επίδοση, πρέπει να καταβάλει προσπάθεια ώστε να αναζητηθεί και να εντοπιστεί η ακριβής διεύθυνση του παραλήπτη του εγγράφου, κυρίως μέσω συλλογής πληροφοριών από το περιβάλλον της προηγούμενης κατοικίας του, αλλά και από πληροφορίες που θα λάβει από συγγενείς, από τυχόν πρώην μισθωτή ή εργοδότη ή και από τον τηλεφωνικό κατάλογο (ΜονΠρΘεσ 12184/2004, Αρμ 2004.1300).


ADVERTISEMENT

Η επίδοση σε πρόσωπα άγνωστης διαμονής γίνεται με επίδοση στον αρμόδιο κατά το άρθρο 134 παρ. 1 του ΚΠολΔ εισαγγελέα και με δημοσίευση περίληψης του δικογράφου που κοινοποιήθηκε σε δύο ημερήσιες εφημερίδες (από τις οποίες η μία πρέπει να εκδίδεται στην Αθήνα και η άλλη στην έδρα του δικαστηρίου, διαφορετικά και η άλλη πρέπει να εκδίδεται στην Αθήνα, ύστερα από υπόδειξη του εισαγγελέα στον οποίο γίνεται η επίδοση. Με την διάταξη αυτή θεσπίζεται μία μορφή πλασματικής επίδοσης στον εισαγγελέα, η οποία διευκολύνει μεν τον επισπεύδοντα την επίδοση, συνδέεται όμως με αυξημένα έξοδα. Αποτελεί ο τρόπος αυτός επίδοσης ultima ratio, υπό την έννοια ότι εάν υπάρχει άλλος τρόπος επίδοσης θα πρέπει να προτιμάται με ποινή ακυρότητας.

Όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 135 παρ. 1 και 338 ΚΠολΔ., η απόδειξη ότι κάποιο πρόσωπο είναι άγνωστης διαμονής βαρύνει τον επισπεύδοντα την επίδοση (βλ.ΑΠ 1277/1978 ΝοΒ 27.937, ΕφΘεσ/κης 1302/1987 ΕλλΔικ.1988,153) είναι δε από τη φύση της ως αρνητικού γεγονότος, δυσχερής.

Για το λόγο αυτό η δευτέρα παράγραφος του άρθρου 135 ΚΠολΔ παρέχει στον επισπεύδοντα την επίδοση τη δυνατότητα να αποφύγει τη δυσχέρεια προβαίνοντας στις διατυπώσεις που ορίζονται με αυτή, οπότε αν μετά παρέλευση οκτώ ημερών από την τελευταία δημοσίευση που ορίζεται μ` αυτήν δεν φθάνει ανακοίνωση σε καμία από τις διαλαμβανόμενες γραμματείες, ισχύει νόμιμο τεκμήριο ότι ο τόπος ή η συγκεκριμένη διεύθυνση διαμονής του παραλήπτη της επίδοσης είναι άγνωστα και η ανταπόδειξη αποκλείεται.


ADVERTISEMENT

Ο αποκλεισμός όμως της ανταποδείξεως δεν σημαίνει ότι το τεκμήριο αυτό είναι αμάχητο (βλ. Μπέη Πολ.Δ. άρθρο 152 σελ. 710, αντίθετα Δεληκωστόπουλος -Σινανιώτης ΚΠολΔ, άρθρο 136, σελ. 354), μπορεί δε ο διάδικος που κλητεύθηκε ως άγνωστης διαμονής να ζητήσει επαναφορά των πραγμάτων στην προηγούμενη κατάσταση (κατά τα άρθρα 152 επ. ΚΠολΔ), δοθέντος ότι το κατά το άρθρο 135 παρ. 2 νόμιμο τεκμήριο δεν αποκλείει το δόλο του επισπεύδοντος την επίδοση (υπάρχει και αντίθετη άποψη του Κ. Μπέη, Πολιτική Δικονομία, τ. 4, σελ. 778, ο οποίος θεωρεί ότι δεν χωρεί επαναφορά όταν ο διάδικος δεν εμφανίστηκε σε τακτή ημέρα που είχε οριστεί ως δικάσιμος, αφού στην περίπτωσή αυτή το δικαίωμά του καλύπτεται από την ανακοπή ερημοδικίας).

Στην περίπτωση αυτή, προϋπόθεση για να καταθέσει ο διάδικος αίτηση επαναφοράς των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση είναι η απόδειξη λόγου ανωτέρας βίας ή δόλου του αντιδίκου του, η δε επαναφορά πρέπει να ζητηθεί μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από την ημέρα της άρσης του εμποδίου που συνιστούσε την ανωτέρα βία ή της γνώσης του δόλου. Η άκυρη επίδοση με την διαδικασία της αγνώστου διαμονής έχει κριθεί από τη νομολογία ότι αποτελεί λόγο ανωτέρας βίας (βλ. σχετ. ΕφΑθ 4420/1996 Δ 28 [1997], 436, με παρατ. Κ. Μπέη) καθώς και περίπτωση δόλου (βλ. για την κλήτευση του αντιδίκου ως αγνώστου διαμονής ενώ είναι γνωστή η ακριβής διεύθυνσή του στην ΕφΑθ 6917/1998 ΑρχΝ 2000, 269). Η προθεσμία των 30 ημερών για την άσκηση της αίτησης επαναφοράς στην προτέρα κατάσταση δεν ξεκινάει υποχρεωτικώς από την έκδοση της ερήμην δικαστικής απόφασης βάσει της οποίας ανατίθεται η επιμέλεια στον πατέρα (στην περίπτωση που σας ενδιαφέρει), αλλά από τότε που ήρθη το εμπόδιο ή έλαβε γνώση του δόλου ο διάδικος. Η άρση του εμποδίου ενδεχομένως να συμπίπτει με την δημοσίευση ή την επίδοση της δικαστικής απόφασης, από την οποία προκύπτει η άκυρη επίδοση που αποτελεί την ανωτέρα βία, συνεπώς η προθεσμία των 30 ημερών ξεκινάει από τότε. Η παρέλευση της προθεσμίας επάγεται την έκπτωση από το δικαίωμα και η αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη (εκπρόθεσμη).

Λόγω του ότι υπάρχει η άποψη που υποστηρίζει ότι η αίτηση επαναφοράς δεν εφαρμόζεται όταν ο διάδικος απλώς δεν εμφανίστηκε την τακτή ημέρα που είχε οριστεί ως δικάσιμος, το ασφαλέστερο και το πιο σύνηθες στην πράξη είναι να ασκηθεί από τον ερημοδικασθέντα διάδικο ανακοπή ερημοδικίας εντός προθεσμίας 15 ημερών από την επίδοση της ερήμην απόφασης, η οποία αν γίνει δεκτή το Δικαστήριο εξαφανίζει την απόφαση που ανακόπηκε και αμέσως προχωρεί στην εξέταση της διαφοράς, αφού οι διάδικοι επανέλθουν στην κατάσταση που υπήρχε πριν από την απόφαση που εξαφανίστηκε. Στην περίπτωση που σας ενδιαφέρει η μητέρα πρέπει να ασκήσει για να είναι εμπρόθεσμη ανακοπή ερημοδικίας 15 ημέρες από τότε που της κοινοποιήθηκε η απόφαση και εάν γίνει δεκτή θα γίνει εκ νέου δικαστήριο και επανασυζήτηση της υπόθεσης.

Πέραν της ανωτέρω δυνατότητας, ο διάδικος που δικάζεται ερήμην έχει δικαίωμα να ασκήσει ανακοπή ερημοδικίας κατά της απόφασης που έχει εκδοθεί ερήμην, εφόσον δεν έχει κλητευθεί νόμιμα (στην περίπτωση που ενώ είχε γνωστή διαμονή, κλητεύθηκε ως αγνώστου διαμονής) εντός προθεσμίας 15 ημερών που αρχίζει από την επίδοση της απόφασης.

Σε περίπτωση που έχει παρέλθει η ως άνω προθεσμία για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας και η απόφαση έχει καταστεί τελεσίδικη ή αν έχει εκδοθεί απορριπτική απόφαση επί της ανακοπής ερημοδικίας, μπορεί να ασκηθεί από τον αντίδικο του επισπεύδοντος την επίδοση το ένδικο μέσο της αναψηλάφησης κατά το άρθρο 544 αρ. 9 του ΚΠολΔ. Στην περίπτωση αυτή, η προθεσμία της αναψηλάφησης είναι 60 ημέρες και αρχίζει από την επίδοση της προσβαλλόμενης απόφασης. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μπορεί να ασκηθεί αναψηλάφηση (ένδικο μέσο) εάν ο αιτών είχε κλητευθεί ως άγνωστης διαμονής και δικάσθηκε ερήμην, μολονότι ο αντίδικός του γνώριζε τη διαμονής του κατά τον χρόνο της επιδόσεως. Για να ασκηθεί αναψηλάφηση πρέπει η απόφαση να έχει καταστεί τελεσίδικη και το αποτέλεσμα είναι ότι εάν γίνει δεκτή το δικαστήριο εξαφανίζει την προσβαλλόμενη απόφαση και εξετάζει την ουσία της υπόθεσης.

Με βάση όλα τα παραπάνω, αυτός ο οποίος δικάζεται ερήμην μπορεί να ασκήσει τα παραπάνω ένδικα βοηθήματα/ μέσα, εφόσον είχε πράγματι γνωστή διαμονή και παρ’ όλα αυτά κλητεύθηκε ως αγνώστου.

Το δικαστήριο μπορεί να γίνει ερήμην του διαδίκου, εάν ο διάδικος που δικάστηκε ερήμην δεν κλητεύθηκε καθόλου ή δεν κλητεύθηκε νόμιμα (όπως π.χ. στην περίπτωση της άκυρης επίδοσης ως αγνώστου διαμονής, ενώ ο διάδικος έχει γνωστή διαμονή) ή εμπρόθεσμα ή αν συντρέχει λόγος ανωτέρας βίας. Εάν συντρέχει κάποιος από τους λόγους αυτούς, επιτρέπεται να ασκήσει ανακοπή ερημοδικίας κατά τα ανωτέρω.

Μαρία Τζαβέλα-Δικηγόρος
Δικηγορικό Γραφείο
Eυγενίας Α. Φωτοπούλου & Συνεργατών
Βασιλίσσης Σοφίας 6, T.K. 106 74 Αθήνα
Τηλέφωνα: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
Fax: 210 36 24 703
Email: info@efotopoulou.gr
Web: http://efotopoulou.gr/

Εάν έχεις οποιαδήποτε απορία μπορείς να μας τη στείλεις εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!

Σχόλια

Σχετικά Άρθρα

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ