Γίνεται να “χωριστούν” τα αδέρφια στο διαζύγιο;

Όταν το ζευγάρι χωρίζει, είθισται την επιμέλεια των παιδιών να την παίρνει η μητέρα. Ωστόσο, το γράμμα που λάβαμε, ανατρέπει τον κανόνα καθώς στη προκειμένη περίπτωση την επιμέλεια την έχει ο πατέρας. Τώρα όμως που τα παιδιά της αναγνώστριάς μας μεγάλωσαν, το ένα από τα δύο θέλει να μείνει μαζί της και εκείνη εύλογα αναρωτιέται, αν-από νομικής άποψης-υπάρχει η δυνατότητα να “χωριστούν” τα αδέρφια. Έχει πολύ ενδιαφέρον να δούμε και μια άλλη πλευρά στην ιστορία του διαζυγίου και στο τί γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις.

Ερώτηση

«Πριν 7 χρόνια χώρισα με τον σύζυγό μου, έχοντας δυο αγόρια 7 και 3 ετών τότε. Είχαμε αρκετά προβλήματα στην μεταξύ μας επικοινωνία για το καθετί. Τα παιδιά έμειναν μαζί μου για 2,5 χρόνια. Ήταν πολύ δύσκολα για μένα και τα παιδιά απο πολλές απόψεις .Ό,τι κι αν έκανα εγώ ,για τον πρώην μου ήταν λάθος οπότε είχαμε συνέχεια καυγάδες ακόμη και μπροστά στα παιδιά. Απευθύνθηκα σε ψυχολόγο απεγνωσμένη προκειμένου να με βοηθήσει να χειριστώ τη κατάσταση. Εν τω μεταξύ είχαν αρχίσει και τα προβλήματα με τον μεγάλο μου γιο, με το σχολείο με τον αδερφό του, με λίγα λόγια ένα μικρό θηριάκι. Δυστυχώς δεν ήμουν σε θέση τότε να συγκρατήσω την υπομονή μου και να φερθώ καλύτερα σε ένα παιδάκι με ΔΕΠΥ (όπως διαγνώστηκε πολύ αργότερα) και τον τιμωρούσα συχνά. Κατόπιν συμβουλών των δασκάλων του, πήγαμε στο αρμόδιο ΚΕΔΥ και έπειτα από τρία χρόνια, είχαμε γνωμάτευση για ΔΕΠΥ. Έκρινα σωστό όμως, τα παιδιά να πάνε για λίγο στον μπαμπά τους, μέχρι να ορθοποδήσω ψυχολογικά, το οποίο και δέχτηκε ο ίδιο. Πέρασαν 4 χρόνια τελικά για να τα καταφέρω. Σε όλο αυτό το διάστημα έκανα προσπάθειες να είμαι ξανά με τα παιδιά αλλά ήταν δύσκολο. Ο μικρός ζητούσε και μέχρι τώρα ζητάει να έρθει να μείνει μαζί μου αλλά ο μεγάλος με τον καιρό προσαρμόστηκε στον τρόπο ζωής του μπαμπά και δεν ήθελε να γυρίσει, ήθελε να μένει σε εμένα για λίγες μέρες και μετά να πηγαίνει πάλι μόνιμα στον μπαμπά του. Εγώ μένω πλέον μόνιμα στην Αθήνα εδώ και 1,5 χρόνο. Με τα παιδιά έχω καθημερινή επικοινωνία αλλά βλεπόμαστε δυο φορές το μήνα (μένουν στην επαρχία). Και οι δύο γιοί μου, κάθε φορά μου λένε πόσο τους λείπω. Μόνο ο μικρός θέλει να έρθει να μείνει μαζί μου ενώ η μεταξύ τους σχέση δεν είναι καθόλου καλή.  Εγώ δεν μπορώ να πάω εκεί που μένουν τα παιδιά, διότι εδώ στην Αθήνα έχω δουλειά. Μπορώ να πάρω το ένα παιδί από νομική άποψη;”.

Απαντάει η δικηγόρος κυρία Λυδία Ζωγοπούλου, από το Δικηγορικό γραφείο «Ε.Φωτοπούλου & Συνεργάτες»

Στις περιπτώσεις διακοπής της έγγαμης συμβίωσης όπως και στην περίπτωση διαζυγίου οι συνθήκες ζωής της οικογένειας ανατρέπονται, ο συζυγικός οίκος καταργείται, δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση για καθένα από τους δύο γονείς και το σπουδαιότερο, ανακύπτει το ζήτημα ρύθμισης της γονικής μέριμνας των τέκνων, το οποίο και αναλαμβάνει το δικαστήριο (ΑΚ 1513, ΑΚ 1514).

Συγκεκριμένα, σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων και προσφυγής τους στο δικαστήριο, όπως συμβαίνει συνήθως κατευθυντήρια γραμμή για την ανάθεση της γονικής μέριμνας στον έναν ή τον άλλο γονέα από το δικαστήριο είναι το αληθινό συμφέρον του τέκνου(ΑΚ 1511,παρ.2). Για την εξειδίκευση της αόριστης αυτής νομικής έννοιας δεν παρέχονται από το νομοθέτη εκ των προτέρων σταθερά προσδιοριστικά στοιχεία, παρά μονάχα το επιβαλλόμενο εκ της ΑΚ 1511 παρ.2 στο δικαστή καθήκον να σεβασθεί την ισότητα μεταξύ των δύο γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσιακής-οικονομικής κατάστασής τους.

Σύμφωνα με τη νομολογία ακόμα, η μικρή ηλικία του ανήλικου τέκνου και το φύλο του δεν αποτελούν το κυρίαρχο στοιχείο για τον προσδιορισμό του συμφέροντος του ανηλίκου αναφορικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας στον έναν ή τον άλλο γονέα, αφού η παλαιώς κρατούσα άποψη πως η γονική μέριμνα της μικρής ηλικίας τέκνων πρέπει να ανατίθεται στη μητέρα τους λόγω του ότι έχουν ακόμα την ανάγκη της μητρικής στοργής και των ιδιαίτερων περιποιήσεων, εξακολουθεί να ισχύει μεν, αλλά κατά τις νεότερες ιατρικές, παιδαγωγικές και ψυχολογικές έρευνες, μόνο για τη νηπιακή ηλικία, για την οποία αναγνωρίζεται σαφής βιοκοινωνική υπεροχή στη μητέρα, ενώ για το μεταγενέστερο χρόνο αναγνωρίζεται ο κρίσιμος ρόλος του πατέρα στην όλη διαμόρφωση των διαπροσωπικών σχέσεων του τέκνου.  Κομβικής σημασίας στοιχεία, επίσης, είναι και η καταλληλότητα του ή των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγώγησης και της περίθαλψης του ανήλικου τέκνου, η προσωπικότητα του κάθε γονέα, οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική του κατάσταση, καθώς και οι έως τότε δεσμοί του τέκνου με τους γονείς και τους αδερφούς του (ΑΚ 1513, παρ.2).                                                                                   

Στην παρόμοια με τη δική σας περίπτωση της ΑΠ 952 /2007, όπου τα δύο αδέρφια είχαν κατόπιν συμφωνίας των γονέων χωριστεί το Εφετείο ανέθεσε την άσκηση της γονικής μέριμνας και των δύο ανηλίκων στον πατέρα, δηλαδή όχι μόνο αυτής που ήδη διέμενε μαζί του, αλλά και της άλλης που διέμενε με τη μητέρα της, καθώς έκρινε πως κάτι τέτοιο υπαγορεύεται από το συμφέρον και των δύο ανήλικων τέκνων των διαδίκων. Εν προκειμένω το δικαστήριο έλαβε υπόψη του πως οι ανήλικες ζούσαν σε χωριστό περιβάλλον, μακριά η μία από την άλλη, γεγονός που τις εμπόδιζε να αναπτύξουν ισχυρό αδελφικό δεσμό, ο οποίος και απαιτείται για τη σωστή ψυχοσωματική τους διάπλαση. Επομένως, το συμφέρον τους βάσει της μέχρι τότε σχέσης τους επιβάλλει να ζήσουν μαζί κάτω από την ίδια στέγη. Στην απόφαση του δικαστηρίου έπαιξε φυσικά καθοριστικό ρόλο και η γνώμη των δύο ανηλίκων όσον αφορά την παραμονή με τη μητέρα ή τον πατέρα τους. Η μία ήταν εντελώς αρνητική στην προοπτική της επιστροφής της στην κατοικία της μητέρας της και αντιδρούσε μόνο και στη σκέψη ανάθεσης της γονικής μέριμνας σ’ αυτήν, καθώς τη θεωρούσε υπεύθυνη για το χωρισμό με τον πατέρα της, ενώ η άλλη χωρίς να εκφράσει τίποτα το μεμπτό εναντίον της μητέρας της, δήλωσε ότι θέλει κι αυτή να μείνει με τον πατέρα της για να είναι κοντά στην αδερφή της  Ο ΑΠ δέχθηκε την εφετειακή κρίση ως προς την απομάκρυνση της μιας ανήλικης από την αναιρεσείουσα μητέρα της και την ανάθεση της γονικής μέριμνας στον αναιρεσίβλητο πατέρα της. Μάλιστα στην αιτίαση της αναιρεσείουσας ότι το Εφετείο με την απόφασή του αγνόησε τον ψυχολογικό κλονισμό που θα προκληθεί στην ανήλικη από την απομάκρυνση της απ’ αυτήν και τις αναμενόμενες συνέπειες στην ομαλή ανάπτυξή της, όπως και την επί 9 ετών διαβίωσή της με την αναιρεσείουσα και το στενό δεσμό που είχαν αναπτύξει μεταξύ τους, ο ΑΠ σταθμίζοντας έκρινε πως υπερέχει των παραπάνω δυσμενών συνεπειών εκ της  απομάκρυνσης του τέκνου από τη μητέρα του η ενίσχυση του αδελφικού δεσμού, που απαιτείται για την φυσιολογική ανάπτυξη των παιδιών και εξυπηρετεί περισσότερο το συμφέρον αμφότερων των ανηλίκων.

Bέβαια η δική σας περίπτωση διαφέρει αφού τα αδέρφια δεν έχουν τόσο ισχυρή σχέση μεταξύ τους και η δική τους γνώμη σαφώς και θα προσμετρηθεί από το δικαστήριο, ωστόσο σπάνια όπως καταλαβαίνετε κατόπιν και της νομολογίας που παραθέσαμε το δικαστήριο διατάσσει χωρισμό των αδερφών. Μπορείτε με νέα αίτησή σας στο δικαστήριο για ανάθεση της γονικής μέριμνας σε σας του μικρού σας γιου να τονίσετε την έντονη προσωπική του βούληση να μετοικήσει μαζί σας και την άσχημη και ψυχοφθόρα ή έστω απολύτως ουδέτερη σχέση των αδερφών μεταξύ τους και να χρησιμοποιήσετε και μάρτυρες από το συγγενικό, κοινωνικό και φιλικό σας περιβάλλον που να το αποδεικνύουν. Ωστόσο η κρίση του δικαστηρίου σχετικά με το συμφέρον των τέκνων δε μπορεί να βεβαιωθεί ότι θα καταλήγει υπέρ σας ακριβώς λόγω της αοριστίας της έννοιας του συμφέροντος του τέκνου και της ενδεχόμενης προτεραιότητας του δικαστηρίου στην ενίσχυση του αδερφικού δεσμού.

Δικηγορικό Γραφείο
Eυγενίας Α. Φωτοπούλου 
Βασιλίσσης Σοφίας 6, T.K. 106 74 Αθήνα
Τηλέφωνα: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
Fax: 210 36 24 703
Email: info@efotopoulou.gr
Web: http://efotopoulou.gr/

Μπορείτε κι εσείς να υποβάλετε το ερώτημά σας, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ!