fbpx

Μόνες μαμάδες στη φυλακή: Παιδιά που μεγαλώνουν με παππούδες!

| 15 Σεπτεμβρίου 2013
ADVERTISEMENT

Η Ελπίδα και η Μαρία ακόμη ξυπνάνε τα βράδια κλαίγοντας και ζητώντας τη μαμά τους. Μην φανταστείτε ότι είναι μωρά, ίσα ίσα. Τα δύο κορίτσια ηλικίας 9 και 11 ετών μόλις ξεκίνησαν να πηγαίνουν στην τρίτη και πέμπτη δημοτικού αντίστοιχα, αλλά η μαμά τους βρίσκεται στη φυλακή πέντε χρόνια και υπολείπονται άλλα τρία για να εκτίσει την ποινή της.

«Είναι πολύ σκληρό για τα παιδιά όλο αυτό» εξομολογείται η κυρία Νεφέλη 59 ετών και γιαγιά των παιδιών, που ξεκίνησε απλώς να τα επισκέπτεται στο σπίτι τους κι όταν η μαμά τους μπήκε στη φυλακή, ανέλαβε εξ ολοκλήρου το μεγάλωμά τους. «Όταν ήταν μόλις 4 και 6 ετών, τα παιδιά έχασαν τη μαμά τους, τους φίλους τους, το σχολείο, το σπίτι τους, όλα σε μια νύχτα. Στην αρχή ένιωσαν σαν η μαμά τους να λείπει για διακοπές αλλά όταν αργότερα άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι είχε περάσει πολύς καιρός και εκείνη δεν επέστρεφε, το αντιμετώπισαν και συνεχίζουν να το αντιμετωπίζουν δύσκολα.Ακόμη και τώρα θέλουν συνέχεια αγκαλιές».


ADVERTISEMENT

Συνήθως ξεκινάει με ένα τηλεφώνημα στους στενούς συγγενείς από το Αστυνομικό τμήμα ή τις κοινωνικές υπηρεσίες. Οι συγγενείς δέχονται ξαφνικά μια κλήση και ακούνε τη φράση «Αν δεν έρθετε να παραλάβετε το παιδί, θα πρέπει να το δώσουμε στο ίδρυμα». Σε άλλες περιπτώσεις, η κατηγορούμενη δεν ενημερώνει ότι έχει παιδιά ωσότου προφυλακιστεί οπότε και λέει στους αστυνομικούς πως έχει αφήσει τα παιδιά της στη γιαγιά ή σε κάποιο γείτονα και την περιμένουν να γυρίσει. Σε αρκετές πάλι περιπτώσεις το παιδί πηγαίνει στο σχολείο χωρίς να έχει ιδέα ότι η μαμά του θα φυλακιστεί και όταν σχολάσει περιμένει στο προαύλιο να έρθει το πάρει.Μέχρι να ενημερωθούν οι αρχές ή η αρμόδια υπηρεσία μπορεί να έχουν περάσει ώρες και το παιδί να κινδυνεύει εκτεθειμένο.

Πολύ λίγα παιδιά φροντίζονται από τους μπαμπάδες τους, ειδικά όταν μιλάμε για ανύπαντρες μητέρες και αυτό έχει μεγάλες συνέπειες. Όταν ο πατέρας είναι στη φυλακή, το πιθανότερο είναι τα παιδιά να μεγαλώσουν με τη μητέρα τους. Όμως μόνο 9% των παιδιών που η μαμά τους είναι στη φυλακή, μεγαλώνει με τον πατέρα.

Αυτό το στοιχείο αντικατοπτρίζει την διαδεδομένη και επαναλαμβανόμενη εγκατάλειψη των παιδιών από  τον πατέρα αν και αυτό καμιά φορά συμβαίνει επειδή είναι και ο πατέρας στη φυλακή. Μία έρευνα έδειξε ότι το 1/3 των γυναικών που ήταν στη φυλακή, είχαν συντρόφους επίσης φυλακισμένους ενώ οι μισές φυλακισμένες ήταν ήδη μονογονείς, πρίν φυλακιστούν. Αυτό σημαίνει πως το 5% των εφήβων μένουν μόνοι τους στο σπίτι όσο η μητέρα, εκτίει την ποινή της.


ADVERTISEMENT

Η φυλάκιση της μητέρας-και ειδικότερα της μόνης μαμάς- έχει προφανή αντίκτυπο στην ψυχική υγεία τόσο των παιδιών όσο και εκείνων που τα μεγαλώνουν. Η γιαγιά Νεφέλη είναι εμφανώς αναστατωμένη από τις συνθήκες που «αναγκάστηκε» να ζεί και εκείνη αλλά και οι εγγονές της «Η Ελπίδα εδώ και 3 χρόνια,  σχεδόν κάθε βράδυ, πετάγεται στον ύπνο της κλαίγοντας και περιγράφοντας έναν εφιάλτη που βλέπει, ότι η μαμά της παθαίνει κάτι κακό. Ανησυχεί πως η μαμά της δεν θα γυρίσει ποτέ» και συνεχίζει «Η Μαρία έχει εμφανίσει μια σειρά από προβλήματα. Λύπη, θυμό, ότι ψυχική συνέπεια υπάρχει από αυτό το γεγονός, την έχει υποστεί. Η συμπεριφορά της είναι πολλή κακή» εξομολογείται ενώ την Μαρία παρακολουθεί κάθε εβδομάδα κοινωνική λειτουργός.

Όλα αυτά συμβαίνουν παρά το γεγονός ότι τα κορίτσια-σε αντίθεση με πολλά παιδιά-μπορούν  να επισκέπτονται τακτικά τη μητέρα τους στη φυλακή «Είμαστε τυχεροί που η φυλακή βρίσκεται σχετικά κοντά στο σπίτι μας» λέει η γιαγιά Νεφέλη, «αλλά αυτό ήταν θέμα καθαρής τύχης. Δεν υπάρχει σύστημα που να προβλέπει τέτοια πρακτικά ζητήματα ώστε να ωφελούνται τα παιδιά με φυλακισμένους γονείς» .

Μία μόνη μαμά στη φυλακή, συνεπάγεται και αύξηση των οικονομικών προβλημάτων μιας οικογένειας. Η οικογένεια όχι μόνο χάνει το εισόδημα του φυλακισμένου μέλους της αλλά πολλά παιδιά, αναγκάζονται να παρατήσουν το σχολείο ή τις σπουδές τους για να βρούν δουλειά. Από την άλλη και οι ενήλικες της οικογένειας, αναγκάζονται να μειώσουν τις ώρες εργασίας ή να φύγουν εντελώς από αυτή, όταν τα παιδιά βρίσκονται σε ηλικία που τα καθιστά λιγότερο ή καθόλου αυτόνομα.

Αυτό ακριβώς συνέβη στη κυρία Σοφία, κτηματομεσίτρια, που αναγκάστηκε να μειώσει τις ώρες εργασίας της για να αναλάβει το μεγάλωμα του τρίχρονου εγγονού της Αλέξανδρου, όπως εξομολογήθηκε λίγο πρίν πάει τον εγγονό της στο επισκεπτήριο να δεί τη μητέρα του.

Η κόρη της κυρίας Σοφίας, καταδικάστηκε για χρήση ουσιών και αν δεν αναλάμβανε το μεγάλωμα του Αλέξανδρου, το παιδί θα έπαιρνε η κοινωνική υπηρεσία. «Με φωνάζει μαμά» λέει η κυρία Σοφία για τον εγγονό της «και τις άλλες μου κόρες τις έχει σαν τις μεγάλες του αδερφές. Γίνεται 4 τον επόμενο μήνα και είναι ένα πολύ χαρούμενο δοτικό και γεμάτο αυτοπεποίθηση παιδί. Εμένα και τον άντρα μου, μας έχει σαν γονείς του!»

Ωστόσο και η κυρία Σοφία είδε τα εισοδήματά της να μειώνονται. «Όταν είσαι γιαγιά ή κηδεμόνας, τα λεφτά δεν είναι ποτέ αρκετά. Αναγκάστηκα να κάνω τη δουλειά μου part time όχι μόνο λόγω του μικρού αλλά επειδή η φυλάκιση της κόρης μου έχει ξεκινήσει μια σειρά δικαστηρίων και διενέξεων για ό,τι θέμα μπορείς να φανταστείς. Όλο αυτό θέλει χρόνο και είναι και τρομερά ψυχοφθόρο για να μπορείς να απασχολείσαι πλήρως σε μια δουλειά».

Το 47% των ανθρώπων που φροντίζουν παιδιά φυλακισμένων –είτε είναι συγγενείς είτε φίλοι-αναγκάστηκε να παραιτηθεί, να μειώσει τις ώρες εργασίας του ή να βγεί σε πρόωρη σύνταξη από την πρώτη στιγμή που μπήκε το παιδί στο σπίτι ενώ το 41% εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας. Εννοείται ότι η πολιτεία δεν προβλέπει κανένα βοήθημα ή επίδομα για αυτούς τους ανθρώπους.

Εκτός από τη φροντίδα των παιδιών όμως, στα οικογενειακά έξοδα προστίθενται και αυτά των δικηγόρων, των παραστάσεων και των δικαστηρίων. Πολλοί επίσης χαλάνε μεγάλα ποσά για να αγοράζουν τηλεκάρτες στους φυλακισμένους ανθρώπους τους, ώστε να μπορούν να παίρνουν τηλέφωνο και να μιλάνε με τα παιδιά τους. Το μέσο κόστος των εξόδων που έχει η οικογένεια ενός φυλακισμένου, είναι περίπου 300 ευρώ τον μήνα χωρίς να υπολογίσουμε το κόστος παιδοψυχολόγου καθώς τα περισσότερα παιδιά, εξαιτίας της κατάστασης, αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα.

Σε τι βαθμο όμως επηρρεάζεται η κοινωνική ζωή ενός μεσήλικα; «Σε πολύ μεγάλο. Στην ηλικία μου κανείς δεν έχει μικρά παιδιά οπότε είναι και πιο δύσκολο να αναθέσεις σε κάποιον τη φύλαξη του παιδιού, έστω για να βγείς να κάνεις μερικές δουλειές. Επίσης αυτή η κατάσταση έχει στρεσάρει πολύ και τις κόρες μου, τις θείες του Αλέξανδρου, που μαζί με τις δουλειές και τις υποχρεώσεις τους, προσπαθούν να με βοηθούν με τον μικρό» μας λέει η κυρία Σοφία.

Η γιαγιά Νεφέλη, αντιμετωπίζει παρόμοιο πρόβλημα « Έχω χάσει επαφή σχεδόν με όλους μου τους φίλους. Εκεί που βγαίναμε σχεδόν κάθε εβδομάδα, τώρα δεν τους βλέπω καθόλου. Όλοι τους έχουν μεγάλα παιδιά και φεύγουν σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο. Εμείς πρέπει να είμαστε «σε επιφυλακή» 7 ημέρες την εβδομάδα, 24 ώρες την ημέρα για τα κορίτσια. Νιώθω πολλή μόνη μερικές φορές…»

Η κατάθλιψη στις μεσήλικες γυναίκες με παιδιά στη φυλακή, είναι ασυνήθιστα υψηλή. Το ίδιο και οι αρρώστιες που συνδέονται με το άγχος ως αποτέλεσμα της αυξημένης φροντίδας που παρέχουν στα εγγόνια τους αλλά και της παρακμάζουσας φυσικής τους κατάστασης λόγω ηλικίας. Το ίδιο παρακμάζουσες είναι και οι σχέσεις των μελών μιας οικογένειας φυλακισμένου/ης, καθώς καλείται να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις μίας νέας σκληρής πραγματικότητας.

Όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές, η κόρη της γιαγιάς Νεφέλης μεταφέρονταν από τη φυλακή σε δημόσιο ψυχιατρείο. Τώρα η γιαγιά Νεφέλη, θα φροντίζει τις εγγονές της…για πάντα!

Χρήσιμες πληροφορίες
-Το blog του Καταστήματος Κράτησης Γυναικών Ελεώνα Θήβας, θα το βρείτε εδώ. Βοηθήστε παρέχοντας βιβλία, ρούχα ή οτιδήποτε άλλο χρειάζονται οι κρατούμενες, όχι μόνο στο συγκεκριμένο κατάστημα αλλά οπουδήποτε μπορείτε να συνεισφέρετε.
-Τα ονόματα της ιστορίας έχουν αλλαχθεί για ευνόητους λόγους. Κάθε ομοιότητα με πρόσωπα ή καταστάσεις είναι εντελώς συμπτωματική.

Σχόλια

Σχετικά Άρθρα

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ