Το δικαίωμα επικοινωνίας των παππούδων με τα εγγόνια μετά το διαζύγιο

“Καλησπέρα. Έχω ένα κοριτσάκι 2 μηνών περίπου. Με το μπαμπά της δεν τα βρήκαμε γιατί αποφάσισε ότι δε μπορούμε να είμαστε μαζί όταν ήμουν 7 μηνών έγκυος. Οι δικοί του έδειξαν από τη πρώτη στιγμή ενδιαφέρον για το μωρό. Θέλω να ρωτήσω για να έχω μια πρώτη ιδέα πριν απευθυνθώ σε δικηγόρο. Φοβάμαι ότι κάποια στιγμή θα μου ζητήσουν να πάρουν το παιδί σπίτι του να κοιμηθεί εκεί κλπ. Θεωρώ όμως ότι είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο. Από ποια ηλικία έχουν νομικά το δικαίωμα να το κάνουν αυτό; Δεν πρέπει για την ώρα να είμαι κι εγώ μαζί με το μωρό; Να τους το πάω επίσκεψη ή να έρχονται εκείνοι δεν έχω πρόβλημα. Αλλά να είναι από τόσο μωρό χωρίς εμένα; Ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων”.

Απαντάει η δικηγόρος κυρία Κωνσταντίνα Αθανασίου

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1520 ΑΚ, ο γονέας μετά του οποίου δε διαμένει, για οποιονδήποτε λόγο, το ανήλικο τέκνο του, διατηρεί το δικαίωμα της προσωπικής μετ` αυτού επικοινωνίας, τα σχετικά δε μ` αυτή κανονίζονται ειδικότερα από το Δικαστήριο. Κατά τη διάταξη του άρθρου 1520 παρ. 2 και 3 ΑΚ, ορίζεται επίσης ότι «οι γονείς δεν έχουν δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους απώτερους ανιόντες του (παππούδες), εκτός εάν υπάρχει σοβαρός λόγος. Στις περιπτώσεις των προηγουμένων παραγράφων, τα σχετικά με την επικοινωνία κανονίζονται ειδικότερα από το δικαστήριο».

Δείτε σχετικά: Ο ρόλος των παππούδων στο διαζύγιο

Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι δικαίωμα επικοινωνίας δίνεται όχι μόνο στο γονέα με τον οποίο δε διαμένει το τέκνο, αλλά και στους απώτερους ανιόντες, παππούδες και γιαγιάδες και ότι οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους απώτερους ανιόντες του, εκτός αν υπάρχει σοβαρός λόγος.

Κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, οι απώτεροι ανιόντες του ανήλικου τέκνου (παππούς και γιαγιά) έχουν ίδιο και αυτοτελές δικαίωμα, που πηγάζει ευθέως από το νόμο, προσωπικής επικοινωνίας με το τέκνο (εγγονό), ακόμη και σε περίπτωση θανάτου του ενός γονέα, που είναι παιδί τους. Σκοπός του δικαιώματος επικοινωνίας του απώτερου ανιόντος, όπως άλλωστε και του ίδιου του γονέα με το ανήλικο τέκνο, είναι η ικανοποίηση του φυσικού αισθήματος αγάπης μεταξύ αυτών και η αποτροπή της αμοιβαίας αποξένωσης τους, η οποία θα ασκούσε βλαπτική επίδραση στο συμφέρον του παιδιού.

Συνεπώς, η δυνατότητα προσωπικής επικοινωνίας δε μπορεί να αφαιρεθεί από το γονέα, που δεν έχει μαζί του το τέκνο, ούτε και να περιορισθεί, παρά μόνο στο μέτρο, που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, τούτο επιβάλλεται από σπουδαίο λόγο.

Τόσο για τον πλήρη αποκλεισμό όσο και για τον περιορισμό της επικοινωνίας του τέκνου με τον γονέα ή τους απώτερους ανιόντες του, το Δικαστήριο θα εξετάσει εάν αυτό είναι αναγκαίο για το συμφέρον του τέκνου και όχι για το συμφέρον του γονέα ή τρίτου που έχει την επιμέλεια αυτού. Ο νομοθέτης λόγω αδυναμίας καθορισμού εκ των προτέρων αντικειμενικών κριτηρίων εξειδικεύσεως της αόριστης νομικής έννοιας του συμφέροντος του τέκνου, προκειμένου να καθορισθεί η προσωπική επικοινωνία του γονέα, με τον οποίο δε διαμένει το τέκνο, παρέχει εξουσία στο Δικαστή να μπορεί να κρίνει, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, όπως θα έπραττε ο ίδιος (ο νομοθέτης). Για την εξειδίκευση της ανωτέρω αόριστης νομικής έννοιας δεν είναι δυνατόν να προταθεί ένα ενιαίο κριτήριο για όλες τις περιπτώσεις.

Στην περίπτωσή σας, εάν υπάρχει διαφωνία για τον τρόπο που θα ασκείται το δικαίωμα επικοινωνίας μπορεί να αποφασίσει το δικαστήριο προσωρινά με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και οριστικά με τακτική αγωγή εκ μέρους του πατέρα ή/και των γονέων αυτού.

Κριτήριο για την ορθή δικαστική απόφαση αποτελεί νομολογιακά (όπως προκύπτει από αποφάσεις του δικαστηρίου) η σταθερότητα του προγράμματος ανατροφής, οι ανάγκες θηλασμού και καλλιέργειας αισθήματος ασφάλειας, που θα επιτρέψουν την εν γένει ομαλή σωματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού.

Από τη θεωρία και τη νομολογία συνάγεται επίσης, ότι για τέκνο νηπιακής ή πολύ μικρής ηλικίας, το πολύ συνήθως ως τριών ετών δεν ενδείκνυται η παραμονή τη νύκτα στην οικία του δικαιούχου γονέα, αφού έχει ανάγκη ειδικών περιποιήσεων και φροντίδων, που προαπαιτούν συνέχεια, σταθερότητα και το συνήθη τρόπο αντιμετώπισης τους στο οικείο και ασφαλές περιβάλλον της μόνιμης κατοικίας του. Συνεπώς το δικαστήριο πιθανότατα δε θα επιτρέψει τη διανυκτέρευση εκτός της κατοικίας αυτού.

Κωνσταντίνα Αθανασίου
Δικηγόρος
Πατησίων 154, Αθήνα
Τ.Κ 11257
Τηλ: 210 – 8675160
Κινητό: 6944 620176
Fax: 210 – 8676521
Email: konathanasiou00@gmail.com

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!