Θέλω διαζύγιο. Τί πρέπει να κάνω; (Οδηγός βήμα-βήμα)

Το να λυθεί ο γάμος είναι κατ’αρχάς ένα γεγονός που αυτόματα σημαίνει, εκτός από νομικές διαδικασίες, έντονη συναισθηματική φόρτιση και βέβαια εν γένει ψυχική δοκιμασία των συζύγων, ειδικά στην περίπτωση ύπαρξης τέκνων.

Εφόσον οι σύζυγοι συμφωνούν αμοιβαία στη λύση του γάμου και την ανάληψη των εν γένει απορρεουσών υποχρεώσεων (π.χ. επιμέλεια, διατροφή τέκνων, επικοινωνία κ.τ.λ.) ο καλύτερος τρόπος λύσης του γάμου είναι το συναινετικό διαζύγιο, διά του οποίου λύεται ο γάμος (πρέπει να έχει διαρκέσει τουλάχιστον 6 μήνες) χωρίς ν’ αναφερθεί ποιος ο λόγος της διαστάσεως-χωρισμού(ενώ αντίθετα στο κατ’αντιδικίαν διαζύγιο χρειάζεται η αναφορά του λόγου του χωρισμού, οπότε γεννώνται ζητήματα «ενημερώσεως» του κοινωνικού περιγύρου του ζεύγους).

Εφόσον υφίστανται ανήλικα τέκνα, στο συναινετικό διαζύγιο απαιτείται η ύπαρξη εγγράφου συμφωνίας των συζύγων σχετικά με την επιμέλεια του τέκνου και την επικοινωνία μ’αυτό (η επιμέλεια και η επικοινωνία αποτελούν υποχρεωτικό περιεχόμενο του συμφωνητικού), στην οποία δύναται να περιληφθεί και συμφωνία για τη διατροφή των τέκνων. Η απόφαση του Δικαστηρίου εκδίδεται σε συντομότατο χρονικό διάστημα (συνήθως κάτω του ενός μηνός στα επαρχιακά Πρωτοδικεία, με την επιφύλαξη βέβαια του φόρτου υποθέσεων εκάστου Πρωτοδικείου) και, εκτός της λύσεως του γάμου, επικυρώνει και τις συμφωνίες των συζύγων που περιελήφθησαν στο προαναφερθέν συμφωνητικό. Έτσι, εάν υφίσταται συμφωνία για το ύψος της διατροφής των τέκνων και ο υπόχρεος προς καταβολή διατροφής δεν την καταβάλλει, τότε, βάσει της αποφάσεως μπορεί ο δικαιούχος να καταθέσει μήνυση για απλήρωτη διατροφή, χωρίς να χρειαστεί να κάνει αγωγή ή ασφαλιστικά μέτρα.

Αμέσως μετά την έκδοση της αποφάσεως, συνήθως οι τέως σύζυγοι, διά του πληρεξουσίου τους δικηγόρου (μπορεί να είναι κοινός δι’αμφοτέρους, οπότε και τα έξοδα είναι λιγότερα) παραιτούνται από τα ένδικα μέσα που θα μπορούσαν ν’ασκήσουν κατά της αποφάσεως (π.χ. εφέσεως, εάν οι σύζυγοι τα «ξανάβρισκαν»), οπότε η απόφαση καθίσταται αμετάκλητη (δεν υπόκειται δηλαδή σε κανένα τακτικό ή έκτακτο ένδικο μέσο) και μπορεί να συνεχιστεί και η πνευματική ή πολιτική λύση περαιτέρω (βλ. κατωτέρω). Συνεπώς, η διαδικασία του συναινετικού διαζυγίου είναι αμεσότερη, ταχύτερη και συνήθως και οικονομικότερη.

Εφόσον όμως οι σύζυγοι δεν συμφωνούν, είτε στη λύση του γάμου, είτε στα ειδικότερα μεταξύ τους ζητήματα, υφίσταται η δυνατότητα λύσεως του γάμου κατ’ αντιδικίαν, οπότε ο/η σύζυγος που ενδιαφέρεται να λύσει το γάμο, καταθέτει ένδικο βοήθημα στο Μονομελές Πρωτοδικείο (συνήθως του τόπου διαμονής του ή τελευταίας κοινής διαμονής των συζύγων), διά του οποίου ζητεί τη λύση του γάμου, αναφέροντας λεπτομερώς όλα τα γεγονότα που συνιστούν ισχυρό κλονισμό της εγγάμου συμβιώσεως και δικαιολογούν τη λύση του γάμου. Στην περίπτωση αυτή μπορούν να ζητηθούν η επιδίκαση της επιμελείας και διατροφής, πάντα βέβαια σε συνεννόηση με τον πληρεξούσιο δικηγόρο, διότι εκείνος επιλέγει τη μέθοδο αξιώσεως των απαιτήσεων του/της εντολέως του. Ύστερα από λίγους μήνες (αναλόγως και πάλι του φόρτου υποθέσεων εκάστου Πρωτοδικείου και Δικαστή) εκδίδεται η απόφαση λύσης του γάμου, η οποία βέβαια υπόκειται σε έφεση και τα λοιπά ένδικα μέσα. Συνήθως τα ένδικα μέσα σε υποθέσεις λύσης του γάμου (που δεν ορίζουν και επιμέλεια και διατροφή) γίνονται για λόγους παρελκύσεως/εκδικήσεως και σπανιότατα για λόγους επανασύνδεσης. Εάν όμως, εκτός από τον γάμο ορίζεται και επιμέλεια διατροφή, τότε -εκτός εκδικήσεως- ένδικα μέσα ασκούνται και λόγω υψηλής πρωτόδικα διατροφής ή εσφαλμένης επιδίκασης επιμελείας (σπάνια).

Παρενθετικά να σημειωθεί ότι, ασχέτως εάν κάποιος ασκήσει κυρία αγωγή για λύση του γάμου, στην οποία περιλάβει και αίτημα επιδίκασης επιμελείας ανηλίκου τέκνου και διατροφής αυτού (διότι η λύση του γάμου γίνεται μόνον με κυρία αγωγή, και όχι με ασφαλιστικά μέτρα, που είναι διαδικασία προσωρινής ισχύος), εφόσον επιθυμεί άμεσα την επιδίκαση επιμελείας και διατροφής υπέρ τέκνου, θα πρέπει ν’ασκήσει παράλληλα ή πριν την κυρία αγωγή διαζυγίου+επιμελείας+διατροφής και ασφαλιστικά μέτρα, με αίτημα προσωρινής επιδίκασης επιμελείας+διατροφής και αίτημα εκδόσεως προσωρινής διαταγής, ώστε να επιδικαστεί η προσωρινή επιμέλεια και η διατροφή άμεσα, συνήθως εντός δύο ημερών από την κατάθεση της αίτησης. Δηλαδή, μόλις κατατεθεί η αίτηση ορίζεται άμεσα, ακόμη και την ίδια ημέρα συζήτηση της προσωρινής διαταγής, ειδοποιείται ο αντίδικος -προφορικά μέσω του Πρωτοδικείου ή με επίδοση από δικαστικό επιμελητή και το Δικαστήριο αποφασίζει για την επιμέλεια και τη διατροφή έως τη συζήτηση (εκδίκαση) της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων, η οποία πρέπει κατά το Νόμο, εφόσον γίνει δεκτή η προσωρινή διαταγή, να ορισθεί εντός 20 ημερών.

Ύστερα, ακολουθεί η συζήτηση της αιτήσεως (οπότε συνήθως παρατείνεται η ισχύς της προσωρινής διαταγής έως την έκδοση αποφάσεως) και εν τέλει εκδίδεται η απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων που ορίζει ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ την επιμέλεια και τη διατροφή. Η πρακτική διαφορά έγκειται στο ότι ο υπόχρεος διατροφής πρέπει αμέσως να καταβάλλει διατροφή εάν τον υποχρεώνει απόφαση ή προσωρινή διαταγή ασφαλιστικών μέτρων, ενώ εάν ασκήσει μόνον τακτική αγωγή θα πρέπει να περιμένει αρκετούς μήνες μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση και μετά ν’αξιώσει την αναδρομική από την επίδοση της αγωγής είσπραξη διατροφών (οι οποίες μάλιστα θα έχουν σωρρευθεί και θα είναι δυσκολότερο να καταβληθούν από τον υπόχρεο). Συνεπώς, κατά την άποψή μου εφόσον ο/η σύζυγος δεν έχει άλλους πόρους και χρειάζεται τη διατροφή ή πρέπει να πάρει επίσημα την επιμέλεια διότι ο/η άλλος/η σύζυγος δημιουργεί προβλήματα κ.ο.κ., πρέπει άμεσα ν’ασκήσει ασφαλιστικά μέτρα.

Eπαναλαμβάνω, ότι οι ανωτέρω αναφορές είναι ενδεικτικές και πρέπει πάντοτε να υπάρχει συνεννόηση μεταξύ εντολέως και πληρεξουσίου δικηγόρου για τον τρόπο αντιμετωπίσεως του οποιουδήποτε προβλήματος, αφού κάθε περίπτωση έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες.

Τέλος, εφόσον η απόφαση περί λύσεως του γάμου καταστεί αμετάκλητη, τότε, εάν ο γάμος είναι θρησκευτικός, ο ενδιαφερόμενος καταθέτει αίτηση ενώπιον του Εισαγγελέως Πρωτοδικών (απλή διαδικασία λεπτών), ο οποίος διαπιστώνει το αμετάκλητο της απόφασης και εκδίδει άμεσα διάταξη, ή οποία και τελικά καταχωρείται στην αρμοδία μητρόπολη και λαμβάνεται το Διαζευκτήριο, που καταχωρείται στο ληξιαρχείο. Εάν ο γάμος είναι πολιτικός δεν απαιτείται η διαδικασία ενώπιον του Εισαγγελέως, αλλά μόνον η ύπαρξη αμετακλήτου αποφάσεως, η οποία καταχωρείται στο ληξιαρχείο.

Νίκη Ροδίτη-Δικηγόρος
Δικηγορικό γραφείο Κωνσταντίνου Χάνου-Νίκης Ροδίτη
Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού 4, Χαλκίδα
Τηλέφωνο: 22210-76788
Web: www.kostashanos-nikiroditilawoffice.gr

*Για να δείς τα δικαιολογητικά που χρειάζεσαι για τη πνευματική λύση του γάμου, δες εδώ.