fbpx

Σύμφωνο συμβίωσης: Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

| 2 Ιανουαρίου 2015
ADVERTISEMENT

Το 2008, με το Ν. 3719/2008, ο Έλληνας νομοθέτης εισήγαγε στον Αστικό μας Κώδικα το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης, το οποίο κατοχυρώνει τα δικαιώματα ετερόφυλων ζευγαριών που συμβιώνουν χωρίς να έχουν τελέσει γάμο.

Το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης είναι μία συμφωνία που καταρτίζεται μεταξύ δύο ετερόφυλων συντρόφων ενώπιον Συμβολαιογράφου δυνάμει του οποίου επισημοποιείται η συμβίωση και οι σύμβιοι αποκτούν δικαιώματα και υποχρεώσεις οι οποίες τους εξομοιώνουν με τα παντρεμένα ζευγάρια. Το Σύμφωνο αποκτά νομική ισχύ από τη στιγμή που αντίγραφό του θα κατατεθεί στον ληξίαρχο του τόπου κατοικίας των δύο συντρόφων και θα καταχωρηθεί στο ειδικό βιβλίο του αρμόδιου Ληξιαρχείου. Μετά την ενεργοποίηση του Συμφώνου, οι δύο σύντροφοι είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τα οφέλη που τους προσφέρονται από αυτό.


ADVERTISEMENT

Δεν επιτρέπεται η σύναψη Συμφώνου Συμβίωσης :

  • Αν υπάρχει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης των ενδιαφερόμενων προσώπων ή του ενός από αυτά.
  • Μεταξύ συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή απεριορίστως και εκ πλαγίου μέχρι και τον τέταρτο βαθμό, καθώς και μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή απεριορίστως. Τους βαθμούς της συγγένειας θα τους αναλύσουμε και θα τους εξηγήσουμε σύντομα σε άλλο άρθρο
  • Μεταξύ εκείνου που υιοθέτησε και αυτού που υιοθετήθηκε
  • Όταν παραβιάζεται μία από τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις, το σύμφωνο συμβίωσης είναι άκυρο. Την ακυρότητα του Συμφώνου Συμβίωσης μπορεί να επικαλεσθεί, εκτός από τους συμβληθέντες, και όποιος προβάλλει έννομο συμφέρον οικογενειακής ή περιουσιακής φύσης. Ο εισαγγελέας μπορεί να ζητήσει αυτεπαγγέλτως την αναγνώριση της ακυρότητας, αν το σύμφωνο συμβίωσης αντίκειται στη δημόσια τάξη.

Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα που αποκτούν οι σύντροφοι κατά τη σύναψη του Συμφώνου Ελεύθερης Συμβίωσης είναι τα εξής:

  • Το τέκνο που ήρθε στον κόσμο κατά τη διάρκεια του Συμφώνου Ελεύθερης Συμβίωσης ή εντός τριακοσίων ημερών από τη λύση ή την αναγνώριση της ακυρότητάς του, φέρει το επώνυμο που επέλεξαν οι γονείς του με κοινή και αμετάκλητη δήλωσή τους που περιέχεται στο Σύμφωνο ή σε μεταγενέστερο συμβολαιογραφικό έγγραφο, πριν τη γέννηση του πρώτου τέκνου.
  • Σε περίπτωση θανάτου ενός εκ των συντρόφων, ο επιζών αποκτά κληρονομικό δικαίωμα στην εξ αδιαθέτου διαδοχή.
  • Την ακυρότητα του Συμφώνου Συμβίωσης μπορεί να επικαλεσθεί εκτός από τους συμβληθέντες και όποιος αποδείξει έννομο συμφέρον οικογενειακής ή περιουσιακής φύσης. Σε περίπτωση που το Σύμφωνο αντίκειται στη δημόσια τάξη, δικαίωμα να ζητήσει την αυτεπάγγελτη αναγνώριση της ακυρότητας του συμφώνου έχει και ο αρμόδιος Εισαγγελέας.
  • Στο Σύμφωνο Συμβίωσης ή και σε μεταγενέστερο συμβολαιογραφικό έγγραφο μπορεί να περιέχεται συμφωνία με την οποία αναλαμβάνεται, είτε από το ένα ή το άλλο μέρος είτε και αμοιβαίως, υποχρέωση διατροφής μόνο για την περίπτωση κατά την οποία, μετά τη λύση του συμφώνου, το ένα από τα μέρη δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του από τα εισοδήματα του ή από την περιουσία του. Δεν έχει υποχρέωση διατροφής εκείνος που, εν όψει και των λοιπών υποχρεώσεων του, δεν είναι σε θέση να τη δώσει χωρίς να διακινδυνεύσει η δική του διατροφή. Η υποχρέωση αυτή δεν βαρύνει τους κληρονόμους του υπόχρεου.
  • Με το Σύμφωνο Συμβίωσης ή και με μεταγενέστερο συμβολαιογραφικό έγγραφο μπορούν να ρυθμίζονται οι περιουσιακές σχέσεις των συμβληθέντων και ιδίως η τύχη των περιουσιακών στοιχείων που θα αποκτηθούν κατά τη διάρκεια του Συμφώνου. Αν δεν υπάρχει συμφωνία για τα αποκτήματα, το κάθε μέρος έχει, μετά τη λύση του Συμφώνου, αξίωση κατά του άλλου για ό,τι αποκτήθηκε και με τη δική του συμβολή.
  • Η λύση του Συμφώνου Συμβίωσης μπορεί να γίνει α) με συμφωνία των συμβληθέντων, η οποία γίνεται αυτοπροσώπως με συμβολαιογραφικό έγγραφο, β) με μονομερή συμβολαιογραφική δήλωση, αφότου αυτή κοινοποιηθεί με δικαστικό επιμελητή στον άλλο, γ) αυτοδικαίως σε περίπτωση που ένας από τους δύο συμβληθέντες συνάψει γάμο. Η λύση του Συμφώνου Συμβίωσης επέρχεται από την κατάθεση του συμβολαιογραφικού εγγράφου στον ληξίαρχο, όπου έχει καταχωρηθεί και η σύσταση αυτού.

Όμως, το Σύμφωνο Συμβίωσης έχει και κάποια μειονεκτήματα, καθώς οι σύντροφοι δεν τυγχάνουν της ίδιας αντιμετώπισης με τους συζύγους από το κράτος γεγονός που αποτρέπει πολλά νέα ζευγάρια να προχωρήσουν στην σύναψή του:


ADVERTISEMENT

  • Δεν μπορούν να κάνουν κοινή φορολογική δήλωση
  • Δεν έχουν τα ίδια ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα, δηλαδή  τα πρόσωπα που συνάπτουν σύμφωνο δεν εμπίπτουν στην κατηγορία της «οικογένειας» σύμφωνα με την ασφαλιστική νομοθεσία και έτσι, δεν μπορούν να ασφαλιστούν ως έμμεσα μέλη, αλλά δεν μπορούν να διεκδικήσουν και σύνταξη χηρείας.
  • Δημιουργούνται προβλήματα γραφειοκρατικά, καθώς δεν ενσωματώθηκε σωστά ο νόμος από την Διοίκηση.

Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου συμβίωσης ή εντός τριακοσίων ημερών από τη λύση ή την αναγνώριση της ακυρότητας του, τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον άνδρα με τον οποίο η μητέρα κατάρτισε το σύμφωνο. Το τεκμήριο ανατρέπεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Η ακυρότητα ή η ακύρωση του συμφώνου δεν επηρεάζει την πατρότητα των τέκνων.
Επιπροσθέτως, η  γονική μέριμνα τέκνου που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια συμφώνου συμβίωσης ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την αναγνώριση της ακυρότητας του ανήκει στους δύο γονείς και ασκείται από κοινού. Οι διατάξεις του ΑΚ για τη γονική μέριμνα των τέκνων που κατάγονται από γάμο εφαρμόζονται αναλόγως και στην περίπτωση αυτή.

Αν το σύμφωνο συμβίωσης λυθεί, για την άσκηση της γονικής μέριμνας εφαρμόζεται αναλόγως το άρθρο 1513 του ΑΚ, που ορίζει πως «Στις περιπτώσεις διαζυγίου η ακύρωσης του γάμου και εφόσον ζουν και οι δύο γονείς, η άσκηση της γονικής μέριμνας ρυθμίζεται από το δικαστήριο. Η άσκηση της γονικής μέριμνας μπορεί να ανατεθεί στον έναν από τους γονείς ή, αν αυτοί συμφωνούν ορίζοντας συγχρόνως τον  τόπο διαμονής του τέκνου, στους δύο από κοινού. Το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά, ιδίως να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων ή να την αναθέσει σε τρίτον.

Για τη λήψη της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν ο γονείς του τέκνου σχετικά με την επιμέλεια και τη διοίκηση της περιουσίας του.

Ο γονέας, στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής μέριμνας, έχει το δικαίωμα να ζητάει από τον άλλο πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου».

Τέλος, να σημειωθεί ότι προς το παρόν δεν  καλύπτει ζευγάρια ίδιου φύλου, εάν και το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα διότι ο νόμος 3719/2008 έδωσε τη δυνατότητα μόνο σε πρόσωπα διαφορετικού φύλου να συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης, κάτι το οποίο έρχεται σε αντίθεση με το δικαίωμα σε οικογενειακή ζωή (άρθρο 8 ΕΣΔΑ) και την απαγόρευση των διακρίσεων (άρθρο 14 ΕΣΔΑ).

Μαρία Βρέττα
Δικηγόρος
26ης  Οκτωβρίου 10
ΤΚ 54627, Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο : 2310 530160
Fax: 2310 530160
E-mail: info@vrettalaw.gr
Web : http://www.vrettalaw.gr/

Η κυρία Βρέττα Μαρία, συμμετέχει στο ειδικό πρόγραμμα “Πρώτη Επίσκεψη δωρεάν” που σου παρέχει τη πρώτη συνάντηση μαζί της, εντελώς δωρεάν. Περισσότερες πληροφορίες μπορείς να δείς εδώ ενώ μπορείς να υποβάλλεις το ερώτημά σου, μέσω της ειδικής φόρμας εδώ.

Σχόλια

Σχετικά Άρθρα

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ